Συμφωνία χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο αλλά περισσότερο ως προσπάθεια επίδειξης ενότητας ήταν αυτή που επιτεύχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής των 27 για το Brexit, καθώς το περίβλημα που περιέχεται στο τελικό ανακοινωθέν είναι ουδέτερο, δεν επιτάσσει όρια, δεσμεύει όμως τις χώρες-μέλη να μην διαπραγματευθούν απευθείας με τη Μεγάλη Βρετανία.
Το κέλυφος όμως της συμφωνίας των 27 ηγετών δημιουργήθηκε για να προστατέψει και να δώσει ισχύ στους “κανόνες εμπλοκής” που ψήφισε πριν από μερικές εβδομάδες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αποτελούν το hand book της διαπραγμάτευσης η οποία θα ξεκινήσει μετά τις εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία τον Ιούνιο.
Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής των 27 είναι αρκετά ασαφής ώστε σε συνδυασμό με το νόμο για το Brexit που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να δίνουν αρκετές εξουσίες και χώρο ελιγμών στον αρμόδιο διαπραγματευτή, Μισέλ Μπαρνιέ και να καθιστούν σαφές στο Λονδίνο ότι η διαπραγματευτική ομάδα είναι ικανή να λάβει δεσμευτικές αποφάσεις, όχι όμως να παραβεί κόκκινες γραμμές.
Η Σύνοδος Κορυφής των 27 συμφώνησε επί τριών βασικών αρχών, στη βάση των οποίων διαρθρώνονται οι κατευθυντήριες γραμμές της διαδικασίας του Brexit, περιγράφονται στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής των 27 κρατών – μελών της Ε.Ε.
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επισημαίνει την επιθυμία του να έχει στο μέλλον μια «στενή συνεργασία» με το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τονίζει ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να βασίζεται σε ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και να διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού.
Επισημαίνει, επίσης, ότι η διατήρηση της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς αποκλείει τη συμμετοχή μίας χώρας στη βάση μιας «προσέγγισης ανά τομέα». Δηλαδή «ενα μη-μέλος της Ένωσης, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις ίδιες υποχρεώσεις με ένα μέλος, δεν μπορεί να έχει τα ίδια δικαιώματα και να απολαμβάνει τα ίδια οφέλη».
Παράλληλα, εκφράζει την ικανοποίησή του για την αναγνώριση, εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης, ότι οι τέσσερις ελευθερίες της ενιαίας αγοράς είναι αδιαίρετες και ότι δεν μπορεί να υπάρξει «διαλογή κερασιών». Η Ένωση θα διατηρήσει την αυτονομία της όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων, καθώς και τον ρόλο του Δικαστηρίου της Ε.Ε.
2. Οι διαπραγματεύσεις, βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης της Ε.Ε. θα διεξάγονται με διαφάνεια και ως ενιαία δέσμη μέτρων. Με βάση την αρχή ότι «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν τα πάντα», τα μεμονωμένα στοιχεία δεν μπορούν να διευθετηθούν χωριστά.
Η Ε.Ε. θα προσεγγίσει τις διαπραγματεύσεις με ενιαίες θέσεις και θα ασχοληθεί με το Ηνωμένο Βασίλειο αποκλειστικά μέσω των καναλιών που καθορίζονται στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές και στις διαπραγματευτικές οδηγίες.
Σημειώνεται ότι για να μην υποβαθμιστεί η θέση της Ένωσης, δεν θα υπάρξουν ξεχωριστές διαπραγματεύσεις μεταξύ των επιμέρους κρατών – μελών και του Ηνωμένου Βασιλείου, για θέματα σχετικά με την απόσυρση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.
3. Οι βασικές αρχές που εκτίθενται ανωτέρω, πρέπει να ισχύουν εξίσου τόσο στις διαπραγματεύσεις για τη συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, όσο και στις προκαταρκτικές και προπαρασκευαστικές συζητήσεις για τη μελλοντική σχέση με την Ε.Ε.
