Εντείνονται οι πολιτικές και διπλωματικές τριβές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την υπόθεση των 8, ενώ ένταση υπάρχει πλέον και στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Αποστασιοποιημένη από τις εξελίξεις σε αυτό το μέτωπο παραμένει μέχρι τώρα η Γερμανία, η οποία αργά ή γρήγορα θα παρέμβει ώστε να μη δυναμιστεί η συμφωνία για το προσφυγικό.
Η Άγκυρα ακολουθεί πατέντα κλιμάκωσης της πίεσης τόσο προς την Ελλάδα, για την υπόθεση των 8 όσο και προς την ΕΕ μετά τις επικρίσεις για το πογκρόμ όσο και για τις “απειλές” για τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Αν και η Τούρκικη πρεσβεία στην Αθήνα διαβεβαιώνει ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, εν τούτοις άνθρωποι που έχουν γνώση των καταστάσεων εντάσσουν την ανάκληση και μη αντικατάσταση των Τούρκων εντεταλμένων στα νησιά στο πλαίσιο των πολιτικών πιέσεων.
Η Άγκυρα γνωρίζοντας ότι το προσφυγικό καίει Αθήνα, Βρυξέλλες και Βερολίνο το χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης συνδέοντας το σύνολο των ανοιχτών ζητημάτων με αυτό.
Αυτό
Δεν υπάρχει εμπλοκή στη συμφωνία της Ε.Ε με την Τουρκία για το προσφυγικό διαβεβαιώνουν Τούρκοι διπλωμάτες σχολιάζοντας την ανάκληση όλων των αξιωματούχων-συνδέσμων που είχε τοποθετήσει η Τουρκία στα ελληνικά νησιά προκειμένου να ελέγχεται η διαδικασία επαναπροώθησης των προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν σε ελληνικό έδαφος από τα τουρκικά παράλια.
Στις 21 Ιουλίου οι ελληνικές αρχές ενημερώθηκαν ότι οι Τούρκοι παρατηρητές θα έπρεπε να επιστρέψουν άμεσα στη βάση τους κάτι που έγινε την ίδια κιόλας ημέρα. Στην ενημέρωση που ζήτησε η ελληνική πλευρά έλαβε την απάντηση ότι σύντομα θα τοποθετηθούν νέοι παρατηρητές.
Ωστόσο ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ανοίξει και δημοσίως με δηλώσεις του το ζήτημα του προσφυγικού ζητώντας το ένα δισ. από τα 3 που είχαν συμφωνηθεί, το οποίο δεν έχει εκταμιευθεί ακόμα. Αν και επισήμως δεν απείλησε με αναστολή εφαρμογής της συμφωνίας, εν τούτοις διερωτήθηκε στην κατακλείδα των δηλώσεων του
“τι θα συνέβαινε αν η Τουρκία άφηνε να φύγουν οι μετανάστες από το έδαφός της”.
Μεταξύ άλλων επανέφερε το θέμα της χορήγησης Visa στους Τούρκους, γνωρίζοντας ότι υπό το κλίμα τρομορκατίας και με τις διαρκείς επιθέσεις στην Ευρώπη το θέμα αυτό είναι ντε φάκτο εκτός ατζέντας.
Τα μηνύματα εκατέροθεν είναι σαφή, καθώς και η Ευρώπη που σηκώνει τους τόνους για τις ατομικές ελευθερίες και τη φίμωση του Τύπου γνωρίζει ότι αυτά τα ζητήματα τα χρησιμοποιεί ως αντιστάθμισμα για τη λειτουργία της συμφωνίας για τους πρόσφυγες, το βασικό σκέλος της οποίας είναι ο έλεγχος των ροών στο Αιγαίο.
Στην ουσία το προσφυγικό μετατρέπεται με ευθυνη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε αρένα επίλυσης των διμερών και ευρωπαϊκών ζητημάτων της Τουρκίας.
Τούρκοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι η χώρα τους θα ανταποκριθεί άμεσα εφόσον υπάρξει αίτημα επαναπατρισμού προσφύγων από τα νησιά, ενώ επιμένουν ότι η συμφωνία είναι εν ισχύ, αυτό βέβαια συμβαίνει για το τυπικό σκέλος των διαπραγαμτεύσεων καθώς δεν θέλει να επωμιστεί την υπαιτιότητα για την κατάρρευση της συμφωνίας.
Οδικός χάρτης εμπλοκής
Με σήμα που έστειλε η Άγκυρα στις 21 Ιουλίου ανακάλεσε όλους τους Τούρκους αντιπροσώπους στα ελληνικά νησιά, ενώ νωρίτερα είχε ανακαλέσει τον στρατιωτικό ακόλουθο της πρεσβείας στην Αθήνα, ο οποίος και συνελήφθη.
Ωστόσο, σύμφωνα με την τουρκική πλευρά, αν η Ελλάδα ζητήσει να επιστρέψουν πρόσφυγες στην Τουρκία, αυτό θα γίνει.
Επιχειρώντας να διαψεύσει ότι υπάρχει αλλαγή πολιτικής από την πλευρά της Άγκυρας στο προσφυγικό η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα στέλνει το μήνυμα ότι ο λόγος που δεν λειτουργεί η ευρωτουρκική συμφωνία για την επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών στην τουρκική επικράτεια δεν έχει να κάνει με την Τουρκία.
Η Αθήνα “διαβάζει τις ξελίξεις”
Αν και η Ελλάδα δεν κάνει λόγο επίσημα για υπαναχώρηση στην εφαρμογή της συμφωνίας, υπάρχει σίγουρα αγωνία για το κατά πόσο θα συνεχίσει να εφαρμόζεται το «πρωτόκολλο» που συνομολογήθηκε μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Η Ελληνική Αστυνομία έχει υποβάλει προς τις τουρκικές αρχές αρκετά αιτήματα για επανεισδοχή με το καθεστώς που ίσχυε πριν από τη συμφωνία, για τα οποία όμως δεν έχει λάβει απάντηση.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Λιμενικού Σώματος, την τελευταία εβδομάδα, λίγα μόλις 24ωρα μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος εναντίον του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της τουρκικής κυβέρνησης, οι επιχειρήσεις μεταφοράς προσφύγων από τα παράλια της Τουρκίας στα νησιά του Αιγαίου, παρουσίασαν σημαντικότατη αύξηση, ενώ ο αριθμός των ατόμων που διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε ειδικά κέντρα φιλοξενίας, σχεδόν δεκαπλασιάστηκε.
Ειδικότερα, από τις 18 Ιουλίου έως και τις 25 Ιουλίου, διασώθηκαν 475 πρόσφυγες και μετανάστες, σε 11 επιχειρήσεις διάσωσης που πραγματοποιήθηκαν τόσο από το ελληνικό Λιμενικό Σώμα, όσο και από τις διεθνείς δυνάμεις. Κατά την επέμβαση των δυνάμεων διάσωσης, συνελήφθησαν πέντε διακινητές και κατασχέθηκαν τρία φουσκωτά σκάφη και ένα πλοίο, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την παράνομη μεταφορά των προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά.