Πολιτική steady hand φαίνεται να ευνοεί ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, Γιάννης Στουρνάρας, όπως προκύπτει από παρέμβασή του στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Alpbach (EFA) 2022 της Αυστρίας, τασσόμενος υπέρ της προοδευτικής ομαλοποίησης των επιτοκίων.
Στην παρέμβασή του ο Γιάννης Στουρνάρας -ο οποίος ψηφίζει και τον Σεπτέμβριο στο Συμβούλιο- αφού σκιαγράφησε την εικόνα της επικρατούσας κατάστασης στην οικονομία, τάχθηκε υπέρ της προοδευτικής ομαλοποίησης των επιτοκίων, ώστε αυτά να συγκλίνουν προς τα εκτιμώμενα επιτόκια ισορροπίας.
Ο κεντρικός τραπεζίτης εμπεδώνοντας τη στροφή στις εκτιμήσεις του ΔΣ της ΕΚΤ, υπογράμμισε ότι ο πληθωρισμός προέρχεται από την προσφορά, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Επίσης ο Γιάννης Στουρνάρας χαρακτήρισε το φαινόμενο “Λερναία Ύδρα” και επανέλαβε την ισχυρή δέσμευση για την αντιμετώπισή του.
Αναφορά με τον καθορισμό των επιτοκίων, ο ίδιος, έβαλε όλους τους απαιτούμενους αστερίσκους, ώστε να μη φανεί ότι προδιαγράφει την απόφαση, λέγοντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ανά συνεδρίαση, ξεκαθαρίζοντας έτσι ότι δεν υπάρχουν ειλημμένες αποφάσεις πολιτικής και ότι αυτές καθορίζονται από τα εισερχόμενα στοιχεία και την αποτίμηση των κινδύνων.
Στα σημεία της παρέμβασή του, όμως, ο Γιάννης Στουρνάρας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι
(…)η ενδεδειγμένη απόκριση της νομισματικής πολιτικής είναι, κατά τη γνώμη μου, η εξομάλυνση των αλλεπάλληλων διαταραχών της προσφοράς,
ενώ συνεχίζει εξειδικεύοντας:
σταδιακή αλλά αποφασιστική ομαλοποίηση της πολιτικής, που διατηρεί την ευχέρεια επιλογής ανάλογα με τις συνθήκες και ενσωματώνει ευελιξία.
Μάλιστα, προκειμένου να αποδείξει τον ισχυρισμό του αναφέρει ότι:
Θεωρώ ότι η προσέγγιση της σταδιακής ομαλοποίησης που έχουμε ακολουθήσει είναι επιτυχής και θα πρέπει να συνεχιστεί.
Οι επισημάνσεις αυτές, από την πλευρά του Γιάννη Στουρνάρα, φαίνεται ότι περιγράφουν την στάση που ο ίδιος προσανατολίζεται να κρατήσει στο πλαίσιο του διοικητικού συμβουλίου. Παραδοσιακά, ο Γιάννης Στουρνάρας έχει ταχθεί στο μέτωπο της Κριστίν Λαγκάρντ στο Συμβούλιο, ψηφίζοντας τις προτάσεις της και συμμετέχοντας συχνά στη στενή ομάδα προετοιμασίας.
Ερμηνευτικά, ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης φαίνεται ότι τάσσεται υπέρ της αποφασιστικότητας που αποδίδεται ως ισχυρές, υψηλότερο από το συνηθισμένο αυξήσεις επιτοκίων, σταθερές και επαναλαμβανόμενες. Αυτή η τοποθέτηση φαίνεται να εκφράζει το σενάριο για μια σειρά αυξήσεων 50 μονάδων βάσης στα επιτόκια της ΕΚΤ.
Ο δρόμος προς την ομαλοποίηση
Η ΕΚΤ ξεκαθαρίζει, στα πρακτικά της έκτακτης συνεδρίασης του Ιουλίου, ότι η αύξηση των επιτοκίων κατά 0,5%, ενώ είχε εξαγγείλει δύο αυξήσεις των 0,25% αποτελεί το πρώτο -αυτοτελές βήμα- και σηματοδοτεί το τέλος της εποχής των μηδενικών επιτοκίων. Τώρα, ο Γιάννης Στουρνάρας προσθέτει ότι:
Σε μια ιστορικής σημασίας απόφαση τον Ιούλιο, η οποία σήμανε το τέλος μιας οκταετούς περιόδου αρνητικών επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ, μαζί με τους συναδέλφους μου στο σημερινό πάνελ και τα υπόλοιπα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου αυξήσαμε τα βασικά επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης.
Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη από ό,τι είχε αναγγελθεί κατά τη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής του Ιουνίου, γιατί κρίναμε ότι, στο διάστημα που μεσολάβησε από τον Ιούνιο, οι κίνδυνοι που αφορούσαν τις προοπτικές για τον πληθωρισμό είχαν ήδη υλοποιηθεί.
Τα μάτια στη μπάλα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πάντως και η επισήμανση του δείκτη μεσοπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό, τον οποίο ο Γιάννης Στουρνάρας υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά.
Σ’ αυτή τη δύσκολη πορεία, παρακολουθούμε στενά τις μεσοπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό, οι οποίες σε όλη τη διάρκεια της πληθωριστικής καταιγίδας έχουν παραμείνει κοντά στο στόχο μας, δηλ. κοντά στο 2%.
Η σημείωση αυτή και μάλιστα στις καταληκτικές παρατηρήσεις, κατατείνει στην ανάδειξη του ζητήματος ότι ενώ ο βραχυχρόνιος πληθωρισμός αποτελεί πρόβλημα, μεσοπρόθεσμα η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο και ως εκ τούτου δεν απαιτούνται παρεμβάσεις “σοκ και δέος”.
Οι διαταραχές και η Λερναία Ύδρα
Προέβλεψε ότι οι διαταραχές στην πλευρά της προσφοράς και διαταραχές που συνδέονται με τον πόλεμο είναι πιθανόν να συνεχιστούν. Αλλά η επιβράδυνση της ζήτησης θα συμβάλει στην υποχώρηση του πληθωρισμού. «Το Διοικητικό Συμβούλιο θα πρέπει να συνεχίσει να παρακολουθεί με προσοχή όλους τους παράγοντες. Κρίνεται ενδεδειγμένη μια σταδιακή, σε διαδοχικά βήματα, προσέγγιση, δεδομένου ότι επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα και ότι ο πληθωρισμός προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς» υπογράμμισε ο διοικητής της ΤτΕ.
Για τη περαιτέρω πορεία του πληθωρισμού εκτίμησε ότι τα διαδοχικά άλματα του πληθωρισμού σε ολοένα υψηλότερα επίπεδα θα αρχίσουν σύντομα να ανακόπτονται, υποστηρίζοντας ότι επίκειται η σταθερή αποκλιμάκωσή του. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος (που δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο) τις οποίες και επικαλέστηκε ο διοικητής της ΤτΕ, ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει σε ένα ανώτατο επίπεδο πριν από το τέλος του έτους, να μειωθεί σταδιακά το 2023 και να συγκλίνει προς τον στόχο το 2024.
Τα φρένα της ΕΚΤ
Μεταξύ άλλων, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας υπενθύμισε την απόφαση που έλαβε τον Ιούλιο η ΕΚΤ προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος του κατακερματισμού της νομισματικής πολιτικής – ο οποίος αφορά την υπέρμετρη αύξηση του κόστους δανεισμού για τα κράτη του Ευρωπαϊκού Νότου-, υιοθετώντας το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI).
