Με τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας να παραμένουν εν ισχύ η Κομισιόν κατέληξε σε συμφωνία για το πλαίσιο λειτουργίας της Gazprom στην εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφεύγοντας πρόστιμα και αποδεχόμενη μια διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης τιμών με χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, διατηρώντας όμως το μερίδιο αγοράς που διαθέτει.
Αν και βάσει των όρων της συμφωνίας μεταξύ της Επιτροπής Ανταγωνισμού, της οποίας προΐσταται η Μαργκρέτ Βεστάγκερ η Gazprom θα οδηγηθεί σε ντε φάκτο μείωση τιμών στα μακροχρόνια συμβόλαια, παράλληλα όμως αποφεύγει την απελευθέρωση της αγοράς σε εισαγωγείς LNG, που πρακτικά σημαίνει ότι θα διατηρήσει το μερίδιο που κατέχει.
Αξίζει να σημειωθεί με βάση την τελευταία συμφωνία Κομισιόν-Γερμανίας με τη Gazprom η ρωσική εταιρία αποκτά πλήρη πρόσβαση στον αγωγό Opal διευρύνοντας κατ αυτό τον τρόπο την παρουσία της στην Ευρωπαϊκή αγορά, αν και θα είναι υποχρεωμένη να δημοπρατεί όση μεταφορική ικανότητα του αγωγού δεν χρησιμοποιεί.
Διαβάστε επίσης: Η Κομισιόν ανοίγει διάπλατα την πόρτα στη Gazprom
Όπως όμως έχει επισημάνει το Crisis Monitor η συμφωνία της Gazprom με την Κομισιόν για τον Opal θεωρείται δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε διπλασιασμό των εξυπηρετούμενων ποσοτήτων και συνεπώς σε αυξημένα έσοδα.
Παράλληλα με την ολοκλήρωση και της διερεύνησης των υπόλοιπων δραστηριοτήτων και επίτευξη συμφωνίας για το θεσμικό, κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας και μάλιστα χωρίς πρόστιμα, γίνεται ένα ακόμη σημαντικό βήμα τόσο στην κατεύθυνση εδραίωσης της παρουσίας της Gazprom στην Ευρωπαϊκή αγορά ως κυρίαρχου παίχτη που εξυπηρετεί το 30% της συνολικής ζήτησης αλλά και παράλληλα μια κίνηση εξομάλυνσης των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας ενώ οι κυρώσεις παραμένουν εν ισχύ.
Το χρονικό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγόρησε τη ρωσική εταιρεία τον Απρίλιο του 2015 για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού. Ωστόσο την περασμένη Δευτέρα η Κομισιόν ανακοίνωσε πως κατάληξε σε προκαταρκτική συμφωνία με την Gazprom. Η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε., μπορούσε να επιβάλει μεγάλα πρόστιμα και αλλαγές στους όρους συναλλαγών. Βέβαια, η Gazprom κινδυνεύει με πρόστιμα ισάξια έως και του 10% των παγκόσμιων εσόδων της εάν παραβιάσει τους όρους προκαταρκτικής συμφωνίας.
Οι πελάτες και ανταγωνιστές της Gazprom έχουν προθεσμία επτά εβδομάδων για να δηλώσουν τη θέση τους απέναντι στη συμφωνία. Παρ’ όλα αυτά έγινε ένα μεγάλο βήμα, δίνοντας την ευκαιρία στην Gazprom να κλείσει αυτό το δυσάρεστο κεφάλαιο. Εκτός του πλήγματος που έχει δεχτεί από την πτώση των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές, η Gazprom αντιμετωπίζει μεγάλο ανταγωνισμό και στην εγχώρια αγορά. Τα αμοιβαία συμφέροντα Gazprom και Κομισιόν βοήθησαν στην επίτευξη της συμφωνίας.
Διαβάστε επίσης: Mega deal Ρωσίας-ΕΕ στην ενέργεια
Η Ευρώπη έχει επιδιώξει να περιορίσει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο της Ρωσίας λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων που προκλήθηκαν από τη στάση της Μόσχας απέναντι στην Ουκρανία και τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία. Αν και η Gazprom έχει το μονοπώλιο στις εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας, ανταγωνιστές στο εσωτερικό της χώρας έχουν αυξήσει την παραγωγή τους. Η Gazprom ελέγχει το εσωτερικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά εκ του νόμου υποχρεούται να το διαθέτει σε ανταγωνιστές.
Παράλληλα, οι διεθνείς τιμές δέχονται πιέσεις από τη μεγάλη αύξηση της προσφοράς στο υγροποιημένο φυσικό αέριο που μεταφέρεται από τάνκερ, μειώνοντας δραματικά την ανάγκη δημιουργίας δικτύων μεταφοράς ενέργειας. Ενα ακόμη πρόβλημα για την Gazprom είναι η προοπτική αύξησης της παραγωγής σε σχιστολιθικό αέριο από τις ΗΠΑ. Επιπροσθέτως, προβλήματα αντιμετωπίζει η ίδια η ρωσική οικονομία και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Υπάρχουν, όμως, και κάποια θετικά νέα για την Gazprom. Τα αποθέματα ενέργειας από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Βρετανία, η Δανία και η Ολλανδία, φθίνουν και έτσι εντείνεται η άμεση εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
