Το τελευταίο βήμα της ανοιχτής καταγγελίας του ειδικού διαπραγματευτή του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Άιντε έκανε ο Νίκος Κοτζιάς αποστέλλοντας επιστολή στον γενικό γραμματέα του Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτιέρες.
Τα γεγονότα είναι πλέον αρκετά, ξεκινώντας από τη στάση και τις διαρροές του Άιντε κατά τις διαπραγματεύσεις της Ελβετίας, όπου είχε δώσει σε δημοσιογράφο του Politico πληροφορίες για σύγκρουση Κοτζιά-Αναστασιάδη και απομάκρυνση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών από τις συζητήσεις.
Το θέμα του Politio προκάλεσε αίσθηση, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε στοιχειοθετημένο δημοσίευμα σε ελληνικά media για τη διαπλοκή της δημοσιογράφου του Politico με τον Άιντε, καταδεικνύοντας με θέματα, γεγονότα και φωτογραφίες μια συγκεκριμένη πατέντα σχέσεων με στόχο να αποδείξει ότι το δημοσίευμα δεν ήταν έρευνα αλλά καθοδηγούμενο.
Όπως φαίνεται όμως ο Άιντε δεν άλλαξε πολιτικά αλλά τρόπο… καθώς σύμφωνα με την επιτολή του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, την οποία αποκαλύπτει η κυπριακή εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», ο ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ παραπλανεί τους διεθνείς παράγοντες, διαδίδοντας ότι επί του θέματος των τεσσάρων ελευθεριών υπάρχει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, ισχυριζόμενος πως οι διαφωνίες εντοπίζονται σε πολιτικό επίπεδο, παραπέμποντας τους συνομιλητές του στην Αθήνα.
Σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», ο Νίκος Κοτζιάς στην επιστολή του, με ημερομηνία 7 Απριλίου 2017, καταγγέλλει ότι ο ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ για το Κυπριακό «ενεργεί για την προώθηση του τουρκικού αιτήματος για την εφαρμογή για Τούρκους πολίτες στην Κύπρο των τεσσάρων ελευθεριών που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ακόμη, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών εκθέτει τους προβληματισμούς του για την αποστολή Αϊντε, ο οποίος, όπως σημειώνει, «υπερβαίνει τους όρους εντολής που του έχουν δοθεί, λειτουργώντας υπέρ της τουρκικής πλευράς».
Στις 28 Μαρτίου, σε ομιλία του στη Λευκωσία ο κ. Κοτζιάς είχε χαρακτηρίσει τον Εσπεν Αιντε «λομπίστα» της Τουρκίας, χωρίς να τον κατονομάσει.
Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξη στην ίδια εφημερίδα, τονίζει ότι «υπάρχουν περιπτώσεις που η Λευκωσία δεν είναι ικανοποιημένη από τις δημόσιες δηλώσεις του Έσπεν Αϊντε». Ο κ. Χριστοδουλίδης δηλώνει ότι η εμμονή της ‘Αγκυρας στην αξίωση για εφαρμογή των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Τούρκους υπηκόους, μετά την επίλυση του Κυπριακού, «έχει μολύνει το κλίμα των διαπραγματεύσεων».
Στην πραγματικότητα η απαίτηση της Τουρκίας ισοδυναμεί με πλάγια ένταξη κομματιού της Τουρκίας στην ΕΕ, εξασφάλιση ελεύθερης διακίνησης και εργασίας πολιτών της και προνομιακό καθεστώς για επιχειρήσεις που εδράζονται στα κατεχόμενα. Αυτό απορρίπτεται και από την ΕΕ καθώς δημιουργεί προηγούμενο το οποίο μπορεί η Άγκυρα να χρησιμοποιήσει με προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να επεκείνει το καθεστώς και στην υπόλοιπη Τουρκία επιτυγχάνοντας ντε φάκτο ένταξη.