Μπροστά σε παγκόσμιο απεργιακό τσουνάμι με απρόβλεπτες διαστάσεις και επιπτώσεις βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, όπως εκτιμά το Bloomberg, αναγνωρίζοντας ενδείξεις που έχουν αρχίσει ήδη να εμφανίζονται. Καθώς αυξάνεται το κόστος ζωής και οι επιχειρήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, η προσπάθεια συμπίεσης του εργασιακού κόστους φαίνεται έχει δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ αυτά που αναγνωρίζονται.
Ήταν οι εργάτες σε κρίσιμα πόστα αυτοί που κράτησαν την παγκόσμια οικονομία ζωντανή στην κρίση του κορονοϊού, οι ίδιοι που αναβίωσαν τις εφοδιαστικές αλυσίδες και αυτοί που ελέγχουν τις διόδους σε αυτή την πλέον κρίσιμη συγκυρία. Δυστυχώς, όμως, οι εργάτες έχουν αγανακτήσει, καθώς ο πληθωρισμός αυξάνεται, η πίεση εντείνεται και η αγοραστική τους δύναμη υποχωρεί, οι απεργίες αποτελούν τον μοναδικό μοχλό πίεσης που διαθέτουν και καθώς έχουν αρχίσει να τον χρησιμοποιούν, ο κίνδυνος κατάρρευσης των αλυσίδων εφοδιασμού μοιάζει παραπάνω από… ορατός, είναι εξαιρετικά πιθανός.
Ξέσπασμα απεργιών και άλλων εργατικών διαδηλώσεων απειλεί τις βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο, και ειδικά αυτές που περιλαμβάνουν τη μεταφορά αγαθών, ανθρώπων και ενέργειας. Από τους εργαζόμενους στους σιδηρόδρομους και τα λιμάνια στις ΗΠΑ μέχρι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αυστραλία και τη Νορβηγία καθώς και τους οδηγούς φορτηγών στο Περού, οι εργαζόμενοι απαιτούν καλύτερες εργασιακές σχέσεις, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τον καλπάζοντα πληθωρισμό.
Μέχρι χθες, τέτοια κείμενα, εν Ελλάδι, θα έβλεπε κανείς στον ΡΙζοσπάστη, στην Αυγή και την Εργατική Αλληλεγγύη, από το βράδυ της Κυριακής 24 έως το πρωί της Δευτέρας 25 Ιουλίου ήταν πρωτοσέλιδο στον Economist. Αν και το θέμα υποχώρησε γρήγορα σε χαμηλότερες θέσεις και σύντομα αποσύρθηκε από την πρώτη σελίδα, παραμένει ένα ρεπορτάζ που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Η πανδημία έχει ασκήσει άνευ προηγουμένου πίεση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού – και επίσης στους εργαζόμενους που διατήρησαν αυτά τα συστήματα σε λειτουργία κάτω από αντίξοες συνθήκες. Φαίνεται ότι πολλοί από αυτούς έχουν απαυδήσει,
γράφει το Bloomberg.
Έχουν τη δύναμη
Ακριβώς επειδή η δουλειά τους είναι τόσο κρίσιμη για την παγκόσμια οικονομία αυτή τη στιγμή –- με τις αλυσίδες εφοδιασμού ακόμα εύθραυστες και τις αγορές εργασίας σφιχτές – αυτοί οι εργαζόμενοι διαθέτουν ισχυρό μοχλό πίεσης και το γνωρίζουν. Οποιεσδήποτε διαταραχές που προκαλούνται από εργατικές διαφορές θα μπορούσαν να αυξήσουν τις ελλείψεις και τις αυξανόμενες τιμές που απειλούν να πυροδοτήσουν ύφεση.
Αυτό ενθαρρύνει τους υπαλλήλους στις μεταφορές και τα logistics – που εκτείνονται από τις αποθήκες μέχρι τα φορτηγά – να αντισταθούν στα αφεντικά τους, όπως αναφέρει το Bloomberg επικαλούμενο την Katy Fox-Hodess, λέκτορα στις εργασιακές σχέσεις στο Sheffield University Management School στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ίδια επισημαίνει τις ήδη δύσκολες συνθήκες εργασίας στον κλάδο μετά από χρόνια απορρύθμισης.
Τους έχουν κάψει οι εργοδότες
«Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού δεν ήταν βαθμονομημένες για να αντιμετωπίσουν μια κρίση όπως η πανδημία και οι εργοδότες έχουν ωθήσει πραγματικά αυτή την κρίση στις πλάτες των εργαζομένων»,
λέει η Fox-Hodess.
Από την πλευρά τους, οι κεντρικοί τραπεζίτες ανησυχούν για το ότι οι εργαζόμενοι πληρώνονται υπερβολικά και η συσχέτιση μισθών-τιμών μπορεί να πυροδοτήσει ντόμινο, όπως αυτό που εκτόξευσε τον πληθωρισμό τη δεκαετία του 1970. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν πολλά σημάδια για αυτό: Οι αυξήσεις μισθών παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και ιδιαίτερα συγκριτικά με τον πληθωρισμό. Αυτό συμβαίνει τώρα, γιατί η οργανωμένη εργασία είναι γενικά λιγότερο ισχυρή από ό,τι ήταν στο παρελθόν και διαχρονικά βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.
Οι εργαζόμενοι στις περισσότερες χώρες έχασαν εισόδημα στην πανδημία
Αλλαγή στο πραγματικό εισόδημα εργασίας από το τέταρτο τρίμηνο του 2019
Πηγή: Διεθνής Οργάνωση Εργασίας
*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εξαιρείται η Κίνα
Απρόβλεπτες επιπτώσεις
Αλλά αυτό μπορεί να κρύψει ένα διαφορετικό πρόβλημα. Μεγάλο μέρος του σημερινού πληθωρισμού προέρχεται από συγκεκριμένα σημεία ασφυξίας – και η εργασιακή αναταραχή σε αυτούς τους βασικούς κλάδους θα μπορούσε να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στις τιμές. Μια επαπειλούμενη απεργία των εργαζομένων στον τομέα της ενέργειας της Νορβηγίας, για παράδειγμα, προκάλεσε νέες δονήσεις στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Υπάρχει επίσης κίνδυνος για την επανεξισορρόπηση των οικονομιών. Στην πανδημία, οι άνθρωποι αγόραζαν περισσότερα αγαθά σε βάρος υπηρεσιών όπως αεροπορικά εισιτήρια ή δωμάτια ξενοδοχείων, ασκώντας πίεση στις αλυσίδες εφοδιασμού και τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό. Η προσδοκία είναι ότι οι συνήθειες δαπανών θα επανέλθουν στο φυσιολογικό, με τους καταναλωτές να θέλουν να ξανά να ταξιδέψουν. Η τάση αυτή εμφανίζει ισχυρές ενδείξεις, αλλά ακόμα δεν έχει εμπεδωθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Οι απεργίες του προσωπικού καμπίνας της Ryanair Holdings Plc ή των εργαζομένων στα αεροδρόμια στο Παρίσι και το Λονδίνο, προσθέτουν στην ταξιδιωτική αναταραχή, συνθήκη που μπορεί να αποθαρρύνει τους επίδοξους τουρίστες.
Οι απεργιακές εξάρσεις ανά τον κόσμο
Τρένα και φορτηγά… και Τζίμι Χόφα ξανά
Στις Η.Π.Α., το εργατικό κίνημα μετά από μακροχρόνια παρακμής δείχνει σημάδια αφύπνισης καθώς τα συνδικάτα εδραιώνουν ερείσματα σε εταιρίες όπως η Starbucks Corp. και Amazon.com Inc., μερικές από τις μεγαλύτερες αντιδράσεις καταγράφονται στον κλάδο των μεταφορών. Πάνω από τις ήδη ταλαιπωρημένες αλυσίδες εφοδιασμού της χώρας είναι η απειλή μιας σιδηροδρομικής απεργίας που θα μπορούσε να παραλύσει την κυκλοφορία των εμπορευμάτων.
- Μετά από δύο χρόνια ανεπιτυχών διαπραγματεύσεων με τους μεγαλύτερους σιδηροδρόμους, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αυτό το μήνα δημιούργησε μια επιτροπή για να επιλύσει μια βαθιά ρήξη μεταξύ 115.000 εργαζομένων και των εργοδοτών τους. Το Προεδρικό Συμβούλιο Έκτακτης Ανάγκης έχει προθεσμία μέχρι τα μέσα Αυγούστου για να καταλήξει σε ένα σχέδιο σύμβασης που θα είναι αποδεκτό και από τις δύο πλευρές.
«Υπάρχει μια πολύ σφιχτή αγορά εργασίας, που φέρνει τους εργαζόμενους σε μια θέση όπου έχουν συσσώρευση πολλών παραπόνων και αισθάνονται ενδυναμωμένοι», δήλωσε στο Bloomberg ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Cornell, Eli Friedman. Το πανεπιστήμιο κατέγραψε 260 απεργίες και πέντε λουκέτα στις ΗΠΑ με τη συμμετοχή περίπου 140.000 εργαζομένων το 2021, με αποτέλεσμα περίπου 3,27 εκατομμύρια ημέρες απεργίας.
- Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι μηχανοδηγοί λένε ότι θα απεργήσουν στις 30 Ιουλίου και δύο άλλα συνδικάτα μεταφορών σχεδιάζουν επίσης 24ωρες απεργίες την επόμενη εβδομάδα. Δεν είναι μόνο οι επιβάτες που θα υποφέρουν: Η A.P. Moller-Maersk A/S, η Νο. 2 ναυτιλιακή εταιρία εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, προειδοποίησε ότι αυτές οι ενέργειες θα προκαλούσαν «σημαντική διακοπή» στην κίνηση των εμπορευμάτων.
- Ο Καναδάς βίωσε επίσης απεργίες στους σιδηροδρόμους του, — μέρος του μεγαλύτερου κύματος εργατικής αντιπαράθεσης στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Δεκάδες χιλιάδες εργάτες κατασκευών κύρηξαν επίσης απεργίες νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι. Τον Μάιο, χάθηκαν 1,1 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες λόγω απεργιών, το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 1997.
- Σε πολλές χώρες, οι οδηγοί φορτηγών που διαμαρτύρονται για το υψηλό κόστος των καυσίμων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των εργατικών αντιδράσεων. Οι φορτηγατζήδες στο Περού πραγματοποιούν πανεθνική απεργία αυτόν τον μήνα. Στην Αργεντινή, τα οδοφράγματα από οδηγούς τον Ιούνιο κράτησαν μια εβδομάδα, καθυστερώντας περίπου 350.000 τόνους.
- Στην Ευρώπη, ο CEO της VW, που θεωρείται ο αρχιτέκτονας της στροφής προς την ηλεκτροκίνηση καρατομήθηκε από τους βασικούς μετόχους, εξαιτίας σύγκρουσης με το πανίσχυρο συνδικάτο εργαζομένων, μετά από δηλώσεις του για τους 30,000 πλεονάζοντες υπαλλήλους της εταιρίας στην Γερμανία.
- Στη Νορβηγία, χρειάστηκε να παρέμβει η κυβέρνηση και να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στις πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου και αερίου, όταν τον Ιούνιο οι εργαζόμενοι κήρυξαν σε απεργίες ζητώντας αυξήσεις, εν μέσω παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης.
