Περισσότερο από προφανείς είναι το τελευταίο χρονικό διάστημα οι «πολεμικές» προετοιμασίες τόσο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και των θεσμών, σε βαθμό που ο ένας μετά τον άλλο οι οίκοι αξιολόγησης εκδίδουν νέες εκθέσεις χαρακτηρίζοντας αβέβαιη την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και μάλλον απίθανη τη συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Διαβάστε επίσης: Γιατί η κυβέρνηση γέμισε τα ταμεία
Πρώτη προειδοποίησε για τους κινδύνους της καθυστέρησης της αξιολόγησης η Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ πλέον οι παράγοντες αβεβαιότητας πολλαπλασιάζονται καθώς ενδεχόμενη αποχώρηση του ΔΝΤ μπορεί να πυροδοτήσει νέο κύκλο εξελίξεων, όπως προειδοποίησε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
[graphiq id=”jEPgOPCgZlr” title=”Ελλάδα: Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών” width=”700″ height=”625″ url=”https://w.graphiq.com/w/jEPgOPCgZlr” ]
Η ελληνική κυβέρνηση έχοντας εξασφαλίσει πλεονάζουσα ρευστότητα 2,5 δισ. φαίνεται ότι διαθέτει επαρκή χώρο για συνεχίσει την πολιτική διαπραγμάτευση με τους εταίρους, ενώ παράλληλα γνωρίζουν όλοι ότι όσο πλησιάζουν οι γερμανικές και οι γαλλικές εκλογές ένα ατύχημα θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο.
Διαβάστε επίσης: Σκληρή η αγάπη του Σόιμπλε: Απειλεί με 4ο Μνημόνιο
Υπ αυτό το πρίσμα και με τους στόχους για έσοδα και δαπάνες το 2016 να υπερβαίνουν κατά πολύ τους στόχους, ενώ τις ενδείξεις για ανάπτυξη να βελτιώνουν το προφίλ της οικονομίας, οι εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας τη διετία 2017-18 μπορεί να αποδειχθούν κλειδί για τη γεφύρωση του χάσματος.
[graphiq id=”ea9HqklepXn” title=”Ελλάδα: Δημόσιες δαπάνες σε ευρώ” width=”700″ height=”567″ url=”https://w.graphiq.com/w/ea9HqklepXn” ]
Σε αυτό το πλαίσιο η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει αναπτυξιακή ρήτρα και αυτόματο κόφτη, έτσι ώστε να διασφαλίζεται το πραγματικό αποτέλεσμα.
Θέσεις μάχης
Αν και στο προσκήνιο οι όλα δείχνουν ότι η διαπραγμάτευση θα είναι επώδυνη και μακρόσυρτη, οι παρασκηνιακές διεργασίες είναι ιδιαίτερα έντονες, γεγονός που δίνει άλλες ενδείξεις.
Με κομβική ημερομηνία τις 20 Ιανουαρίου, οπότε και γίνεται η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση και το πλαίσιο της συμμετοχής του ΔΝΤ θα ενταθούν το τελευταίο 10ήμερο του Ιανουαρίου.
[graphiq id=”2uemsvnLHKZ” title=”Ελλάδα: Δημόσια έσοδα σε ευρώ” width=”700″ height=”490″ url=”https://w.graphiq.com/w/2uemsvnLHKZ” ]
Οι νέες δηλώσεις τόσο από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όσο και από την ελληνική κυβέρνηση κινούνται στην κατεύθυνση της ανάληψης θέσεων πριν από το νέο γύρο διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσει αφού ξεκαθαρίσει η κατάσταση στο ΔΝΤ.
Όπως όλα δείχνουν Αθήνα και Ευρώπη είναι πολύ κοντά σε συμφωνία για τον τρόπο διαχείρισης της περιόδου μετά το 2018, ωστόσο το ΔΝΤ επιμένει ότι για την επίτευξη τόσο υψηλών πλεονασμάτων απαιτείται είτε η λήψη πρόσθετων μέτρων, είτε επιτάχυνση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.
Σύντομα αναμένονται οι εκθέσεις βιωσιμότητας του χρέους τόσο από το ΔΝΤ όσο και από την ΕΚΤ, λαμβάνοντας υπόψη την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων από τον ESM και τη συμφωνία για μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Συνεπώς η διαπραγμάτευση φαίνεται ότι θα εστιαστεί στο μίγμα δημοσιονομικών μέτρων, μείωσης πλεονάσματος και μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους.
Τι προβλέπουν οι αναλυτές
Η Citi, βασιζόμενη στις δηλώσεις κυβερνητικών και ξένων αξιωματούχων συμπεραίνει το αυτονόητο:
«Οι διαπραγματεύσεις για το ελληνικό πρόγραμμα έχουν για μία ακόμη φορά κολλήσει λόγω της αβεβαιότητας γύρω από τη συμμετοχή του ΔΝΤ, τους δημοσιονομικούς στόχους μετά το 2018 και εν μέσω αυξημένης αντιπαράθεσης μεταξύ των εμπλεκομένων μερών».
Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης ξεκαθαρίζοντας το τοπίο δήλωσε ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να υιοθετήσει “έναν μηχανισμό αυξημένων εγγυήσεων” που θα εφαρμοστεί μόνο αν δεν πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους μετά το 2018 , προκειμένου να ανταποκριθεί στο μακροχρόνιο αίτημα του ΔΝΤ και να διευκολύνει την απόφασή του να συμμετέχει στο ελληνικό προγράμματος.
“Θα το κάνουμε μόνο για να διευκολύνουμε τις υπερβολικά απαισιόδοξες τις ανησυχίες του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας””, δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι το “χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησηςεξαρτάται από το πότε το ΔΝΤ αποφασίσει τελικά για το τι θέλει να κάνει με το ελληνικό πρόγραμμα”.
Ο εκπρόσωπος επανέλαβε τις ελπίδες της κυβέρνησης ότι η Ελλάδα θα ενταχθεί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ μέχρι το Μάρτιο του 2017 προκειμένου να επιστρέψει σε πλήρη πρόσβαση στις αγορές από τον Αύγουστο του 2018, όταν τελειώνει το τρέχον πακέτο διάσωσης.
Η αμερικάνικη τράπεζα προειδοποιεί ότι χωρίς να υπάρχει στο επόμενο διάστημα κάποια σημαντική δανειακή υποχρέωση της Ελλάδας, δεν υπάρχει καμία βιασύνη από πλευράς των Ευρωπαίων πιστωτών να επιτευχθεί μια συμφωνία αυτή τη στιγμή. “Εκτιμούμε ότι η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE τον Μάρτιο παραμένει εξαιρετικά απίθανη”, όπως καταλήγει η Citi.
Πιο αισιόδοξη εμφανίζεται η Morgan Stanley, προειδοποιώντας όμως ότι ο χρόνος για την ένταξη στο QE πριν ξεκινήσει το tapering τελειώνει και αν και η β’ αξιολόγηση αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά από αρκετές… λακκούβες, το “πότε” παραμένει αβέβαιο.
Όπως τονίζει η MS, η Ελλάδα σε ότι αφορά το επίπεδο χρέους, αποτελεί μία ειδική περίπτωση.
Ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ, είναι μη βιώσιμος. Αλλά είναι αυτή σωστή μέτρηση της βιωσιμότητας του χρέους; Για μία οικονομία που έχει πρόσβαση στις αγορές, είναι, αν και ο δανεισμός με ένα τόσο υψηλό επίπεδο χρέους θα ήταν αδύνατος.
Σχετικά με την πορεία της ελληνική οικονομίας, η MS τονίζει ότι το ΑΕΠ επεκτείνεται και πάλι και αναμένει περαιτέρω πρόοδο αν και την συγκεκριμένη χρονική στιγμή η ανάκαμψη φαίνεται περισσότερο “αντανακλαστική” παρά βιώσιμη. Η λιτότητα θα γίνει λιγότερο αυστηρή με την πάροδο του χρόνου, αλλά είναι ακόμα πολύ σφιχτή. Η ελάφρυνση του χρέους είναι πάρα πολύ μικρή.
[graphiq id=”eHqlW1BbwjP” title=”Ελλάδα: Δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ” width=”700″ height=”567″ url=”https://w.graphiq.com/w/eHqlW1BbwjP” ]
Η MS περιμένει να γίνουν περισσότερα στο μέλλον, αλλά όπως και το QE, το “πότε” παραμένει πιο αβέβαιο όσο ποτέ.
Όσο περισσότερο η Ελλάδα συμμορφώνεται με το πρόγραμμα διάσωσης, τόσο πιο πιθανό είναι να ενταχθεί στο QE της ΕΚΤ. Αλλά μάλλον θα πρέπει να περιμένει, πιθανώς μετά τις γερμανικές εκλογές, για μια πιο ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους. Χωρίς μία σημαντικά μεγαλύτερη παράταση της ωρίμανσης των δανείων και περιόδων χάριτος, ο ρόλος του ΔΝΤ στο πρόγραμμα διάσωσης πιθανότατα θα παραμείνει αβέβαιος και, πιο σημαντικό, η πορεία του χρέους μπορεί να μην είναι βιώσιμη, διακινδυνεύοντας την αναβολή της ένταξης στο QE μέχρι το τέλος του 2017 ή ακόμα και στο τέλος του προγράμματος διάσωσης το 2018. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η ΕΚΤ εφαρμόζει τον τελευταίο γύρο της επέκτασης του QE, υπάρχει ελάχιστος χρόνος για την κεντρική τράπεζα να αγοράσει ελληνικά ομόλογα. Εάν πάει για το τέλος του προγράμματος, τότε το QE θα έχει τελειώσει.
Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα αποτελεί αρνητικό παράγοντα για τη χώρα. Μπορεί να καταστήσει την οδό της πολιτικής απρόβλεπτη, όπως απρόβλεπτες είναι και οι σχέσεις της χώρας με τους δανειστές της. Η έλλειψη ξεκάθαρης και αποφασιστικής τροχιάς σταθεροποίησης για την Ελλάδα και η εφαρμογή των συνεχιζόμενων γύρων λιτότητας, είναι πιθανόν να συμβάλλουν στην φθίνουσα δημοτικότητα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία βρίσκεται σήμερα πίσω στις δημοσκοπήσεις σε σχέση με την Νέα Δημοκρατία. Αυτό, σύμφωνα με την MS, δεν θα είναι αρνητική εξέλιξη για την αγορά, καθώς η Ν.Δ. είναι ένα κόμμα υπέρ της Ευρώπης, υπέρ της αγοράς και της υπέρ των επιχειρήσεων.
