Ξεκάθαρη κατεύθυνση για πρόσθετες αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων ώστε να ελεγχθεί ο πληθωρισμός και να επανέλθει μεσοπρόθεσμα στο στόχο του 2% έδωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγάνργκ κατά τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την απόφαση για αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες τον Σεπτέμβριο.
Το επιτόκιο απέχει πολύ από τα επίπδα που απαιτούνται για να ελεγχθεί ο πληθωρισμός, είπτε μεταξύ άλλων η Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ σκιαγράφησε το timeline των αυξήσεων, δηλώνοντας ότι η ΕΚΤ ακολουθεί εμπροσθοβαρή πολιτική κια όχι θα χρειαστούν λιγότερες από πέντε συνεδριάσεις για να επιτευχθεί ο στόχος.
«Έπρεπε να ληφθούν αποφασιστικά μέτρα», είπε. «Για όσους επαναλαμβάνουν σταθερά ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υστερεί, υποστηρίζω ότι βρισκόμαστε σε ένα ταξίδι που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο, όταν αποφασίσαμε να βάλουμε τέλος στις αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP. Και τώρα να συνεχίσουμε στην πορεία ομαλοποίησης με την άσκηση εμπρόσθιας φόρτωσης».
Συμπερασματικά, η ΕΚΤ κινείται στον αστερισμό των τεσσάρων -συνολικά- αυξήσεων επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης έκταστη, ήτοι τα επιτόκια θα σκαρφαλώσουν 3,25%. Αυτό που δεν είναι σαφές, αλλά ούτε ερωτήθηκε, είναι το χρονικό διάστημα για το οποίο θα απαιτηθεί τα επιτόκια να παραμείνουν σε τόσο υψηλά επίπεδα. Για παράδειγμα, η αντιπρόεδρος της Fed Λαέλ Μπρέιναρντ δήλωσε ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα πρέπει να διατηρήσει υψηλά επιτόκια για αρκετό καιρό ώστε να αποφύγει παλινδρομήσεις και αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ ξεκαθάρισε ότι στην Ευρωζώνη οι πληθωριστικές πιέσεις εστιάζονται στην πλευρά της προσφοράς και καθοδηγούνται από τις τιμές της ενέργειας. Όπως είπε η ίδια, η μείωση των τιμών απαιτεί δράση σε πολιτικό επίπεδο και συνεπώς τα επιτόκια δεν αποτελούν το ιδανικό όπλο γι αυτό.
Χειρότερες οι προβλέψεις για όλα
Αναφορικά με τις οικονομικές προβλέψεις, η πρόεδρος της ΕΚΤ ανέδειξε τις παραδοχές του βασικού σεναρίου, το οποίο παριλαμβάνει προβλέψεις για υψηλό πληθωρισμό και το 2023, υποβάθμιση της ανάπτυξης και στασιμιτητα σε όρους ΑΕΠ στο τέλος του 2022 και τις αρχές του 2022. Μάλιστα, η κ Λαγκάρντ προέβλεψε κάποια αύξηση της ανεργίας καθώς η οικονομία θα επιβραδύνεται.
Ειδικότερα, η ΕΚΤ αύξησε τις προοπτικές της για τον πληθωρισμό φέτος και το επόμενο έτος, ενώ μείωσε τις προβλέψεις της για οικονομική επέκταση το 2023. Η πρόβλεψη 0,9% για ανάπτυξη το επόμενο έτος εξακολουθεί να είναι πιο αισιόδοξη από τη διάμεσο 0,7% των προβλέψεων που συγκέντρωσε το Bloomberg. Το Bloomberg Economics προβλέπει ανάπτυξη μόλις 0,4%.
Η συνέντευξη Τύπου της Κριστίν Λαγκάρντ
Με το επιτόκιο καταθέσεων πάνω από το μηδέν, η ΕΚΤ τερμάτισε επίσης ένα σύστημα λεγόμενης κλιμάκωσης που οι αξιωματούχοι καθιέρωσαν στα τέλη του 2019 για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της αρνητικής νομισματικής πολιτικής στις τράπεζες.
Η απόφαση της Πέμπτης υπογραμμίζει πώς τα γεράκια της ΕΚΤ εξακολουθούν να έχουν την πρωτοβουλία για το 25μελές Διοικητικό Συμβούλιο, ενθαρρυντικά από μια άλλη υπέρβαση του πληθωρισμού τον περασμένο μήνα στο 9,1%.
Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, η ΕΚΤ αναμένει πλήρη διακοπή προμηθειών αερίου από τη Ρωσία -κάτι που όπως είπε έχει σχεδόν συμβεί, καθώς και ελάχιστες ή καθόλου επιπλέον συνεισφορές από άλλες πηγές, από την Ασία και τις ΗΠΑ. Εφόσον αυτό το σενάριο πραγματωθεί τότε η οικονομία της Ευρωζώνης θα οδηγηθεί de facto σε ύφεση. Γι αυτό άλλωστε έχει προειδοποιήσει και ο επικεαφλής της Bundesbank.
Πρόβλημα αποτελεσματικότητας
Το υψηλότερο κόστος δανεισμού είναι απίθανο να αμβλύνει την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας που βρίσκεται πίσω από αυτή την άνοδο, τα χειρότερα να έπονται… δυνητικά, ιδιαίτερα τώρα, μετά τη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω του βασικού αγωγού Nord Stream. Όμως, ο φόβος είναι ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα μπορούσαν να αυξηθούν χωρίς επιθετικές αυξήσεις που θα γίνουν ολοένα και πιο δύσκολες για να εφαρμοστούν καθώς η οικονομία της Ευρώπης παραπαίει.
Ωστόσο, το θέμα των αυξήσεων στα επιτόκια δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Ήδη ο πρωθυπουργός της Ισπανίας έριξε τροχιοδεικτικά πυρά, προειδοποιώντας ότι η νομισματική σύσφιξη «πρέπει να γίνει συμβατή με μια πορεία οικονομικής ανάκαμψης». Καθώς η κρίση κόστους ζωής μειώνει τη ζήτηση, οι αναλυτές προβλέπουν ύφεση στην ευρωζώνη που ξεκινά φέτος, με ορισμένους να λένε ότι η ύφεση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Οι προοπτικές για τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου, είναι ζοφερές λόγω της υπερβολικής εξάρτησής της από το Κρεμλίνο για ενέργεια. Αν και γέμισε τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου πιο γρήγορα από ό,τι είχε στόχο, δεν επαρκούν για να αποκλείσουν το δελτίο κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
