Να δημιουργήσουν γεωπολιτική δυναμική υλοποιώντας βήματα στην κατεύθυνση ένταξής τους στο NATO επιχειρούν Σουηδία και Φινλανδία, καθώς οι ηγεσίες των δύο χωρών κατέθεσαν σήμερα Τετάρτη επίσημο αίτημα ένταξης στη Συμμαχία.
Φινλανδία και Σουηδία κατέθεσαν και επίσημα το αίτημα ένταξής του στο ΝΑΤΟ. Οι ηγεσίες των δύο χωρών θεωρούν ότι έτσι θα είναι πιο ασφαλείς, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Έως σήμερα, οι Σουηδοί ταυτίζονται με μια παράδοση αιώνων της ουδετερότητας, ενώ οι Φινλανδοί επισημαίνουν το ταλέντο τους στην realpolitik, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο την ασταθή γεωγραφία τους, η οποία περιλαμβάνει σύνορα 830 μιλίων με τη Ρωσία.
Η πορεία ένταξης στο NATO οδηγεί αναπόφευκτα σε αναθεώρηση της διπλωματικής τους στάσης απέναντι σε πολλά ζητήματα. Σε αυτό το πλαίσιο η Τουρκία λαμβάνει προτεραιότητα, καθώς έχει απειλήσει με veto απριόρι.
Υπό κανονικές συνθήκες η διαδικασία επικύρωσης, που θα πρέπει να περάσει από τα κοινοβούλια όλων των μελών της Συμμαχίας, ενδέχεται να διαρκέσει έως και έναν χρόνο.
Τα τερτίπια της Τουρκίας
Καθώς οι χώρες της Βαλτικής εγκαταλείπουν την ουδετερότητα και τον κανόνα της απόκλισης από την ΕΕ, θα αναγκαστούν να αναζητήσουν συναινέσεις και διαμορφώσουν νέες σχέσεις με άλλες χώρες στη βάση συμφερόντων ασφάλειας. Αν και οι ηγεσίες των χωρών αυτών επιχειρούν να μετριάσουν τις αλλαγές που θα απαιτηθούν, στην πραγματικότητα μεγάλο μέρος αυτών είναι ετεροπροσδιοριζόμενες.
Το θέμα αναμένεται να κυριαρχήσει στη συνάντηση που θα έχει σήμερα Τετάρτη, στη Νέα Υόρκη, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν, ενώ αύριο Πέμπτη ο Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί στην Ουάσιγκτον με τον Φινλανδό πρόεδρο Σάουλι Νιινίστο και τη Σουηδή πρωθυπουργό Μαγκνταλένα Αντερσον. Ο Ταγίπ Ερντογάν κλιμάκωσε την πίεση προς τις δύο χώρες το βράδυ της Δευτέρας, όταν τις κάλεσε «να μην μπουν στον κόπο» να στείλουν αντιπροσωπείες στην Αγκυρα προς αναζήτηση κοινού τόπου.
Από την πλευρά των ΗΠΑ επιχειρείται η ένταση για το θέμα άρνησης της Τουρκίας να διατηρηθεί σε ελεγχόμενο επίπεδο, έτσι ώστε να μην εξυπηρετήσει τη στρατηγική Ερντογάν για τη δημιουργία στρατηγικού αδιεξόδου στο οποίο θα έχει μόνο αυτός το κλειδί. Ωστόσο, η προσπάθεια της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί για ίδιον όφελος τη στάση της Άγκυρας, υπονομεύει την πολιτική των ΗΠΑ και ενδυναμώνει εκούσια τον Ταγίπ Ερντογάν.
Η αντίδραση της Ρωσίας
Το αν η Φινλανδία και η Σουηδία θα είναι πράγματι ασφαλέστερες στο ΝΑΤΟ είναι ένα άλλο ερώτημα. Οι δηλώσεις τους έχουν προκαλέσει μόνο μια ήπια επίπληξη από το Κρεμλίνο, το οποίο έχει προειδοποιήσει κατά της στρατιωτικής ενίσχυσης και στις δύο χώρες.
Το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει ποτέ προτείνει το ενδεχόμενο εχθροπραξιών εναντίον οποιασδήποτε από τις δύο χώρες, με τις οποίες διατηρεί σταθερά εγκάρδιες σχέσεις. Οι αναμνήσεις από προηγούμενες ρωσο-φινλανδικές στρατιωτικές αντιπαραθέσεις υποδηλώνουν ότι όποιος σκέφτεται να εισβάλει στη Φινλανδία θα πρέπει να εξετάσει την ιατρική περίθαλψη (η Φινλανδία ιστορικά ήταν σε θέση να κινητοποιήσει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της- η χώρα παράγει επίσης τη δική της εκδοχή του AK-47 και το περίπλοκο σύστημα καταφυγίων της μπορεί να καταστήσει ακόμη και τα πυρηνικά όπλα λιγότερο αποτελεσματικά εναντίον της).
Πολιτική σταθερότητα
Ένα ευαίσθητο σημείο στο ζήτημα Φινλανδία – ΝΑΤΟ είναι ότι οι Ρώσοι αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα στη Φινλανδία. Η κύρια αντιπροσωπευτική τους οργάνωση έχει καταστήσει σαφές ότι μπορεί να επιλύσει οποιοδήποτε πολιτικό της ζήτημα μέσω των διαδικασιών της φινλανδικής πολιτικής.
Αλλά ορισμένοι Φινλανδοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο Πούτιν θα μπορούσε ακόμη να χρησιμοποιήσει τα ρωσικά παράπονα στο εσωτερικό της Φινλανδίας ως πρόσχημα για εχθροπραξίες.
Ίσως ένα ακόμη πιο σημαντικό πρόσχημα είναι ότι η Φινλανδία είναι ουσιαστικά ήδη μέλος του ΝΑΤΟ. Από το 1996, η Φινλανδία έχει συμμετάσχει σε κοινές ασκήσεις του ΝΑΤΟ στις χώρες της Βαλτικής και σε αποστολές του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, το Κόσοβο και το Αφγανιστάν.
Ορισμένοι Φινλανδοί πολιτικοί πιστεύουν τώρα ότι αν είναι ήδη de facto μέλη, θα μπορούσαν κάλλιστα να μπουν στο πραγματικό ΝΑΤΟ πριν να είναι πολύ αργά. Ο Πούτιν θα μπορούσε, υποστηρίζουν, να χρησιμοποιήσει το οιονεί νατοϊκό καθεστώς της Φινλανδίας ως λόγο για να εμποδίσει την πραγματική ένταξη.
