Με μεγάλη ανακούφιση ξεκίνησε η εβδομάδα αυτή, με την είδηση ότι το Ever Given αποκολλήθηκε και ότι πλέον μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για την επαναλειτουργία των διελεύσεων των πλοίων. 370 πλοία συνολικά βρίσκονται αγκυροβολημένα και περιμένουν, τόσο στην Νότια μεριά του Suez όσο και στην Βόρεια μεριά του Port Said.
Του Γιάννη Κοτζιά
Προέδρου του Συνδέσμου Μεσιτών Ναυτιλιακών Συμβάσεων
& Partner Xclusiv Shipbrokers Inc.
- Claims από τον κάθε παραλήπτη, από το Suez Canal Authority για ζημιά τόσο στο το κανάλι και την υποδομή του όσο και στην εμπορική ζημιά των μη διελεύσεων.
- Τα πάντα, από τρόφιμα, έπιπλα, ρούχα, παπούτσια, εξοπλισμό άσκησης, ηλεκτρονικά, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και χαλιά είναι πιθανά να επηρεαστούν.
- Η τιμή του αργού πετρελαίου έχει αυξηθεί από την ημέρα του συμβάντος
- Οι περισσότερες μεγάλες γραμμές εμπορευματοκιβωτίων έχουν αρχίσει να εκτρέπουν πλοία γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και προειδοποίησαν ότι η διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να πάρει μήνες για να επανέλθει.
Τα πλοία αυτά δημιουργούν ένα backlog που θα πάρει λίγο καιρό για να επανέλθει στην κανονικότητα. Συγκεκριμένα 193 πλοία στο Port Said για διέλευση προς Νότο, 201 πλοία στο Suez για Βόρεια διέλευση και 43 πλοία στο Great Bitter Lakes. Σύνολο 437 πλοία που αναμένουν το πέρασμα.
To Ever Given έχει περίπου 20,000 containers των 20 ποδιών ή 6.1μ μήκος. Για να καταλάβουμε το μέγεθος του συνόλου του φορτίου αυτού του πλοίου, αν τα βάλουμε το ένα container μετα το άλλο κατά μήκος δημιουργούμε μια «αλυσίδα» 120χιλιομέτρων. Δηλαδή μια απόσταση από την Αθήνα έως το Ναύπλιο.
Τι έχει επηρεασθεί ή θα επηρεασθεί άμεσα
Τα πάντα, από τρόφιμα, έπιπλα, ρούχα, παπούτσια, εξοπλισμό άσκησης, ηλεκτρονικά, ανταλλακτικά αυτοκινήτων και χαλιά είναι πιθανά να επηρεαστούν. “Βασικά, οτιδήποτε βλέπετε στα καταστήματα”. Οι καταναλωτές που είναι εγκλωβισμένοι στο σπίτι, πολλοί με περισσότερο διαθέσιμο εισόδημα, εν μέρει λόγω της αδυναμίας να ξοδέψουν σε μη διαθέσιμες υπηρεσίες όπως της ψυχαγωγίας και των εστιατορίων συσσωρεύουν αγορές με κατ’ οίκον παράδοση και γίνονται καταναλωτές τελικών προϊόντων που η πλειοψηφία τους μεταφέρεται με containers.
Αυξήσεις τιμών
Η τιμή του αργού πετρελαίου έχει αυξηθεί από την ημέρα του συμβάντος, και το Brent Crude από τα 60 δολάρια ανά βαρέλι που ήταν στις 23 Μαρτίου είναι στα 65.1 δολάρια σήμερα. Όμως η αγορά πετρελαίου είναι καλά εφοδιασμένη, υπάρχουν και τα στρατηγικά αποθέματα και να σημειώσουμε ότι η ζήτηση εξακολουθεί να είναι χαμηλή λόγω του Covid-19 και των συνεχιζόμενων lockdown, οπότε είναι μικρότερη η ανησυχία επάρκειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η διακοπή των φορτίων δεν θα προκαλέσει πονοκεφάλους για τα περιφερειακά διυλιστήρια και τους εμπόρους. Ενώ τα γενικά επίπεδα αποθεμάτων εξακολουθούν να υπερβαίνουν το μέσο όρο τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, υπάρχουν ορισμένα μεμονωμένα διυλιστήρια που ενδέχεται να κατέχουν χαμηλότερα αποθέματα και έτσι να χρειαστεί να προμηθευτούν αργό πετρέλαιο από αλλού εάν συνεχιστούν οι καθυστερήσεις. Στις περιπτώσεις αυτές θα μπορούσαν να προβούν σε άμεση αγορά αργού πετρελαίου από κοντινούς περιφερειακούς παραγωγούς σε πιθανά αυξημένες τιμές.
Προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες
Παρά την αναμενόμενη επαναλειτουργία, οι γραμμές εμπορευματοκιβωτίων προειδοποιούν ότι η διακοπή των αλυσίδων εφοδιασμού μπορεί να διαρκέσει ακόμα και αρκετούς μήνες και αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει βραχυπρόθεσμη αύξηση των ναύλων. Για το άμεσο χρονικό διάστημα, αναμένουμε container πλοία και να καθυστερούν αλλά και να λείπουν από το σύστημα. Οι γραμμές δεν θα δέχονται φορτία όπου δεν μπορούνε να εξασφαλίσουνε χώρο και επίσης έχει ακουστεί και έλλειψη άδειων κουτιών.
Αυτό είναι αποτέλεσμα μπλοκαρισμένων πλοίων που επιστρέφουν κενά containers πίσω στην Άπω Ανατολή και μια εκτός προγραμματισμού καθυστέρηση στο repositioning αυτών. Όταν η γραμμή παραγωγής δεν έχει που να διοχετεύσει το τελικό αποτέλεσμα αυτής, καθώς στις αποθήκες των Logistics αυτές είναι ακόμα γεμάτες καθώς δεν υπάρχουν άδεια κουτιά containers για να μπουν τα προϊόντα μέσα, υπάρχει η πιθανότητα, μέχρι να εξομαλυνθεί ξανά η φυσιολογική ροή, να πρέπει να διακόψουν την παραγωγή κάποιες μονάδες της παραγωγικής αλυσίδας.
Εκτροπές πλοίων
Όπως είναι γνωστό, οι περισσότερες μεγάλες γραμμές εμπορευματοκιβωτίων έχουν αρχίσει να εκτρέπουν πλοία γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και προειδοποίησαν ότι η διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να πάρει μήνες για να επανέλθει. Ακόμα και οι 10-12 παραπάνω πλεύσιμες μέρες της παράκαμψης μπορεί να δημιουργήσουν/παρατείνουν το πρόβλημα των ελλείψεων αγαθών. Συνολικά, 80 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων περιμένουν, αλλά οι εκτροπές της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων για το εμπόριο Ασίας-ΕΕ και ΕΕ-Ασίας άρχισαν να επιταχύνονται κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, με δεκάδες πλοία να αρχίζουν τώρα να επαναδρομολογούνται.
Ο μεγαλύτερος αντίκτυπος θα γίνει αισθητός στο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης πλοίων και τον τρόπο με τον οποίο διαταράσσονται ή όχι οι εμπορικές γραμμές. Οι καθυστερήσεις ως αποτέλεσμα της διαταραχής της διώρυγας απλώς σημαίνει ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να «ανοίξουν» και πάλι αυτά τα πλοία για να είναι έτοιμα να «κλείσουν» την επόμενη δουλειά/ναύλο. Τα πλοία που είχαν ήδη κλειστεί αλλά δεν είχαν/έχουν φτάσει στο λιμάνι φόρτωσης, είναι πλέον πιθανό να χάσουν το laycan τους (δηλαδή την μέγιστη επιτρεπτή ημερομηνία σύμφωνα με το συμβόλαιο ναύλωσης), η ναύλωση θα βγει άκυρη, πράγμα που σημαίνει ότι οι ναυλωτές θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα άλλο πλοίο αντικατάστασης και αυτό συνεπάγεται αύξηση του ναύλου, καθώς το άμεσο και κοντινό πλοίο κοστίζει πάντα περισσότερο στον ναυλωτή. Αυτό ισχύει για όλα τα πλοία τόσο ξηρού φορτίου όσο και στα δεξαμενόπλοια που δεν είναι χρονο-ναυλωμένα και έχουν την δυνατότητα της spot αγοράς. Καλή αγορά των πλοίων dry ενδέχεται να γίνει ακόμα καλύτερη και η μέτρια αγορά των Δ/Ξ να γίνει καλή.
Η κανονικότητα θα αργήσει. Οι απαιτήσεις θα πέσουν βροχή
Γενικά η εφοδιαστική αλυσίδα θα αντιμετωπίσει θέματα με καθυστερήσεις, μη παραδόσεις, ακυρώσεις, εναλλακτικές παραγγελίες, και claims προς κάθε έναν στον οποίο μπορεί να του αποδοθεί ευθύνη. Η εφοδιαστική αλυσίδα και το Multimodal Transport, θα αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης. Warehousing, Logistics, Freight forwarders, Port operations, και άλλοι κλάδοι που συσχετίζονται με την μεταφορά από πόρτα σε πόρτα θα αναγκαστούν να βρουν λύσεις. Με την πανδημία η εφοδιαστική αλυσίδα βρήκε τρόπους και διατήρησε την συνοχή της, το ίδιο θα βρει και τώρα. Απλά όλοι βλέπουμε την σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της αποτελεσματικής, αδιάλειπτης και ασφαλούς θαλάσσιας μεταφοράς.
Περισσότερα μίλια
Επίσης όσα πλοία ταξιδεύουν για παραπάνω μέρες λόγω αναγκαίας παράκαμψης, γράφουν περισσότερα ton-miles και τα μεγαλύτερα ταξίδια και οι αυξημένες καθυστερήσεις θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη χρήση των πλοίων (utilization), η οποία είναι αναμφίβολα πάντα θετική για τους ναύλους. Αν όλα τα πλοία με τελικό προορισμό Ευρώπη ή Ανατολικές ακτές ΗΠΑ, θα πάνε μέσω Ακρωτηρίου Καλής Ελπίδας, εκτιμάται ότι θα υπάρξει έλλειψη χωρητικότητας πλοίων containers της τάξης του 6% και ότι η γραμμή Ασία Ευρώπη σε τονο-μίλια θα αυξηθεί κατά 30%. Στην ναυλαγορά των containers ήδη παρατηρούμε τα υψηλότερα ναύλα των τελευταίων 13 ετών, οπότε όποια παραπάνω αύξηση συμβεί ως αποτέλεσμα του κλεισίματος της διώρυγας θα φέρει ακόμα καλύτερες μέσες ημερήσιες αποδόσεις στους πλοιοκτήτες των containers.
Πλοία μεταφοράς Livestock/κτηνοτροφίας. 11 τέτοια πλοία που έχουν 130,000 ζωντανά ανήκουν στην κατηγορία των ευπαθών φορτίων. Εδώ υπάρχει μεγάλη ανησυχία. Στο Πλοίο υπάρχει διαθέσιμη ζωοτροφή για συγκεκριμένες μέρες και κάποιες ακόμα για θέμα ασφαλείας, αν οι καθυστερήσεις ξεπεράσουν την διάρκεια των αποθεματικών, μπορεί να έχουμε τραγική κατάληξη.
Αλυσιδωτά claims
Αφήνω τελευταίο το σοβαρότερο θέμα των αλυσιδωτών claims που θα αθροίσουν πολλά εκατομμύρια και θα στραφούν ενάντια των υπευθύνων και δη του πλοιοκτήτη του Ever Given. Εδώ θα είναι ένα νέο case study πολλαπλών απαιτήσεων από ένα συμβάν ναυαγιαιρεσίας. Claims από τον κάθε παραλήπτη του κάθε κουτιού, από το ίδιο το SCA (Suez Canal Authority) για ζημιά τόσο στο κανάλι και την υποδομή του όσο και για την εμπορική ζημιά των μη διελεύσεων. Είπαμε και πριν πώς οι ιδιοκτήτες του φορτίου επί του πλοίου αλλά και φορτίων σε άλλα πλοία που έχουν/είχαν κολλήσει στη Διώρυγα πιθανότατα να διεκδικήσουν από τον ασφαλιστή ευθύνης του πλοίου (Ships liability Insurer) για απώλειες σε ευπαθή αγαθά ή χαμένες προθεσμίες παράδοσης. Εκεί που θα καταλήξει σίγουρα ο τελικός μεγάλος λογαριασμός είναι το reinsurance market καθώς εκεί θα στραφούν όπως είναι εύλογο για τελική κάλυψη όλες οι πληρωτέες απαιτήσεις προς τρίτους και μη.
Η ναυτιλία μας έχει μάθει πώς καμία μέρα δεν είναι βαρετή, καθώς κάθε μέρα έχουμε νέα πράγματα να μας κρατάνε το ενδιαφέρον ζωντανό και να μας δίνουν νέες εμπειρίες.
