Το ρόλο της ως συστημικά κρίσιμη βιομηχανία καλείται να παίξει η Mytilineos, καθώς η ΕΕ ζήτησε από την εταιρία να εξερευνήσει την προοπτική παραγωγής γάλλιου, του μετάλλου που χρησιμοποιείται σε επεξεργαστές φωτοβολταϊκά και άλλες εφαρμογές στην καθημερινότητα.
Η απόφαση της Κίνας να επιβάλλει ποσοστώσες στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και βομηχανικών μετάλλων για ημιαγωγούς εντείνει την πίεση για την επιτάχυνση εφαρμογής του σχεδίου επίτευξης εσωτερικής επάρκειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο αυτό το πλαίσιο η ΕΕ καλεί επειγόντως τις εταιρίες αλουμινίου και ψευδαργύρου να διερευνήσουν τη δυνατότητα παραγωγής βασικών μετάλλων για ημιαγωγούς, μετά την ανακοίνωση από την Κίνα σχεδίων για τον περιορισμό των εξαγωγών γαλλίου και γερμανίου.
Ευρώπη, ΗΠΑ και Ιαπωνία, που εξαρτώνται από την Κίνα για την προμήθεια των συγκεκριμένων μετάλλων βρίσκονται τώρα σε cirisis mode καθώς επιχειρούν να διασφαλίσουν την επάρκεια εν μέσω κρίσης τροφοδοσίας. Ο κίνδυνος εκτόξευσης των τιμών και εμβολής στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι πλέον ορατός.
Η Ευρώπη, κατάρτισε προσφάτως την Critical Raw Materials Act στην οποία περιλαμβάνονται εταιρίες που παράγουν κρίσιμα για την εφοδιαστική αλυσίδα μέταλλα. Η Αλουμίνιον της Ελλάδος περιλήφθηκε στη λίστα αυτή, με την ΕΕ να ζητά τώρα από τον όμιλο Mytilineos τη συμβολή του. Ωστόσο, ο επικεφαλής Βαγγέλης Μυτιληναίος έχει προειδοποιήσει για τέτοια προβλήματα από καιρό, συγκρουόμενος μάλιστα με το “πράσινο” λόμπι στης Κομισιόν και με τα γεράκια, καθώς ζητούσε αντιστάθμιση του υπερβάλλοντος και μη-ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Στην πραγματικότητα η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση που προβόκαρε όταν η Ολλανδία ακολούθησε τις ΗΠΑ στον περιορισμό εξαγωγών συγκεκριμένων μετάλλων προς την Κίνα. Οι ρίζες της κρίσης όμως είναι βαθύτερες, καθώς η ΕΕ δεν προστάτευσε, ούτε ενίσχυσε την ευρωπαϊκή βιομηχανία μετάλλου οδηγώντας πρακτικά στην εκρίζωσή της. Επίσης, παρά τις όψιμες κραυγές για βοήθεια, η Κομισιόν δεν φαίνεται διατεθειμένη να δώσει στους βιομήχανους αυτά που ζητούν για να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό και να αντιμετωπίσουν το κόστος.
Η προσέγγιση
Όπως αναφέρουν οι FT και επιβεβαιώνει η εταιρία, η ΕΕ προσέγγισε τη Mytilineos και της ζήτησε να διερευνήσει την παραγωγή γαλλίου ως υποπροϊόντος στη μονάδα της που μετατρέπει τον βωξίτη σε αλουμίνα, πρώτη ύλη για το αλουμίνιο, στον Άγιο Νικόλαο.
«Η ΕΕ έχει έρθει σε επαφή μαζί μας όσον αφορά την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο οι μονάδες αλουμίνας μπορούν να συμβάλουν στην έξοδο από αυτήν την κρίση», δήλωσε ο Νίκος Κεραμιδάς, εκτελεστικός διευθυντής για θέματα ΕΕ στην εταιρία.
Η ΕΕ προμηθεύεται το 71% του γαλλίου της και το 45% του γερμανίου από την Κίνα, σύμφωνα με την ΕΕ, αλλά υπάρχουν μόνο λίγες εταιρίες εκτός Κίνας ικανές να παράγουν μέταλλα υψηλής καθαρότητας που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τσιπ, ηλιακά φωτοβολταϊκά κύτταρα και οπτικών ινών.
Ωστόσο, η δεινή κατάσταση του τομέα των μετάλλων της Ευρώπης καθιστά δύσκολο για τις εταιρίες να επενδύσουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για την παραγωγή γαλλίου χωρίς κρατική υποστήριξη που θα τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν το υψηλό ενεργειακό κόστος της περιοχής και τον αυξανόμενο πληθωρισμό. Αυτά έχουν ήδη αναγκάσει πολλά μεταλλουργεία να βγουν εκτός λειτουργίας.
«Συνειδητοποιούμε ότι η Κίνα μπορεί “να στρίψει το χέρι μας”. Η Ευρώπη είπε «ωραία, ας αυξήσουμε την παραγωγή, οι μονάδες αλουμίνας μπορούν να το δουν», αλλά την τελευταία φορά που κοίταξα, τα μισά από αυτά ήταν κλειστά», είπε ο κ. Κεραμίδας.
«Όταν δεν μπορείς να παράγεις ανταγωνιστικά το κύριο εμπόρευμά σου, επειδή οι συνθήκες είναι τόσο παράλογα προβληματικές, μπορεί να είναι ανόητο να επενδύσεις σε ένα παραπροϊόν που είναι το γάλλιο».
Οι “πανικοί” των Ευρωπαίων
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Βρυξέλλες πανικοβάλλονται σε θέματα που αφορούν τις προμήθειες ορυκτών υπό την πίεση της Κίνας. Η ΕΕ κατέβαλε παρόμοιες προσπάθειες για να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή μαγνησίου μετά τη μείωση της παραγωγής από την Κίνα το 2021 λόγω ελλείψεων ενέργειας.
Η Eurometaux, ο εμπορικός φορέας του μπλοκ για τα μη σιδηρούχα μέταλλα, επιβεβαίωσε ότι αρκετές εταιρίες εξετάζουν πως θα βελτιωθεί η κατάσταση στην περιοχή σε ότι αφορά την παραγωγή σε γερμάνιο και το γάλλιο, αλλά προειδοποίησε ότι «αυτή είναι μια ευρύτερη συζήτηση βιομηχανικής πολιτικής».
«Πέρυσι ήταν το μαγνήσιο και δεν ξέρουμε ποια μέταλλα θα είναι τα επόμενα στο γεωπολιτικό προσκήνιο», ανέφερε.
Η κρίση που έρχεται
Η Ευρώπη βρίσκεται σε δυσκολότερη κατάσταση όσον αφορά την ανάπτυξη της δικής της παραγωγής γερμανίου. Μόνο τα χυτήρια ψευδαργύρου που χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη διαδικασία μπορούν να τον ανακτήσουν, αλλά πολύ λίγα εκτός της Κίνας χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο και κανένα στην Ευρώπη δεν το κάνει.
Η Nyrstar που ανήκει στην Trafigura είναι μεταξύ εκείνων που εξετάζουν την κατασκευή μιας μονάδας ανάκτησης και επεξεργασίας γερμανίου και γαλλίου 150 εκατομμυρίων δολαρίων στο μεταλλουργείο ψευδαργύρου στο Τενεσί, η οποία θα μπορούσε να καλύψει το 80% της ζήτησης των ΗΠΑ, αλλά θα χρειαζόταν τουλάχιστον δύο χρόνια για να κατασκευαστεί. Η βελγική Umicore δήλωσε ότι αναπτύσσει τεχνολογίες που βασίζονται στο γερμάνιο «λεπτής μεμβράνης» για να μειώσει τη χρήση του υλικού.
Ωστόσο, αρκετά στελέχη τόνισαν την ανάγκη οι αξιωματούχοι της ΕΕ να αναπτύξουν πολιτικές για την αντιμετώπιση του αντίθετου προβλήματος: πώς να παραμείνουν ανταγωνιστικοί όταν η Κίνα κατακλύζει την αγορά.
Τα δύο μέταλλα είναι μεταξύ εκείνων που αναφέρονται ως «στρατηγικά» σε έναν κανονισμό που βρίσκεται επί του παρόντος υπό συζήτηση, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει τις προμήθειες του μπλοκ σε υλικά κρίσιμα για την πράσινη μετάβαση.
Πυροβόλησαν τα πόδια τους
Οι εξαγωγικοί περιορισμοί του Πεκίνου ήρθαν αφού η Ολλανδία ακολούθησε την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ στον περιορισμό της πώλησης εξοπλισμού κατασκευής chip υψηλής τεχνολογίας στο εξωτερικό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι εργάζεται σε μια «λεπτομερή ανάλυση» των κινεζικών ελέγχων εξαγωγών και κατά πόσο ήταν συμβατοί με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
«Η Επιτροπή ανησυχεί ότι αυτοί οι περιορισμοί στις εξαγωγές δεν σχετίζονται με την ανάγκη προστασίας βασικών συμφερόντων ασφάλειας. Καλούμε την Κίνα να υιοθετήσει μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι έλεγχοι των εξαγωγών βασίζονται σε σχετικούς λόγους ασφαλείας», είπε ένας εκπρόσωπος.
Ευκαιρία για την Ελλάδα
Ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος Θεόδωρος Σκυλακάκης δήλωσε ότι ελπίζει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει κόμβος για την παραγωγή κρίσιμων ορυκτών στην Ευρώπη, εν μέρει χάρη στη δυνατότητα της Mytilineos να παράγει γάλλιο από βωξίτη.
Εάν το «ανοιχτό, ανταγωνιστικό μοντέλο» της ΕΕ υπονομεύτηκε από «συγκεκριμένες γεωπολιτικές καταστάσεις», το μπλοκ θα πρέπει «να λάβει μέτρα για να διασφαλίσει ότι είμαστε προστατευμένοι», πρόσθεσε.
