Συμφωνία για τον οδικό χάρτη πλήρους εφαρμογής των προτύπων της Βασιλείας ΙΙΙ επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο της ΕΕ, με την ΕΚΤ να έχει ήδη προετοιμάσει τη διαδικασία.
Συμφωνία για την εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ ανακοίνωσε το Συμβούλιο της ΕΕ, κάνοντας όμως σημαντικές υποχωρήσεις, στο πλαίσιο της αναλογικότητας, σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, συμφωνήθηκε η επέκταση της αναλογικότητας αυτής και στη διαδικασία επιλογής στελεχών για θέσεις ευθύνης στις τράπεζες (fit and proper) χορηγώντας αυξημένη ελαστικότητα στις εθνικές κεντρικές τράπεζες.
Ενδιαφέρον έχει ότι, τελικά, οι τραπεζίτες κατάφεραν να περάσουν πρόνοιες που συμβάλλουν στη διατήρηση του χαοτικού τοπίου, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι τράπεζες θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν εσωτερικά μοντέλα υπολογισμού κεφαλαιακής επάρκειας και ρίσκου.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση Η ΕΕ πρόκειται να αυξήσει την ανθεκτικότητα των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ένωση και να ενισχύσει την εποπτεία και τη διαχείριση των κινδύνων τους οριστικοποιώντας την ενσωμάτωση των κανονιστικών μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ που έχουν συμφωνηθεί σε διεθνές επίπεδο. Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη θέση του (γενική προσέγγιση) σχετικά με τις προτάσεις τροποποίησης της οδηγίας και του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Αυξάνουμε την ισχύ και την ανθεκτικότητα των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ένωση. Καθώς οριστικοποιούμε τη μεταφορά των διεθνών μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τραπεζικού τομέα της ΕΕ και την ιδιαίτερη κατάσταση που επικρατεί στα κράτη μέλη μας. Είμαι βέβαιος ότι τα επικαιροποιημένα κείμενα που συμφωνήσαμε σήμερα αποσκοπούν στο να επιτύχουν αυτούς τους στόχους.
Zbyněk Stanjura, Υπουργός Οικονομικών της Τσεχίας
Η σλοβενική, η γαλλική και η τσεχική Προεδρία, καθώς και οι εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, αφιέρωσαν πολύ χρόνο και κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πολυάριθμων πολιτικών και τεχνικών ζητημάτων της δέσμης αυτής. Χάρη στην εποικοδομητική προσέγγιση όλων των κρατών μελών, μετά από 12 μήνες εντατικών διαπραγματεύσεων επιτεύχθηκε η σωστή ισορροπία ώστε το Συμβούλιο να καταλήξει σε γενική προσέγγιση.
Όσον αφορά τον περιορισμό της μεταβλητότητας των επιπέδων κεφαλαίου των τραπεζών που υπολογίζονται με τη χρήση εσωτερικών μοντέλων μέσω του αποκαλούμενου «κατώτατου ορίου κεφαλαιακών απαιτήσεων», το Συμβούλιο διευκρινίζει ότι το όριο αυτό ισχύει τόσο σε επίπεδο τραπεζικών ομίλων όσο και σε επίπεδο επιμέρους τραπεζών. Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εφαρμόζουν το κατώτατο όριο στο υψηλότερο επίπεδο ενοποίησης οντοτήτων στη χώρα τους, εφόσον το επιθυμούν.
Στη θέση του, το Συμβούλιο προσέθεσε τεχνικές βελτιώσεις στους τομείς του πιστωτικού κινδύνου, του κινδύνου της αγοράς και του λειτουργικού κινδύνου. Προσέθεσε επίσης ενισχυμένους κανόνες αναλογικότητας για τις μικρές τράπεζες, ιδίως όσον αφορά τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης για τα μικρά και μη πολύπλοκα ιδρύματα.
Το Συμβούλιο αναθεώρησε επίσης τις προτάσεις της Επιτροπής όσον αφορά το πλαίσιο «καταλληλότητας και ορθότητας» για την αξιολόγηση της επάρκειας των μελών των διοικητικών οργάνων των ιδρυμάτων και των προσώπων που κατέχουν καίριες θέσεις, λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες και πρακτικές. Ομοίως, επιβλήθηκε ένα πιο αναλογικό και στοχευμένο πλαίσιο για τις περιόδους αναμονής του προσωπικού και των μελών των οργάνων διακυβέρνησης των αρμόδιων αρχών, πριν από την ανάληψη θέσεων σε εποπτευόμενα ιδρύματα.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, η πρόταση αποσκοπεί στην εναρμόνιση των ελάχιστων απαιτήσεων που ισχύουν για τα υποκαταστήματα τραπεζών τρίτων χωρών και την εποπτεία των δραστηριοτήτων τους στην ΕΕ, καθώς και στην εναρμόνιση των εποπτικών εργαλείων και εξουσιών ώστε το πλαίσιο να καταστεί καταλληλότερο για τις ειδικές συνθήκες της αγοράς των κρατών μελών.
Ιστορικό
Η ΕΕ σχεδιάζει να οριστικοποιήσει τη μεταφορά των διεθνών συμφωνιών της Βασιλείας ΙΙΙ στο δίκαιο της ΕΕ. Με τις συμφωνίες της Βασιλείας ΙΙΙ, που συνήψαν η ΕΕ και οι εταίροι της στην G20 στο πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας για την τραπεζική εποπτεία, επιδιώκεται να καταστούν οι τράπεζες πιο ανθεκτικές σε πιθανούς οικονομικούς κλυδωνισμούς. Η Βασιλεία ΙΙΙ περιλαμβάνει σειρά μέτρων που έχουν ως στόχο να ενισχύσουν τα ρυθμιστικά πρότυπα προληπτικής εποπτείας, την εποπτεία και τη διαχείριση κινδύνων των τραπεζών ως απάντηση στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2007/2008.
Η πρόταση οδηγίας της Επιτροπής για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις έχει ως στόχο να ενισχύσει το ρυθμιστικό και εποπτικό τοπίο για τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, καλύπτοντας τα κενά που υπήρχαν σε σχέση με τα υποκαταστήματα τρίτων χωρών, ενδυναμώνοντας και εναρμονίζοντας τα εποπτικά εργαλεία και τις εποπτικές εξουσίες σε σημαντικούς τομείς, διασφαλίζοντας τη δέουσα ανεξαρτησία των εποπτικών αρχών από οικονομικές και πολιτικές επιρροές και ενσωματώνοντας περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση κινδύνους.
Η πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις έχει ως στόχο να ενισχύσει και να διευκολύνει την κατανομή κεφαλαίων και ρευστότητας εντός των τραπεζικών ομίλων στην Ευρώπη χωρίς να επιβάλει σημαντική αύξηση των κεφαλαιακών τους απαιτήσεων. Το πλαίσιο για τον πιστωτικό και τον λειτουργικό κίνδυνο θα βελτιωθεί περαιτέρω και θα υποστηριχθεί από το λεγόμενο «κατώτατο όριο κεφαλαιακών απαιτήσεων», στόχος του οποίου είναι να μειωθούν οι αδικαιολόγητες διακυμάνσεις των δεικτών μέτρησης κινδύνων των τραπεζών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις προτάσεις της σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας και του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις στις 27 Οκτωβρίου 2021. Έχοντας καθορίσει τη θέση του επί των προτάσεων, το Συμβούλιο είναι πλέον έτοιμο να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να καταλήξουν στην τελική διατύπωση των κειμένων.
