Όχι, οι συγκρούσεις στη Νότια Αφρική δεν αφορούν τα δικαιώματα των μαύρων, ούτε οι λευκοί προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο. Πρόκειται για μια εσωτερική αντιπαράθεση στο κυβερνών κόμμα που διογκώνεται, διαχέεται και όζει, καθώς ο νέος πρόεδρος επιχειρεί να καθαρίσει την “κόπρο του Αυγεία” που άφησε πίσω του ο τέως πρόεδρος Ζούμα, ο οποίος συνεχίζει να ελέγχει τον μηχανισμό.
Η Νότια Αφρική οδεύει σε ανρθωπιστική κρίση. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, έπειτα από τη σύλληψη του πρώην προέδρου Τζέικομπ Ζούμα την προηγούμενη, αποδεικνύονται τα πλέον αιματηρά των τελευταίων δεκαετιών.
H αναταραχή αυτή η οποία ενέχει μια βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση, έχει επικίνδυνες εσωτερικές συνέπειες, οι οποίες αναμένεται να επηρεάσουν το παγκόσμιο γίγνεσθαι τόσο σε επίπεδο αγορών, όσο και σε πολιτικό.
Η αποσταθεροποίηση της Νότιας Αφρικής σε περίοδο διεθνούς κρίσης και ανακατατάξεων θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες σε μια σειρά από πολιτικά, οικονομικά και γεωπολιτικά μέτωπα. Ο αντίκτυπος δεν μπορεί να προβλεφθεί, η αβεβαιότητα όμως προεξοφλείται στις αγορές
Spillover-effect
Πρόκειται για το spillover μιας κρίσης διαφθοράς. Η σύλληψη του -κατά γενική ομολογία- διεφθαρμένου τέως προέδρου Τζέικομπ Ζούμα, αποτέλεσε τη θρυαλλίδα. Ο Ζούμα, είχε γαντζωθεί την καρέκλα και αρνούνταν να παραδώσει τα ηνία της χώρας ακόμα και μετά την ήττα του στις εκλογές στο ANC. Καθώς η νέα κυβέρνηση επιχειρεί να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται, μεσούσης της κρίσης του κορονοϊού, με την οικονομία να κλυδωνίζεται, ο Ζούμα φαίνεται ότι επιχείρησε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα..
Η ήδη εύθραυστη οικονομία, επιβαρυμένη από τις επιτπώσεις του Covid-19 παραπαίει. Ταυτόχρονα, η κοινωνία απειλείται από την αναβίωση διαχωρισμών μεταξύ κοινοτήτων, ενώ η πολιτική και επιχειρηματική ελίτ φαίνεται να έχει χάσει τον έλεγχο, βουλιάζοντς επί δεκαετίες στη διαφθορά.
Την κατάσταση επιδεινώνουν οι κινητοποιήσεις, καθώς καίριοι κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας έχουν παραλύσει. Ο κύριος δρόμος και η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει την οικονομική πρωτεύουσα Γιοχάνεσμπουργκ έχουν αποκλειστεί.
Η αντίδραση των αγορών
Το Νοτιοαφρικανικό ράντ άγγιξε το 14,8 έναντι του δολαρίου στα μέσα Ιουλίου 2021, ένα νέο χαμηλό από την 1η Απριλίου, καθώς η βία κλιμακώνεται, χωρίς ενδείξεις ύφεσης.
Υπάρχουν αυξανόμενες εκκλήσεις για κήρυξη κατάτασης έκτακτης ανάγκης από την κυβέρνηση εν μέσω εκτεταμένων καταστροφών στη χώρα. Ταυτόχρονα, έντονες είναι οι ανησυχίες για την αντοχή του συτήματος Υγείας το οποίο ταλανίζεται τον Covid-19.
Σύνδρομο πολιορκίας
Όλα αυτά στερεύουν τις προμηθειες σε τρόφιμα και βενζίνη, οδηγώντας με γοργούς ρυθμούς σε μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση, η οποία σαφώς ενέχει επιπτώσεις σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
Όμως οι συγκρούσεις οδηγούν και σε έντονες κοινωνικές επιπτώσεις. Παρά τις εκκλήσεις της κυβέρνησης για διακοπή των εχθροπραξιών μεταξύ των πολιτών, η κατάσταση είναι εκρηκτική, φτάνοντας μάλιστα σε σημείο γενικευμένης σύρραξης, με ομάδες πολιτών να συγκρούονται με τους πλιατσικολόγους.
Κλείνοντας, μια άλλη τραγική συνέπεια που αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τους πάντες είναι η διακοπή των εμβολιασμών κατα του κορωνοϊού, λόγω του φόβου βίαιων επεισοδίων, εκτοξεύοντας τα κρούσματα και σημειώνοντας 633 μόνο το τελευταίο 24ώρο.
Auditor’s note
Η κρίση στη Νότια Αφρική έχει πολλές και σκοτεινές απολήξεις. Οι πληροφοίες διεθνώς παραμένουν συγκεχυμένες και η κατάσταση θολή για το απαίδευτο μάτι. Σε μια πιο ενδελεχή εξέταση όμως το σκηνικό μοιάζει να έχει ναρκοθετηθεί εκ των προτέρων, με εμπλοκή ακόμα και ξένων δυνάμεων. Η γλώσσα της κυβέρνησης έχει αλλάξει σημαντικά.
Στην αρχή επικρατούσε μια μυστικοπάθεια, απόρροια της σύγκρουσης στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος, του Αδρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC). Καθώς οι ώρες παιρνούν και οι ταραχές κλιμακώνονται η κυβέρνηση αναγκάζεται να αποδεσμεύσει περισσότερες πληροφορίες και να οικοδομήσει ένα ενιαίο αφήγημα.
Σύμφωνα με την εκδοχή της κυβέρνησης, οι αναταρραχές ήταν προσχεδιασμένες και τροφοδοτούνται από τους κόλπους του ANC, ενώ εκτείνονται στην κοινωνία και καθοδηγούνται από τις ελίτ. Ήδη, υπάρχουν ενδείξεις ότι η αναταραχή έχει ενδείξεις πραξικοπήματος.
Ο πρόεδρος Κύριλος Ραμαφόσα δήλωσε ότι η βία ήταν προσχεδιασμένη, αποφεύγοντας να εντοπίσει τους υπευθύνους, σε μια προσπάθεια να μη ρίξει λάδι στη φωτιά.
Τα γεγονότα
Το μοτίβο των εξελίξεων, έτσι όπως σκιαγραφείται από τις ειδήσεις, ξεκινά με
- την πυρπόληση φορτηγών στο KwaZulu-Natal τις πρώτες ημέρες της εξέγερσης,
- μπλοκάρισμα των βασικών διαδρομών από το λιμάνι στο Durban προς την οικονομική καρδιά της Νότιας Αφρικής, Gauteng.
Στόχος των κινήσεων αυτών ήταν η περαιτέρω υπονόμευση της ήδη ευάλωτης οικονομίας, και κατ ‘επέκταση της κυβέρνησης Ραμαφόσα.
Πίσω από αυτό θα μπορούσαν να βρίσκονται παράγοντες από το κυβερνών κόμμα ή/και από τις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας.
Οι φατρίες
Υπάρχουν δύο σαφείς και αντιτιθέμενες δυνάμεις στο ANC. Η μια ομάδα ευθυγραμμίζεται με τον πρόεδρο Ραμαφόσα. Ο Ραμαφόσα, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, επιχειρεί να επανιδρύσει το κράτος, αναβιώνοντας θεσμούς και εδραιώνοντας δικλείδες ασφαλείας, με στόχο τον περιορισμό της διαφθοράς. Πρόκειται για τη βασική οδό αντιπαράθεσης του Ραμαφόσα με τον πρώην πρόεδρο Ζούμα, που ηττήθηκε στις εκλογές στο ANC και συνελήφθη κατηγορούμενος για διαφθορά.
Ο Ζούμα όμως, όντας πρώην αρχικατάσκοπος, διατηρεί ισχυρά ερείσματα τόσο στο ANC όσο και στις ελίτ. Η ομάδα του εντός του Κογκρέσου αποκαλείται RET. Ακόμα και σήμερα ο Ζούμα εκτιμάται ότι διατηρεί ισχυρό μηχανισμό στις υπηρεσίες πληροφοριών, τον στατό και την αστυνομία.
Η έκταση των αναταρραχών και το εύρος της επιρροής του Ζούμα, είναι οι βασικοί παράγοντες που καλιεργούν την αίσθηση οιονεί πραξικοπήματος.
