Τώρα το ξέρουν όλοι! Η Ιταλία είναι ωρολογιακή βόμβα την οποία ο Ματέο Ρέντσι δεν κατάφερε να την εξουδετερώσει απλά μπόρεσε να «πειράξει» το χρονοδιακόπτη, στην πραγματικότητα δεν ήταν ο Ρέντσι αυτός που έσωσε την κατάσταση αλλά ο Μάριο Ντράγκι, όσον αφορά τις τράπεζες και το βρετανικό δημοψήφισμα στα δημοσιονομικά.
Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από το 2014 έως και σήμερα οι Ιταλοί επέμειναν πεισματικά σε ένα σχέδιο εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος με την ίδρυση μιας χρηματοδοτούμενης από το Δημόσιο και την ΕΕ, Bad Bank, η οποία θα απορροφούσε όλα τα κόκκινα δάνεια και θα έδινε κρατικές εγγυήσεις στις ιταλικές τράπεζες.
Το σχέδιο αυτό –σε διάφορες εκδοχές- συνάντησε την απόρριψη των Βρυξελλών, υπό τη γερμανική καθοδήγηση, ενώ όταν στήθηκε το νέο ελληνικό πρόγραμμα είχε πλέον καταστεί νόμος της ΕΕ η οδηγία BRRD για το bail-in των τραπεζών. Από τις αρχές του 2016 αυτός ο νόμος ισχύει πανευρωπαϊκά στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης.
Για το λόγο αυτό η Ελλάδα έτρεξε να ολοκληρώσει την ακακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της εντός του 2015 ώστε να μην τεθεί θέμα bail-in.
Στην Ιταλία πίστευαν και συνεχίζουν ότι το μέγεθος της οικονομίας τους και ο πληθυσμός τους καθώς και η διασύνδεση των τραπεζών τους με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές είναι αποτρεπτικά για το ενδεχόμενο επιβολής του bail-in.
Η Γερμανία και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε γνωρίζουν καλά αυτή τη διαπραγματευτική στρατηγική, την εφάρμοσε και ο Αλέξης Τσίπρας και απέτυχε.
Ο σωστός εκβιασμός
Η στρατηγική του εκβιασμού των Βρυξελλών πέτυχε όταν την εφάρμοσε ο Κάμερον τον Φεβρουάριο, κερδίζοντας μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συμφωνία για την παραμονή στην ΕΕ. Έχοντας όμως ανεβάσει τους τόνους εσωτερικά και θέλοντας να καταστήσει το δημοψήφισμα «αξιόπιστη απειλή» ο Ντέιβιντ Κάμερον το ανήγαγε σε προεκλογική δέσμευση και το προανήγγελλε πριν τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
Ο Κάμερον εκτίμησε σωστά, κανείς στην ΕΕ δεν ήθελε διάσπαση, κανείς δεν ήθελε Brexit, κανείς δεν ήθελε να εισέλθει η ΕΕ σε αχαρτογράφητα ύδατα, δεν ήθελαν να βιώσουν με τη Βρετανία αυτό που απέφυγαν με την Ελλάδα.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον όμως προκειμένου να γίνει πιστευτός στην Ευρώπη και να αναγκάσει τη Γερμανία να υποχωρήσει έκανε ένα τραγικό λάθος, έριξε νερό στο μύλο του λαϊκισμού και αυτός όταν υπερχείλισε ξύπνησε τον εθνικισμό.
Στις 23 Ιουνίου ο Ντέιβιντ Κάμερον αισθανόταν σίγουρος, έχοντας κερδίσει τη μάχη στις Βρυξέλλες μπορούσε να ευελπιστεί σε μια νίκη στο εσωτερικό που θα τον κατοχύρωνε για αρκετά χρόνια ακόμη.
Έκανε λάθος, το τίμημα για τη νίκη έναντι των γραφειοκρατών ήταν ο ίδιος ο εκβιασμός. Ο Κάμερον έπεσε θύμα εαυτού του. Το πιστόλι εκπυρσοκρότησε τέσσερις μήνες αργότερα. Η Βρετανία βρέθηκε εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια νύχτα.
Η στρατηγική του Σόιμπλε
Το βρετανικό παράδειγμα είναι το καλύτερο όπλο στα χέρια του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε καθώς αποδεικνύει ότι οι ακραίες στρατηγικές έχουν απρόβλεπτες συνέπειες.
Με δεδομένο αυτό οι πιέσεις και οι «επαναστάσεις» του Ματέο Ρέντσι μικρή σημασία έχουν, ακόμα και η στήριξη από τους Financial Times.
Η Γερμανία τώρα βρίσκεται σε διαδικασία επιβεβαίωσης της κυριαρχίας της, όχι εμπέδωσης της κηδεμονίας της, θέλει προσοχή… Οι Γερμανοί τώρα έχουν πολιτικό χώρο και ηθικό έρεισμα.
Οι κινήσεις Ρέντσι
Ο Ματέο Ρέντσι υποστηρίζει –και έχει απόλυτο δίκιο- ότι ενδεχόμενο bail-in στις ιταλικές τράπεζες θα είναι η απαρχή μιας νέας τραπεζικής κρίσης, αντίστοιχης με αυτή του 2011 και θα οδηγήσει την Ιταλία σε δίνη.
Αντ αυτού προτείνει διάσωση των τραπεζών, όπου αυτό απαιτείται, με κρατικά κονδύλια ή έστω με εγγυήσεις. Δηλαδή ζητά εξαίρεση από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία BRRD και αποφυγή του bail-in.
Γι αυτό το λόγο παίζει καθυστερήσεις, περιμένει να φτάσει ο κόμπος στο χτένι και να αρχίσει να σύεται συθέμελα η Ευρώπη και οι αγορές.
Το πρόβλημα είναι ότι οι αγορές ξεπέρασαν με σχετική ψυχραιμία και με βραυχρόνιο αντίκτυπο το Brexit…
Το αποτέλεσμα
Η πορεία των εξελίξεων έχει προδιαγραφεί, όχι τόσο λόγω της αδυναμίας του Ματέο Ρέντσι να διαπραγματευτεί σκληρά και να κερδίσει, όσο επειδή η αποσταθεροποίηση των ιταλικών τραπεζών θα αποτελέσει το φιλί της ζωής για τη Deutsche Bank, η οποία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα.
Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και την Άνγκελα Μέρκελ η Deutsche Bank δεν είναι υπό διαπραγμάτευση και θα σωθεί πάση θυσία, ή για να είμαστε πιο αντικειμενική με την ιταλική θυσία…
Συνεπώς οι ιταλικές τράπεζες θα έρθουν αντιμέτωπες με σκληρή διάσωση, οι εκροές κεφαλαίων θα ενισχυθούν και δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο capital controls στην Ιταλία.
Τα κεφάλαια θα κινηθούν εντός ΕΕ και Ευρωζώνης και συνεπώς θα οδηγηθούν στον ισχυρό παίχτη της στιγμής, που δεν είναι άλλος από τη Γερμανία και τη Deutsche Bank.
