Σε μακρά περίοδο διαβουλεύσεων και πιθανώς στις καλλένδες αναμένεται να καταλήξει η πρόταση της Κομισιόν για την εφαρμογή πλαφόν στις τιμές της ενέργειας στην ΕΕ, καθώς δεν βρίσκει την απαιτούμενη υποστήριξη από το μπλοκ των βορείων, ενώ εγείρονται και άλλες επιφυλάξεις από παράγοντες της αγοράς.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενδέχεται να καθυστερήσουν να υποστηρίξουν την παρέμβαση στη χονδρική ενεργειακή αγορά του μπλοκ, καθώς τα κράτη μέλη διχάζονται ως προς τις πιο αποτελεσματικές επιλογές έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, που επιδεινώθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αντίθετα, σε μια σύνοδο κορυφής αυτή την εβδομάδα στις Βρυξέλλες, οι ηγετες της ΕΕ ενδέχεται να συμφωνήσουν σε άμεσες ενέργειες για την αναπλήρωση της εξαντλημένης αποθήκευσης φυσικού αερίου και σε επείγοντα μέτρα που θα βοηθήσουν τους λιανικούς καταναλωτές να επωμιστούν μέρος του βάρους των αυξανόμενων λογαριασμών ενέργειας.
Ο ενεργειακός πληθωρισμός
Πηγή: Eurostat, Φεβρουάριος 2022
Η ενέργεια εκτοξεύτηκε στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Ευρώπης αφού το κόστος των ορυκτών καυσίμων σημείωσε ρεκόρ εν μέσω κρίσης στον εφοδιασμό φυσικού αερίου και ανησυχιών για αποστολές από τη Ρωσία, τη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών από την ΕΕ. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, έχει περιγράψει μέτρα για τη μείωση της εξάρτησης από τη Μόσχα κατά σχεδόν τα δύο τρίτα ήδη φέτος, οι κυβερνήσεις δέχονται αυξανόμενες πιέσεις από καταναλωτές και εταιρίες για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης.
Ωστόσο, η διαίρεση εντός της ΕΕ βαθαίνει σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της καλπάζουσας αύξησης των τιμών, καθώς οι χώρες που κυριαρχούν στο νότο του μπλοκ ζητούν επείγουσα δράση για την αποσύνδεση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου και τα βόρεια μέλη ζητούν αυτοσυγκράτηση.
Η Επιτροπή σχεδιάζει επί του παρόντος τη δεύτερη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης από τα οποία θα μπορούν να επιλέξουν τα κράτη μέλη. Θα επικεντρωθούν στη στήριξη του εισοδήματος σε ευάλωτους καταναλωτές, όπως κουπόνια ή μερικές πληρωμές λογαριασμών, και κρατικές ενισχύσεις για τις πληγείσες επιχειρήσεις. Η εργαλειοθήκη θα εγκριθεί αυτή την εβδομάδα και θα παρουσιαστεί στους ηγέτες στη συνάντησή τους στις 24-25 Μαρτίου.
Βραχυπρόθεσμα Βήματα
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν
- μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και
- των συντελεστών φόρου προστιθέμενης αξίας στα ενεργειακά προϊόντα,
Ενεργειακή bad bank
Ένα άλλο εργαλείο που θα προωθηθεί στο Συμβούλιο στους ηγέτες είναι η ίδρυση μιας οντότητας που θα αγόραζε ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά και στη συνέχεια θα την πουλούσε σε ορισμένους καταναλωτές κάτω από τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Σε αυτό το σχέδιο, το μεγαλύτερο εμπόδιο σε αυτό θα ήταν το υψηλό κόστος του προϋπολογισμού.
Διατίμηση
Σε μια ακόμη επιλογή μείωσης των τελικών τιμών, θα μπορούσε να καθοριστεί τιμή αναφοράς για τη χονδρική αγορά. Σύμφωνα με ένα τέτοιο σενάριο, οι ηλεκτροπαραγωγοί θα επιδοτούνται για τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού κόστους φυσικού αερίου, πετρελαίου ή άνθρακα και μιας προκαθορισμένης τιμής αναφοράς. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εισαχθεί ανώτατο όριο στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, κατά την αξιολόγηση της Επιτροπής, εκτός του ότι είναι δαπανηρά, τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και να περιπλέξουν το διασυνοριακό εμπόριο.
Φορολογία
Ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ πρόκειται επίσης να τονίσει τη δυνατότητα φορολόγησης των έκτακτων κερδών ορισμένων ενεργειακών εταιρειών που δεν εξαρτώνται από το φυσικό αέριο και επομένως δεν αντιμετωπίζουν εξαιρετικά υψηλό κόστος παραγωγής. Τα κέρδη των εταιριών από την αγορά φυσικού αερίου που πωλούν μεγάλους όγκους μακροπρόθεσμα σε πολύ υψηλότερες τιμές σε συμφωνίες spot θα μπορούσαν επίσης να υπόκεινται σε τέτοιο φόρο, με τα έσοδα να χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των καταναλωτών.
Πλαφόν στα κέρδη
Μια άλλη επιλογή θα ήταν η ρυθμιστική παρέμβαση μέσω της προσωρινής επιβολής τιμής στα υπερβολικά κέρδη ορισμένων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ένα επικίνδυνο βήμα κατά την άποψη της Επιτροπής, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει νομικές προκλήσεις και κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Η ομάδα των νοτίων
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσες, ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα και ο Έλληνας Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν την Παρασκευή ένα σχέδιο για να γίνει η Ευρώπη πιο ανθεκτική σε ενεργειακά σοκ, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου στην τιμή των εισαγωγών φυσικού αερίου.
Ο Ντράγκι θέλει η ΕΕ να κάνει περισσότερα για την ενέργεια καθώς επιχειρεί να ενισχύσει το πολιτικό του μπλοκ.
Οι φειδωλοί+
Στα ενεργειακά, το μπλοκ των “φειδωλών” ενισχύεται… με την προσθήκη της Γερμανίας, και της Φινλανδίας. Ειδικότερα, η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν προειδοποιήσει να μην παρεμβαίνουν στη χονδρική αγορά και αντιτίθενται σε ένα όριο τιμών. Η ΕΕ χρειάζεται ομοφωνία για να λάβει αυτού του είδους τις πολιτικές αποφάσεις, αλλά τα κράτη μέλη έχουν τόσο διαφορετικές πηγές ενέργειας που είναι δύσκολο να δημιουργήσουν μια κοινή αντίδραση έκτακτης ανάγκης.
Η Επιτροπή έχει χάσει τη μπάλα
Εν όψει της Συνόδου Κορυφής, η επιτροπή είπε στους πρεσβευτές από τα κράτη μέλη ότι δεν υπάρχει ασημένια σφαίρα και όλες οι επιλογές έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, σύμφωνα με τους διπλωμάτες. Ενώ η κατάσταση της αγοράς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δικαιολογεί ένα ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αυξήσει τους κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού και να προκαλέσει αγωγές. Η ύπαρξη αυτής της επιλογής στις κάρτες μπορεί να είναι ένα μήνυμα προς την αγορά ότι η ανοχή της ΕΕ έχει τα όριά της, ωστόσο θα πρέπει καλύτερα να θεωρείται ως έσχατη λύση.
Ομοσπονδοποίηση της ενέργειας
Ένας εναλλακτικός τρόπος για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου είναι η χρήση στις διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς εταίρους της μόχλευσης του μπλοκ ως ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου από αγωγούς. Για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, η επιτροπή σχεδιάζει να εγκρίνει πριν από τη σύνοδο κορυφής σχέδιο νόμου για την αποθήκευση ενέργειας και προσφέρεται να βοηθήσει στην πραγματοποίηση κοινών αγορών φυσικού αερίου για να διασφαλίσει τον εφοδιασμό για τον επόμενο χειμώνα.
Η σημασία της αναπλήρωσης των αποθεμάτων και του ευρωπαϊκού συντονισμού αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη μέλη, οι διπλωμάτες α.ε
