Μετάλλαξη και όχι απλά εξέλιξη του κινήματος των Ταλιμπάν επιχείρησαν να δείξουν στο εσωτερικό και διεθνή κοινότητα οι ηγέτες του, καθώς αναλαμβάνουν την εξουσία εν μέσω χάους, τρόμου και με τη χώρα σε δίνη, καθώς η προηγούμενη κυβέρνηση δραπέτευσε στο εξωτερικό.
Αν και οι Ταλιμπάν δεν καλούνται να πείσουν τους ψηφοφόρους, μιας και αναλαμβάνουν de facto και με τη δύναμη των όπλων τη διοίκηση του Αφγανιστάν, εν τούτοις, οι πρώτες τους δηλώσεις ακούστηκαν ως… προεκλογικές εξαγγελίες. Στόχος τους φαίνεται ότι είναι η διασφάλιση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με τη Δύση και η συνέχιση ροής της ανθρωπιστικής βοήθειας, σε πρώτη φάση. Εν συνεχεία έθεσαν ήδη το υπόβαθρο για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη λήψη οικονομικής βοήθηειας.
Εξαγγελίες
Μεγαλύτερες πολιτικές ελευθερίες, ανεξαρτησία των Media και ισότητα των γυναικών στο πλαίσιο του Ισλάμ υποσχέθηκαν οι Ταλιμπάν στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα ότι δεν θα εκδικηθούν όσους συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση που δραπέτευσε.
Οικονομία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σημείο που σκιαγραφείται το οικονομικό πρόγραμμα, καθώς ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν ανακοινώνει ότι η οικονομία δεν θα βασίζεται στην παραγωγή και εξαγωγή οπίου, ενώ προλειαίνει το έδαφος για την αποδοχή διεθνούς βοήθειας.
Γι αυτό οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, που εστιάζεται στην απομάκρυνση από την παραγωγή και εμπορία οπίου. Για να καταστεί αυτό εφικτό έθεσαν θέμα διεθνούς οικονομικής βοήθειας.
Το πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να αποτελεί κάλεσμα για την εμπλοκή είτε της παγκόσμιας τράπεζας είτε της αναπτυξιακής τράπεζας των BRICS. Σε κάθε περίπτωση, οι Ταλιμπάν φρόντισαν να στείλουν μήνυμα συνεργασίας προς τη Δύση.
Οι Ταλιμπάν, ξεκαθάρισαν ότι δεν θα ενοχλήσουν τις ξένες αποστολές και ότι εγγυώνται την ασφάλειά τους. Ωστόσο, μέχρι στιγμής η μια μετά την άλλη ι ξένες αποστολές αποχωρούν από το Αφγανιστάν. Για την ώρα, διπλωματικές αποστολές διατηρούν στην Καμπούλ η Ρωσία, η Τουρκία και η Κίνα. Τη φύλαξη της ρωσικής έχει αναλάβει απόσπασμα των Ταλιμπάν.
Η αντίδραση της Δύσης
Οι δηλώσεις των Ταλιμπάν θεωρούνται κενό γράμμα, τουλάχιστον για την ώρα. Η Δύση ερμηνεύει τη διακήρυξη ανάληψης εξουσίας από τους Ταλιμπάν ως προσπάθεια να κερδίσουν χρόνο και να αποφύγουν τη διεθνή απομόνωση.
Ήδη, εκτός από τις ΗΠΑ που διατηρούν ανοιχτό δίαυλο με τη νέα ηγεσία, μέσω Ντουμπάι, η Ρωσία και η Τουρκία διατηρούν σχέσεις. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι μετά την ανακοίνωση της αποχώρησης των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν μετέβη στο Πεκίνο για διαπραγματεύσεις.
Το ζήτημα είναι ότι η Δύση είναι πραγματικά φοβισμένη από το ξέσπασμα νέας προσφυγικής κρίσης που θα μπορούσε να διαπραγματευτεί τη χρηματοδότηση του καθεστώτος των Ταλιμπάν.,
Η Κίνα επιθυμεί να έχει σχέσεις και να οικοδομήσει ρόλο στην περιοχή, θέλει να εδραιώσει συγκεκριμένα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά συμφέροντα. Από τη μία επιδιώκει την αυτόνομη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν, ώστε να μην υπάρξει διάχυση της κρίσης και διασύνδεση του καθεστώτος με τους Ουιγούρους Τούρκους, που αποτελούν σαφή, ισχυρή και καταπιεσμένη θρησκευτική μειονότητα επί κινεζικού εδάφους. Παράλληλα, η Κίνα διαθέτει τεχνολογία για την συγκομοιδή, εξόρυξη και προώθηση των σπάνιων γαιών, που αποτελούν κορυφαίο και σε διαρκή ανατίμηση εμπόρευμα παγκοσμίως.
Οι δηλώσεις των Ταλιμπάν
Η πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι Ταλιμπάν στο κέντρο Τύπου της κυβέρνησης στη Καμπούλ, απευθύνονταν ταυτόχρονα στον αφγανικό λαό και τη διεθνή κοινότητα. Ξεκίνησε, μάλιστα, με απαγγελία από το Κοράνι.
Όπως μετέδωσε το BBC, ο εκπρόσωπος Τύπου των ισλαμιστών, Zabihullah Mujahid, δήλωσε μπροστά στις κάμερες πως
“μετά από 20 χρόνια αγώνα, απελευθερώσαμε τη χώρα, διώξαμε τους ξένους. Αυτή είναι μια περήφανη στιγμή για ολόκληρο το έθνος”.
Συνεχίζοντας μάλιστα είπε:
“Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι το Αφγανιστάν δεν θα είναι πλέον πεδίο μάχης και συγκρούσεων. Έχουμε συγχωρέσει όλους εκείνους που πολέμησαν εναντίον μας. Οι εχθρότητες έλαβαν τέλος. Δεν θέλουμε εξωτερικούς ή εσωτερικούς εχθρούς”
Η είσοδος στην Καμπούλ
Επίσης, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε ότι,
“Δε θέλουμε χάος στη Καμπούλ”. Το σχέδιό μας ήταν να σταματήσουμε στις πύλες της Καμπούλ, ώστε η διαδικασία μετάβασης να ολοκληρωθεί ομαλά. Αλλά δυστυχώς, η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν ανίκανη. Οι δυνάμεις ασφαλείας τους δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα για να διασφαλίσουν την ασφάλεια. Έπρεπε να κάνουμε κάτι. Έπρεπε να εισέλθουμε στην Καμπούλ για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των κατοίκων”
είπε ο Mujahid.
Πρόσθεσε πως
“οι οικογένειες που φεύγουν προς το αεροδρόμιο μπορούν να γυρίσουν σπίτι τους. Κανείς δεν θα μπει στα σπίτια τους, κανείς δεν θα τους χτυπήσει”.
“Τα δικαιώματα των γυναικών σύμφωνα με τη Σαρία”
“Θα ήθελα να διαβεβαιώσω τη διεθνή κοινότητα ότι κανείς δεν θα πάθει κακό”, συνέχισε.
“Δεν θέλουμε να έχουμε κανένα πρόβλημα με τη διεθνή κοινότητα” τόνισε. “Έχουμε το δικαίωμα να ενεργούμε σύμφωνα με τις θρησκευτικές μας αρχές. Άλλες χώρες έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, κανόνες και κανονισμούς. Οι Αφγανοί έχουν το δικαίωμα να έχουν τους δικούς τους κανόνες και κανονισμούς σύμφωνα με τις αξίες μας”,
συνέχισε ωστόσο, κάνοντας άμεση αναφορά στην πιστή εφαρμογή της Σαρίας.
“Δεσμευόμαστε για τα δικαιώματα των γυναικών από τη Σαρία (Ισλαμικός Νόμος). Θα συνεργαστούν μαζί μας. Θα θέλαμε να διαβεβαιώσουμε τη διεθνή κοινότητα ότι δεν θα υπάρξουν διακρίσεις”
είπε ακόμη.
Απαντώντας σε ερώτηση για τα δικαιώματα των γυναικών, ο εκπρόσωπος είπε πως
“θα επιτρέψουμε στις γυναίκες να εργαστούν και να σπουδάσουν εντός των πλαισίων μας. Οι γυναίκες θα είναι πολύ δραστήριες μέσα στην κοινωνία μας, μέσα στο πλαίσιο μας”. “Θα αναγνωρίσουμε τα δικαιώματα των γυναικών που τους παρέχει το Ισλάμ”,
πρόσθεσε.
Σχετικά με την πρόσβαση των γυναικών στην ανώτατη εκπαίδευση, είπε πως
“θα έχουν δικαίωματα εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα αρκεί να σέβονται το Ισλάμ και τη Σαρία”,
ενώ δεν θα υπάρχουν μικρά σχολεία. Με το προηγούμενο καθεστώς των Ταλιμπάν, οι γυναίκες μπορούσαν να πηγαίνουν σχολείο μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Σε όλη τη συνέντευξη πάντως, απέφυγε να δώσει λεπτομέρειες για την πρόσβαση των γυναικών στην εργασία, παρότι ερωτήθηκε και από γυναίκα εκπρόσωπο των media που βρέθηκε στην αίθουσα. Επαναλάμβανε μόνο διαρκώς, “στα πλαίσια των ισλαμικών νόμων”.
Ελευθερία του Τύπου στα όρια του Ισλάμ
Ως προς το πώς θα αντιμετωπίσουν τα ΜΜΕ, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν είπε πως
“το πολιτιστικό μας πλαίσιο μας υπαγορεύει τις σχέσεις μας με τα media. Τίποτα δεν πρέπει να είναι ενάντια στις ισλαμικές αξίες όταν μιλάμε για τις δραστηριότητες των ΜΜΕ”.
Ενώ αρχικά κάλεσε τα ΜΜΕ να ασκήσουν κριτική, λέγοντας πως
“εσείς στα ΜΜΕ πρέπει να προσέξετε τις αδυναμίες (μας) για να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε σωστά το έθνος”, στη συνέχεια είπε: “Αλλά τα ΜΜΕ δεν πρέπει να λειτουργούν εναντίον μας. Πρέπει να εργαστούν για την ενότητα του έθνους”.
Ελεύθερα και ανεξάρτητα media
“Τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης μπορούν να συνεχίσουν να είναι ελεύθερα και ανεξάρτητα. Οι ισλαμικές αξίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν πρόκειται για τα ΜΜΕ, για την ανάπτυξη των προγραμμάτων σας. Η αμεροληψία των μέσων ενημέρωσης είναι πολύ σημαντική, μπορούν να επικρίνουν τη δουλειά μας, ώστε να βελτιωθούμε. Αλλά τα ΜΜΕ δεν πρέπει να λειτουργούν εναντίον μας”, επανέλαβε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς για Αφγανούς που συνεργάστηκαν με τις αμερικανικές και πρώην κυβερνητικές δυνάμεις, ο Mujahid δεσμεύτηκε εκ νέου πως “κανείς δεν θα δεχθεί την εκδίκησή μας. Οι νέοι που έχουν μεγαλώσει εδώ, δεν θέλουμε να φύγουν. Είναι το μέλλον μας. Κανείς δεν πρόκειται να τους χτυπήσει την πόρτα και να τους ρωτήσει για ποιον δούλευαν. Θα είναι ασφαλείς. Κανείς δεν πρόκειται να ανακριθεί ή να κυνηγηθεί”.
“Κάποιοι χάθηκαν στη μάχη στο πλευρό του εχθρού, αυτό ήταν δικό τους λάθος. Εμείς κυριαρχήσαμε σε όλη τη χώρα μέσα σε λίγες ημέρες. Τώρα, οι μαχητές μας, οι άνθρωποί μας, θα διασφαλίσουν πως στην επόμενη μέρα θα ενταχθούν όλες οι πλευρές. Μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης, όλα θα είναι πιο ξεκάθαρα” είπε ακόμη.
“Αφού σχηματιστεί η κυβέρνηση, θα αποφασίσουμε ποιοι νόμοι θα παρουσιαστούν στο έθνος” σημείωσε και τόνισε πως “οι Ταλιμπάν πλέον ελέγχουν όλα τα σύνορα της χώρας”.
Όχι στην παραγωγή και εμπορία οπίου
Ερωτηθείς με το αν έχουν διαφορές σχετικά με το πώς ήταν πριν 20 χρόνια είπε: “Υπάρχει διαφορά στις ενέργειες που πρόκειται να κάνουμε. Έχουμε όραμα και πλέον εμπειρία. Η χώρα ήταν ισλαμικό έθνος και παραμένει”.
Είπε δε πως πλέον η οικονομία της χώρας δεν θα… βασίζεται στην παραγωγή και εξαγωγή οπίου, και πως θα δεχθεί “διεθνή βοήθεια”.
Τέλος, για το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Αλ Κάιντα, είπε με νόημα πως “το έδαφος του Αφγανιστάν δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί εναντίον κανενός”.
Διασφάλιση της ανθρωπιστικής βοήθειας
Οι Ταλιμπάν πρόσφεραν ακόμη εγγυήσεις στον ΟΗΕ ότι μπορεί να συνεχιστεί το έργο της ανθρωπιστικής βοήθειας στο Αφγανιστάν, δήλωσε ο συντονιστής ανθρωπιστικών υποθέσεων για το Αφγανιστάν Ραμίζ Αλακμπάροφ στο Reuters.
Υποχρεωτική η μαντίλα, όχι όμως η μπούρκα
Η μπούρκα δεν θα είναι υποχρεωτική για τις γυναίκες, καθώς “υπάρχουν διαφορετικά είδη μαντίλας”, είπε άλλωστε άλλωστε εκπρόσωπος Τύπου των Ταλιμπάν.
Όταν οι Ταλιμπάν κυβερνούσαν τη χώρα, μεταξύ 1996-2001, τα σχολεία θηλέων ήταν κλειστά, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να εργαστούν ούτε να ταξιδέψουν και ήταν υποχρεωμένες να φορούν δημοσίως μπούρκα.
“Η μπούρκα δεν είναι το μοναδικό χιτζάμπ (μαντίλα) που μπορεί να φοράει μια γυναίκα, υπάρχουν διαφορετικά είδη χιτζάμπ, που δεν περιορίζονται στην μπούρκα”, δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News ο Σουχάιλ Σαχίν, ο εκπρόσωπος Τύπου του πολιτικού γραφείου της οργάνωσης στην Ντόχα.
Ο Σαχίν δεν διευκρίνισε ποια είναι τα άλλα είδη χιτζάμπ, που θα κρίνονται αποδεκτά από τους Ταλιμπάν.
Με την επιστροφή στην εξουσία των Ταλιμπάν, πολλές χώρες και οργανισμοί προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τύχη των κοριτσιών και γυναικών στο Αφγανιστάν.
“Μπορούν να λάβουν εκπαίδευση από το δημοτικό έως το πανεπιστήμιο. Ανακοινώσαμε αυτήν την πολιτική κατά τη διάρκεια διεθνών διασκέψεων, στη διάσκεψη της Μόσχα και εδώ στη διάσκεψη της Ντόχας (για το Αφγανιστάν)”, σημείωσε ο Σαχίν.
Χιλιάδες σχολεία στις περιοχές που ελέγχουν οι Ταλιμπάν παραμένουν ανοικτά”, τόνισε.
