Να απαντήσουν σε εξαιρετικά σύνθετα ιδεολογικά και πρακτικά ζητήματα καλούνται οι υποψήφιοι για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς -σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα- παραλαμβάνουν ένα κόμμα σε περιδίνηση, διοικητική αποσάθρωση και με ενεργά εσωτερικά μέτωπα.
Με την αντίστροφη μέτρηση να έχει ξεκινήσει ενόψει της Κεντρικής Επιτροπής που θα συνεδριάσει το Σαββατοκύριακο 15-16 Ιουλίου, οι υποψηφιότητες για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αρχίσει να ανακοινώνονται επισήμως, με πρώτη την Έφη Αχτσιόγλου, τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να ακολουθεί, τον Νίκο Παππά να έπεται και τους Παύλο Πολάκη και Διονύση Τεμπονέρα να διαμορφώνουν στρατηγικές και ομάδες πίεσης.
Για την ώρα το κεντρικό σενάριο είναι για συνέδριο τέλη Αυγούστου και εκλογή προέδρου τον Σεπτέμβριο. Υπάρχουν όμως και άλλα, τα οποία θα μπορούσαν να κερδίσουν τη στήριξη της Κεντρικής Επιτροπής, η οποία ελέγχεται από τους πρώην προεδρικούς. Ήτοι, το ενδεχόμενο εσωκομματικών εκλογών μετά τις αυτοδιοικητικές ή ακόμη και μετά τις Ευρωεκλογές. Το δεύτερο θεωρείται απίθανο, αλλά το πρώτο εναλλακτικό συζητείται ευρέως. Εφόσον ανοίξει αυτή η συζήτηση θα τεθεί επί τάπητος ζήτημα μεταβατικού προέδρου. Επ αυτού θα ακουστούν αρκετά ονόματα προσώπων, μεταξύ των οποίων Νίκος Βούτσης, Γιάννης Δραγασάκης, Φώτης Κουβέλης. Καθώς και γραμματέων, όπου θα μπορούσε να επιλεγεί ένα πρόσωπο από τις δύο βασικές τάσεις και μια Πολιτική Γραμματεία, η οποία όμως με βάση τον συσχετισμό δυνάμεων στην Κεντρική Επιτροπή θα βάρυνε προς τους προεδρικούς.
Οι υποψηφιότητες για την ηγεσία, όμως, δεν έχουν όλες την ίδια δυναμική, που συνεπάγεται ότι δεν έχουν και την ίδια στόχευση.
Η ρεαλίστρια Αχτσιόγλου
Η Έφη Αχτσιόγλου που ανακοίνωσε πρώτη την υποψηφιότητά της με μήνυμα μέσω media και social media, επιχείρησε να προβάλει μια διατασική πλατφόρμα με έμφαση στον ρεαλισμό, την επάρκεια, την εμπεδωμένη διεύρυνση και με ιδεολογικό χώρο τον προοδευτικό. Η κ Αχτσιόγλου, με περγαμηνές στη διαπραγμάτευση και τις συγκρούσεις με τη Ντέλια Βελκουλέσκου και ερείσματα στο φεμινιστικό κίνημα, καθώς και προφίλ που δεν εξαγριώνει τους θιασώτες του κέντρου και της καλώς εννοούμενης αριστείας, θεωρείται φαβορί. Έχει όμως και βαρίδια, τα οποία θα μπορούσαν να της στοιχήσουν στην τελική ευθεία.
Οι αποχρώσεις του Τσακαλώτου
Κάτι αντίστοιχο, θα επιχειρήσει και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, με πιο σαφή όμως αριστερό ιδεολογικό προσανατολισμό και έμφαση στη φορολογική δικαιοσύνη. Ο κ. Τσακαλώτος θεωρείται ευρωπαϊκά-friendly, ρεαλιστής και όχι συγκρουσιακός. Επίσης, από συγκεκριμένες ομάδες θεωρείται μείζον παράγοντας για την ανάκαμψη και την προοπτική σε μια κυβερνώσα αριστερά. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών γνωρίζει ότι ο ίδιος έχει πολλούς φανατικούς πολέμιους και μέσα στο κόμμα, παίζει όμως στρατηγικά για την επόμενη ημέρα. Στόχος του φαίνεται ότι είναι η αντιστάθμιση της μετεκλογικής επιρροής των προεδρικών στην διάδοχη κατάσταση, η οποία σύμφωνα με τη δυναμική που διαμορφώνεται θα είναι η Έφη Αχτσιόγλου.
Οι υποδόριοι σχεδιασμοί του Πολάκη
Ο Παύλος Πολάκης, που προετοιμάζεται από καιρό για τη στιγμή αυτή, θα επιχειρήσει να προβάλει ως κεντρικό άξονα της εκστρατείας του, εφόσον ανακοινώσει υποψηφιότητα, τη διαφθορά και την αντεπίθεση στη βάση της ανάκτησης κοινωνικών κεκτημένων και την απαξίωση του διεφθαρμένου συστήματος. Ο ίδιος φαίνεται διατεθειμένος για ρήξεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και για το ενδεχόμενο διάσπασης και δημιουργίας ανεξάρτητης κίνησης με προοπτική κόμματος.
Παίζει για να χάσει και χτίζει θέση ο Παππάς
Η υποψηφιότητα του Νίκου Παππά, που αναμένεται να κατατεθεί απευθείας στην Κεντρική Επιτροπή, με επίκληση της θεσμικότητας και τον σεβασμό στα όργανα του κόμματος, θεωρείται αδύναμη για την προεδρική πτέρυγα. Απολαμβάνει όμως της στήριξης των πασοκογενών υπό τον Χρήστο Σπίρτζη. Υπ΄ αυτό το πρίσμα, ο Νίκος Παππάς ευελπιστεί, ότι βάσει των προδιαμορφωμένων ισορροπιών, θα έχει την πλειοψηφία στην προώθηση σχεδιασμών μέσω της Κεντρικής Επιτροπής. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσει να επιβάλλει αρκετά από τα ζητήματα που θα θέσει. Αν και ο ίδιος δεν φαίνεται να διαμορφώνει δυναμική εκλογής στην προεδρία, θα εκμεταλλευτεί το πρώιμο πλεονέκτημα που διαθέτει στην ισορροπία δυνάμεων στα υφιστάμενα όργανα για να κατοχυρώσει τον πολιτικό του χώρο και την μετεκλογική του διαχείριση.
Έχοντας διασφαλίσει προεκλογικά χώρο και ευνοϊκές διαδικασίες και επιδεικνύοντας ηγετική δυναμική, ο Νίκος Παππάς φαίνεται ότι εκτιμά ότι μετεκλογικά -σε περίπτωση ήττας- θα διαθέτει ακόμη ισχυρότερο μοχλό πίεσης για συμβιβασμούς με τη νέα ηγεσία του κόμματος.
Ο υβριδικός Διονύσης Τεμπονέρας
Μέχρι τελευταία στιγμή θα σταθμίσει τη δυναμική της υποψηφιότητάς του για την προεδρία ο Διονύσης Τεμπονέρας, ο οποίος αν και προέρχεται από τον χώρο των προεδρικών, επιχείρησε με πιο αριστερό λόγο, το νεαρό της ηλικίας του και άφθαρτο πολιτικό του προφίλ να επιτύχει ευρύτερη απήχηση. Ο ίδιος είναι ξεκάθαρα ανερχόμενος και επικοινωνιακά-φιλικός, που συνεπάγεται ότι θα είναι asset για το κόμμα. Σκοπεύει όμως, να διαμορφώσει ομάδα που θα έχει λόγο, διοικητικά ερείσματα και μιντιακή παρέμβαση, με προοπτική να εξελιχθεί σε εσωκομματικό πόλο. Σενάρια αναφέρουν ότι μπορεί να αποτελέσει βραχίονα του Αλέξη Τσίπρα για τη συνέχεια.
Τα προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
Το σκηνικό παραμένει θολό, τόσο ως την ταυτότητα του υπό αναμόρφωση κόμματος, όσο και για το εύρος κα τη δράση του. Οι μάχες δεν αφορούν μόνο την προεδρία του κόμματος και τα ιδεολογικά ζητήματα, αλλά τον έλεγχο μηχανισμών, τη διαμόρφωση εσωτερικών αντίβαρων και την κατοχύρωση κεκτημένων. Καθώς το κόμμα βιώνει πολυεπίπεδη αποσύνθεση, μιας και η δραματική μείωση της Κοινοβουλευτική του δύναμης επιβάλλει αυτόματα τεράστια μείωση προσωπικού σε όλα τα επίπεδα, οι υποψήφιοι καλούνται να διαχειριστούν τις πιέσεις για την ανακατανομή πόρων και την κάλυψη των κενών που ανακύπτουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πέρα από τον προσδιορισμό της ταυτότητάς του χρειάζεται επειγόντως διοικητική και οργανωτική αναδιάρθρωση, ώστε να είναι σε θέση να διατηρήσει και να ενισχύσει την παρουσία του στην επαρχία σε όλα τα επίπεδα και να μην αναγκαστεί να κλείσει γραφεία και να περιορίσει την απήχησή του, ενόψει μάλιστα αυτοδιοικητικών και Ευρωεκλογών.
Ο έλεγχος των αρμών του κόμματος
Ταυτόχρονα όμως, διαμορφώνεται και μια νέα ισορροπία δυνάμεων, η οποία δεν αντανακλάται αντίστοιχα σε όλα τα όργανα, τουλάχιστον όχι ακόμη. Για την ώρα, η Κοιβουλευτική Ομάδα αποτελείται από πρώην προεδρικούς, αρκετούς πασοκογενείς και λιγότερους της αριστερότερης τάσης της Ομπρέλας. Περίπου έτσι είναι το σκηνικό και στην Κεντρική Επιτροπή. Ωστόσο, δεν είναι αυτή η εικόνα στις οργανώσεις του κόμματος, όπου τον έλεγχο έχει στις περισσότερες η Ομπρέλα άλλοτε ως 53+ και άλλοτε με διαφορετική έκφανση, αλλά σχεδόν πάντα στο πλαίσιο της ίδιας τάσης.