Ηδιήμερη ανεπίσημη εκδήλωση του Gymnich ολοκληρώθηκε σήμερα με το Αφγανιστάν και την Κίνα σε πρώτο πλάνο. Διοργανώθηκε από τον Σλοβένο Υπουργό Εξωτερικών, Anže Logar, και προήδρευσε ο ‘Υπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Τζοσέπ Μπορέλ.
Στη συζήτηση για το Αφγανιστάν, καίριο ζήτημα αποτελεί το προσφυγικό. Βασικό στοιχείο σύγκλισης: Να μην επαναληφθεί ένα νέο 2015. Εντούτοις, η συνάντηση αυτή αποτελεί περισσότερο ένα φόρουμ συζητήσεων, παρά μια δεσμευτική πολιτική κίνηση. Όπως και να ‘χει, το σίγουρο είναι πως η ΕΕ, είτε ως ολότητα, είτε μεμονωμένα θα επιδιώξει -ίσως ακόμη και με κάθε κόστος- την αποφυγή νέας προσφυγικής κρίσης, εν μέσω μάλιστα πανδημίας και οικονομικής επιβράδυνσης.
Όσον αφορά την Ελλάδα, οι αναφορές του ελληνικού ΥΠΕΞ περί εργαλειοποίησης του προσφυγικού από την Τουρκία, δεν αναφέρθηκαν καθόλου στις συναντήσεις. Από τη στιγμή που οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι κρίσιμες για την διαχείριση του προσφυγικού, δεν χωράνε σε καμία περίπτωση τυχόν εντάσεις μεταξύ τους, ακόμη και εάν η Ελλάδα αποτελούν το σύνορο της Ευρώπης. Τέλος, οι κατηγορίες της ΕΕ για push-backs μεταναστών, δεν δίνει και πολλές δυναότητες στην Ελλάδα να εκφράσει τις επιφυλάξεις της.
Αφγανιστάν
Ως προς το Αφγανιστάν και τη διεξαγωγή διαλόγου με τις αρχές των Ταλιμπάν και την εν γένει αναγνώρισή τους, ο κ. Μπορέλ τόνισε πως δεν θα υπάρξει άμεση αναγνώριση εάν δεν διασφαλιστεί μια μεταβατική κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς που θα συνεχίσει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα τα δικαιώματα των γυναικών.
Ειδικότερα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος ανέφερε πως οι σχέσεις ΕΕ-Ταλιμπάν θα εξαρτηθεί από την εκπλήρωση των πέντε σημείων αναφοράς: δέσμευση ότι το Αφγανιστάν δεν θα χρησιμεύσει ως κρυσφύγετο τρομοκρατών, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων -ιδίως των δικαιωμάτων των γυναικών-, σεβασμός του κράτους δικαίου και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης κ.α
Ωστόσο, αυτά αφορούν κάποιες βασικές εγγυήσεις τις οποίες η ΕΕ εργαλειοποιεί ως κριτήρια για την οποιαδήποτε συζήτηση με τους Ταλιμπάν…κυρίως οικονομική. Όπως δείχνουν τα πράγματα έως τώρα, η Δύση, αλλά κυρίως η ΕΕ, θα προσπαθήσει να διαπραγματευθεί με τους Ταλιμπάν με οικονομικούς όρους, όπως για παράδειγμα την παρόχη ευνοϊκών δανείων ή χρηματοδοτήσεων, με αντάλλαγμα δεσμεύσεις «δημοκρατικότητας». Βέβαια, είναι γνωστό πως
Τέλος, οι υπουργοί τόνισαν ότι για να αποτραπεί μια ανθρωπιστική καταστροφή και ένα πιθανό μεταναστευτικό κύμα προς την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεργαστεί με τις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν και άλλους βασικούς διεθνείς παράγοντες. Αυτό ήδη είναι φανερό από τη συνεχή κινητικότητα των ευρωπαίων αξιωματούχων αλλά και μεμονωμένων κρατών-μελών, όπως η Γερμανία στο Ουζμπεκιστάν και το Κιργιστάν.
ΕΕ-Κίνα
Ως προς τη δεύτερη ημέρα της συνάντησης, οι υπουργοί συζήτησαν για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας. Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι η ενότητα μεταξύ και η συντονισμένη προσέγγιση όλων των κρατών μελών της ΕΕ απέναντι στην Κίνα με στόχο την επαναπροσέγγιση της στρατηγικής και εμπορικής τους θέσης στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, έναντι του νέου δρόμου του μεταξιού.
Ως αντιστάθμισμα, η ΕΕ κινείται και προς την Ινδία με στόχο την ενίσχυση των ερεισμάτων της. Αναλυτικά, ο Σλοβένος ΥΠΕΞ παρέθεσε γεύμα εργασίας με τον Ινδό Υπουργό Εξωτερικών, Subrahmanyam Jaishankar, συζητώντας τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές τάσεις στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού, υποστηρίζοντας την επιδίωξη στενότερων εταιρικών σχέσεων μεταξύ ομοϊδεάτων χωρών στην περιοχή όπου η Ινδία παίζει κυρίαρχο ρόλο.
