Σε μακρά προεκλογική περίοδο εισέρχεται πλέον και επισήμως η Ελλάδα, μετά την ανακοίνωση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την προκήρυξη εκλογών στις 21 Μαΐου. Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν οι εκλογές του 2023 δεν θα είναι sprint αλλά Μαραθώνιος που θα ολοκληρωθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 2 Ιουλίου, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο και τρίτης κάλπης, αλλά με μικρότερες πιθανότητες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε επισήμως, στο υπουργικό Συμβούλιο, την ημερομηνία των εκλογών, εντείνοντας την κινητικότητα των κομμάτων και επιβεβαιώνοντα τα ορόσημα, που πλέον εκτός από τους πολιτικούς παρακολουθούν και οι αγορές.
Το πολιτικό ρίσκο είχε ανέβει από καιρό, καθώς η ψαλίδα των δύο μεγάλων κομμάτων έκλεισε με υποχώρηση του πρώτου, τάση που κορυφώθηκε με το δυστύχημα στα Τέμπη. Πλέον ο κίνδυνος είναι να μην υπάρχει δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης τόσο την πρώτη όσο και τη δεύτερη Κυριακή, ακόμα δηλαδή και με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Όπερ σημαίνει ότι η προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας είναι πιο ισχυρή και αυτό προκαλεί σοκ στις αγορές που προεξοφλούσαν είτε αυτοδύναμη κομματική κυβέρνηση, είτε κυβέρνηση συνεργασίας αλλά με τον έναν εταίρο να έχει επιτύχει αυτοδυναμία.
Auditor’s note: Το σενάριο που ανατρέπει τις ισορροπίες
Το Crisis Monitor έχει απριόρι επισημάνει και ένα λιγότερο προφανές αλλά βιώσιμο σενάριο: Του σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας, ειδικού σκοπού από τις πρώτες εκλογές. Αυτό σημαίνει συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, ανοχή από ΜέΡΑ και αποχή από ΚΚΕ. Στόχος της κυβέρνησης αυτής θα είναι η άμεση αλλαγή του εκλογικού νόμου, που θα χρειαστεί πάνω από 180 ψήφους. Εκεί τοποθετείται το όριο και για την ενεργοποίηση του σεναρίου αυτού. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ θα ψήφιζαν αυτό τον νόμο, ενώ και το ΜέΡΑ 25 εκτιμάται ότι θα ακολουθούσε. Σε ένα ενδεχόμενο δύσκολα θα μπορούσε να αρνηθεί ψήφο το ΚΚΕ. Καθώς η απλή αναλογική βοηθά τα μικρά κόμματα την αλλαγή του εκλογικού νόμου θα μπορούσε α ψηφίσει ακόμα και η Ελληνική Λύση ή και άλλος μικρός σχηματισμός που θα έμπαινε στη Βουλή.Ακολούθως, η κυβέρνηση ειδικού σκοπού θα οδηγούσε τη χώρα στις κάλπες το Φθινόπωρο, επιτρέποντας έτσι τη συμμετοχή περισσότερων νέων, οι οποίοι στις δεύτερες κάλπες του Ιουλίου εκτιμάται ότι θα απείχαν είτε λόγω διακοπών, είτε λόγω εποχιακής εργασίας.
Ο οδικός χάρτης των εκλογών
Βάσει του κυριάρχου σεναρίου, τα ορόσημα στο δρόμο προς τις πρώτες και τις δεύτερες κάλπες είναι:
- Η Βουλή θα κλείσει για το Πάσχα τη Μεγάλη Δευτέρα ή τη Μεγάλη Τρίτη, 10-11/4, ολοκληρώνοντας το νομοθετικό της έργο για την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο
- Μετά, το Πάσχα και ειδικότερα στις 21 ή τις 22 Απριλίου, έως τις 28 Απριλίου, θα εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής κ, κηρύσσοντας παράλληλα και τυπικά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου.
- Μετά, στην εξίσωση μπαίνει και ο Άρειος Πάγος ο οποίος στο πλαίσιο της επικύρωσης των κομμάτων που θα συμμετάσχουν στις εκλογές καλείται να εφαρμόσει τον άρτι ψηφισθέντα νόμο που έχει στόχο να αποκλείσει τον το κόμμα που έχει δημιουργήσει ο Ηλίας Κασιδιάρης.
- Ο πρωθυπουργός αναμένεται ότι τηρήσει την παράδοση θέτοντας την κυβέρνηση σε mode εκλογών, με την αντικατάσταση του υπουργού Εσωτερικών και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
- Την επομένη των εκλογών ή έως τις 23 Μαΐου ο πρόεδρος της Βουλής θα ενημερώσει την πρόεδρο της Δημοκρατίας για τους κοινοβολευτικούς συσχετισμούς στη νέα Βουλή.
- Με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής και σύμφωνα με τη δυναμική που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, η εκλογή αυτοδύναμης κυβέρνησης δεν προκρίνεται.
- Έτσι, η πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκινήσει τη διαδικασία ανάθεσης διερευνητικών εντολών, ξεκινώντας από το πρώτο κόμμα.
- Κάθε εντολή έχει διάρκεια διάρκεια τριών ημέρων.
- Στην χειρότερη περίπτωση η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί έως την 30ή Μαΐου.
- Την ίδια ημέρα αναμένεται να συνέλθει η Βουλή με τη νέα της σύνθεση -αφού θα έχει ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των «σταυρών» και θα έχει αποσαφηνιστεί ποιοι είναι οι 300, ώστε να γίνει η ορκωμοσία τους
- και την επομένη να εκλεγεί Προεδρείο.
- Εφόσον οι διερευνητικές επαφές δεν έχουν καρποφορήσει, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα διορίσει εντολοδόχο πρωθυπουργό ο οποίος θα σχηματίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση και θα διαλύσει εκ νέου τη Βουλή, προκηρύσσοντας εκλογές.
- Για τις δεύτερες κάλπες, πιθανότερη ημερομηνία είναι η Κυριακή 2 Ιουλίου. Στις 3 ή 4, όταν ο πρόεδρος της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα ανακοινώσει το αποτέλεσμα στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
- Πρωθυπουργός θα διοριστεί από την Πρόεδρο ο αρχηγός του κόμματος που διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία εδρών στο Κοινοβούλιο. Αν δεν υπάρχει αυτοδυναμία, ανοίγει πάλι ο κύκλος των διερευνητικών, με στόχο να προκύψει κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας, με ανώτατο όριο ολοκλήρωσής τους την 13η Ιουλίου, ημέρα συγκρότησης της νέας Βουλής, με ορκωμοσία βουλευτών και εκλογή Προεδρείου.
- Αν καταστεί πάλι αδύνατος ο σχηματισμός κυβέρνησης, που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, θα προκηρυχθούν και τρίτες εκλογές
