Ενώ οι τράπεζες μπαίνουν σε διαδικασία ριζικής αναδιάρθρωσης, ξορκίζοντας το ρίσκο και επενδύοντας σε εργασίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και ανοίγονται στην αγορά των ηλεκτρονικών πληρωμών, δημιουργείται χώρος για την ανάπτυξη των εναλλακτικών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (Alternative Financial Services). Στην Ελλάδα ο κλάδος είναι σχεδόν ανύπαρκτος, στις ΗΠΑ όμως αναπτύσσεται γοργά και αποκτά πρόσβαση σε πελάτες που οι τράπεζες δεν θέλουν να χάσουν…
Τα Alternative Financial Services (AFS) ξεκίνησαν ως υπηρεσίες μικρο-τραπεζικής για ανθρώπους που δεν είχαν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, είτε λόγω χαμηλού εισοδήματος, είτε λόγω απόστασης από τράπεζες, είτε λόγω διαρκών μετακινήσεων. Παρέχονται από εταιρίες με έδρα φορολογικούς παραδείσουν με υποκαταστήματα ή μέσω internet. Προσφέρουν από απλές υπηρεσίες μεταφοράς χρημάτων (τύπου Western Union) έως και μικροχρηματοδοτήσεις, (payday loans, δάνεια για αυτοκίνητα) και άλλες αυξημένου ρίσκου βραυχρόνιες χρηματοδοτήσεις με υψηλό κόστος για τον δανειολήπτη.
Ετσι αρχικά πρόσβαση σε αυτού του είδους τις υπηρεσίες, όπου αυτές επιτρέπονται, αναζητούσαν άνθρωποι αποκλεισμένοι από τις τράπεζες, είτε λόγω χαμηλού εισοδήματος, είτε λόγω κακού πιστωτικού ιστορικού.
Τελευταία στοιχεία όμως δείχνουν ότι ολοένα και περισσότεροι 20άρηδες και 25άρδηδες με σημαντικά εισοδήματα και τραπεζικούς λογαριασμούς επιλέγουν τη λύση των AFS, καθώς δηλώνουν απογοητευμένοι από τις τράπεζες, το επίπεδο υπηρεσιών, την ταχύτητα και τη διαθεσιμότητα τους.
Σύμφωνα με έρευνες πρόκειται για μια νέα αγορά που γεννιέται η ορθή αξιοποίηση της οποίας από τις εταιρίες Alternative Financial Services μπορεί να αποδυναμώσει το ρόλο των τραπεζών στην οικονομία, να ανεβάσει το προσδοκώμενο ρίσκο στις τράπεζες, καθώς θα μειωθούν τα έσοδα από core services αλλάζοντας το προφίλ του πελατολογίου και περιορίζοντας τα λειτουργικά έσοδα.
Αν και σε εμβρυακό επίπεδο ακόμα οι AFS μπορεί να εξαπλωθούν με ταχείς ρυθμούς στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, καθώς η κοινοτική νομοθεσία έχει ήδη ευθυγραμμιστεί και η ΕΕ βρίσκεται σε διαδικασία deregulation (απορρύθμισης) της αγοράς των Χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Στην Ελλάδα ακόμα γνωρίζουμε το paypal (για ηλεκτρονικές πληρωμές), τη Viva και τη Western Union, εταιρίες οι οποίες μπορούν εύκολα να προσφέρουν μεγαλύτερη γκάμα υπηρεσιών. Σε αυτή τη φάση τέτοιες υπηρεσίες προετοιμάζονται να προσφέρουν η Google, η Apple και η Amazon, ενώ την αγορά βολιδοσκοπεί και η Ebay.
Οι τράπεζες, από την άλλη πλευρά, προσπαθούν να αυξήσουν το κόστος των συναλλαγών ώστε να ενισχύσουν τα λειτουργικά τους έσοδα, περιορίζουν και δυσχεραίνουν την πρόσβαση πολιτών στο τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας κλίμα αποξένωσης από τη χειμαζόμενη από την κρίση κοινωνία.
Παράλληλα απομακρύνονται και από τις επιχειρηματικές μικροχρηματοδοτήσεις καθώς αυτές γενούν ρίσκο που δεν μπορούν να διαχειριστούν, ενώ αδυνατώντας να προσελκύσουν καταθέσεις επιταχύνουν τη διαδικασία απομόχλευσης, που συνεπάγεται συρρίκνωση της πιστοδότησης της οικονομίας, δηλαδή αρνητική πιστωτική επέκταση.
Με τις συνθήκες που οι ίδιες οι τράπεζες καλλιεργούν, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη και ευδοκίμηση Alternative Financial Services, οι οποίες αρχικά θα βοηθήσουν τις τράπεζες να μειώσουν το αναλαμβανόμενο ρίσκο και να αντιμετωπίσουν τη διογκούμενη κοινωνική πίεση. Ηενσωμάτωση τους στο χρηματοδοικονομικό και κοινωνικό οικοσύστημα όμως θα δημιουργήσει δυναμική απώλειας τζίρου, πελατολογίου και συνεπώς αύξηση ρίσκου για τις τράπεζες, οι οποίες λόγω δομών και διαδικασίας απορρύθμισης της αγοράς δεν θα μπορούν να απαντήσουν στον πιο ευέλικτο ανταγωνισμό.
Όπως προκύπτει από τις έρευνες από τους βασικούς λόγους που ακόλμα και εύποροι πολίτες με πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα επιλέγουν Alternative Financial Services είναι η απουσία τραπεζικών υποκατστημάτων, κάτι που βιώνουμε πλέον και στην Ελλάδα, και θα ενταθεί το 2016 με το κλείσιμο του 30-40% των καταστημάτων, καθώς και η βραδύτητα στην απόκριση των τραπεζών και το υψηλό κόστος συναλλαγών.
Αν τώρα σε αυτά προστεθεί και η προοπτική επιβολής φόρου τραπεζικών συναλλαγών τότε η κατάσταση μοιάζει μη αναστρέψιμη… Welcome Alternative Financial Services