Σκηνικό ιδεολογικής, πολιτικής και οικονομικής σύγκρουσης σκιαγραφεί η έκθεση World Economic Outlook του ΔΝΤ, η οποία δημοσιεύθηκε χθες, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η φθινοπωρινή σύνοδος του Ταμείου στην Ουάσιγκτον. Είναι ίσως η πρώτη φορά που το ΔΝΤ επιρρίπτει ευθύνες για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας, γεγονός που επισημάνθηκε από τον Τύπο, αρχής γενομένης από τον γερμανικό.
Πρόκειται για μια πολιτική θέση του Ταμείου, η οποία στόχο έχει να συνταχθεί στο μέτωπο κατά της ακροδεξιάς, που ανεβαίνει στην Ευρώπη και της εκλογής του Ντόναλντ Τράμπ στις ΗΠΑ.
Η ενσωμάτωση της θέσης αυτής σε μια τεχνοκρατική έκθεση-βαρόμετρο οικονομικής συγκυρίας καθιστά σαφές ότι οι κοινωνικές εκρήξεις και ο πολιτικός του αντίκτυπος έχουν σαφείς και μετρήσιμες οικονομικές επιπτώσεις.
«Ο πολιτικός λαϊκισμός, η οικονομική περιχαράκωση και η γενικευμένη κριτική κατά της παγκοσμιοποίησης δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη». Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)στην έκθεσή του.
Ως επιβαρυντικοί παράγοντες για την παγκόσμια οικονομία αναφέρονται στην έκθεση, το Brexit, το οποίο θα μειώσει κατά το ήμισυ την ανάπτυξη της Μ. Βρετανίας, δηλαδή στο 1,1%, ποσοστό το οποίο μεταφράζεται σε σχεδόν 30 δισ. ευρώ. Επίσης, γίνεται αναφορά και στον αμερικανικό προεκλογικό αγώνα κατά τον οποίο για πρώτη φορά και οι δύο υποψήφιοι προσπαθούν να κερδίσουν έδαφος εκφράζοντας σκεπτικισμό για το ελεύθερο εμπόριο, όπως επίσης και στα υψηλά ποσοστά συμπάθειας για τον Ντόναλντ Τραμπ.
Οι διατυπώσεις και η δημόσια και πλέον ρητώς εκπεφρασμένη θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φέρνουν την Κριστίν Λαγκάρντ σε ευθεία σύγκρουση με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι.
Οι φωνές για λιγότερη ολοκλήρωση και περισσότερα εμπόδια στο εμπόριο αποτελούν, επίσης, κινδύνους για τις μοχλευμένες χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες παραμένουν ευαίσθητες σε ξαφνικές αλλαγές του επενδυτικού κλίματος, όπως φάνηκε από την πρόσφατη νευρικότητα για την οικονομική ευρωστία της Deutsche Bank, καταλήγει το Bloomberg.
Η τοποθέτηση αυτή όμως έχει και πολλές παγίδες, καθώς αναφέρεται στο εμπόριο και τις διεθνείς συμφωνίες, όπως η TPP, την οποία αν και προωθούν οι ΗΠΑ η Ευρώπη αντιδρά σε όλα τα επίπεδα, όπως και πολλές άλλες χώρες.
Η προσπάθεια όμως του ΔΝΤ να προτάξει τον λαϊκισμό στοχοποιώντας ακόμα όσους αντιτίθενται στην TPP ακυρώνει την ίδια την πρωτοβουλία και αποδυναμώνει τον αντίκτυπο της εκθεσης.
Το γεγονός ότι το ΔΝΤ κάνει αναφορά στον λαϊκισμό στην εξαμηνιαία έκθεσή του για την ανάπτυξη, η οποία παρουσιάστηκε χτες στην Ουάσινγκτον, είναι πρωτόγνωρο, σχολιάζει η γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung.
Σε πολιτικό επίπεδο η αναφορά στον “λαϊκισμό” στηρίζει κυβερνήσεις όπως του Φρανσουά Ολάντ και της Άνγκελα Μέρκελ που καλούνται να αντιμετωπίσουν εκλογές το 2017 καθώς και τη Χίλαρι Κλίντον.
Από τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τράμπ, μέχρι τη Βρετανία με το Brexit και την άνοδο της ακροδεξιάς σε Γερμανία και Γαλλία το ΔΝΤ συμπαρατάσσεται με τις μετριοπαθείς κυβερνήσεις, ζητώντας τους όμως άμεσο αντάλλαγμα να κατεβάσουν τους τόνους και να ενισχύσουν την παγκοσμιοποίηση μέσω του διεθνούς εμπορίου.
Στην πραγματικότητα το ΔΝΤ ζητά στήριξη της TPP και προσφέρει οικονομικές λύσεις και… εκθέσεις.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ
To ΔΝΤ εκφράζει την απαισιοδοξία του για την παγκόσμια ανάπτυξη και θεωρεί ότι ένας από τους λόγους είναι και οι αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης. Οι οικονομολόγοι του προειδοποιούν δε ότι οι αυξανόμενοι «πολιτικοί κίνδυνοι» θα φρενάρουν την ανάπτυξη το 2017 σε πολλές περιοχές. Ιδιαίτερα επιβαρυντικά στοιχεία για την οικονομία είναι η έξοδος της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ και ο σκεπτικισμός για το ελεύθερο εμπόριο.
Στην έκθεση του ΔΝΤ για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας (World Economic Outlook), το Ταμείο τόνισε τις απειλές για την ήδη υποτονική ανάπτυξη, που κινήθηκε με ρυθμό 3,2% το 2015.
Η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδυνθεί και θα τρέξει με ρυθμό 3,1% φέτος, πριν ανακάμψει το 2017 με έναν ρυθμό 3,4%, σύμφωνα με την έκθεση.
Στις ΗΠΑ η ανάπτυξη θα περιοριστεί φέτος στο 1,65, αντί του αναμενόμενου 2,2%, ενώ για το 2017 προβλέπει 2,2 αντί του προβλεφθέντος 2,5%. Η Γερμανία θα είναι κάπου στο μέσον μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών με ανάπτυξη 1,4%, ενώ φέτος ήταν 1,7%.
Θετικότερο για την οικονομία της Βρετανίας είναι το ΔΝΤ προβλέποντας ανάπτυξη 1,1%, αντί για 0,8% που προέβλεπε μετά το Δημοψήφισμα. Ωστόσο η απώλεια δυναμικής υπολογίζεται σε 30 δισ. δολάρια στο ΑΕΠ της Μεγάλης Βρετανίας.
Για την Ελλάδα τα ΔΝΤ εμφανίζεται «υπεραισιόδοξο» προβλέποντας ότι φέτος το πραγματικό ΑΕΠ θα κλείσει με θετικό πρόσημο (0,1% του ΑΕΠ), αλλά και ότι το 2017 η ανάπτυξη θα φτάσει το 2,8% του ΑΕΠ!
Οι εκτιμήσεις αυτές υπερβαίνουν ακόμα και αυτές του προϋπολογισμού που κατέθεσε η ελληνική κυβέρνηση όπου προβλέπεται ύφεση 0,3% για το τρέχον έτος και ανάπτυξη 2,7% για το επόμενο.
Στην έκθεση του Ταμείου εκτιμάται ότι το τέταρτο τρίμηνο φέτος θα κλείσει με ανάπτυξη 0,7% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση και ότι η οικονομία θα τρέξει στο τέταρτο τρίμηνο του 2017 με ρυθμό +3,7% ενώ το 2021 η ανάπτυξη θα είναι 1,8% του ΑΕΠ.
Ωστόσο οι προβλέψεις του ΔΝΤ λαμβάνουν ως προϋπόθεση την πλήρη εφαρμογή από τις αρχές του πακέτου δημοσιονομικής πολιτικής που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης από τον ESM.
Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ έρχονται λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, στο πλαίσιο του «άρθρου 4» του ΔΝΤ. Με αφορμή αυτό, σε τηλεδιάσκεψη η εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ντέλια Βελκουλέσκου είχε αρνηθεί να δώσει συγκεκριμένη πρόβλεψη για την πορεία του ΑΕΠ, αρκούμενη να σημειώσει ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί οι υπολογισμοί.
Ενδεικτικό της αλλαγής πολιτικής και στάσης απέναντι στην Ελλάδα είναι ότι στην προηγούμενη έκδοση του World Economic Outlook, την άνοιξη, οι προβλέψεις για τη φετινή χρονιά ήταν πολύ χειρότερες. Συγκεκριμένα, τότε το ΔΝΤεκτιμούσε ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 0,6% του ΑΕΠ το 2016, πριν ανακάμψει κατά την επίσημη πρόβλεψη (2,7% του ΑΕΠ) το 2017.
