Πολυεπίπεδη είναι η αντίδραση της Τουρκίας στην ελληνική NAVTEX για άσκηση με πραγματικά πυρά στην περιοχή που η Άγκυρα δέσμευσε -εκ νέου- για έρευνες του Oruc Reis, λίγες μόνο ώρες πριν την άφιξη του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα και εν συνεχεία στην Άγκυρα, κλιμακώνοντας την αντιπαράθεση και εκκινώντας διαδικασία damage control, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, για ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο, καθώς οι δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή νοτίως της Κρήτης αυξάνονται επικίνδυνα.
Όπως φαίνεται στον χάρτη που το armyvoice.gr δημοσιεύει, οι NAVTEX Ελλάδας και Τουρκίας δεσμεύουν διαδοχικά πεδία και εντός της ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου, όπου θα συγκεντρωθούν πολεμικά και ερευνητικά πλοία σε μεγάλη πυκνότητα.
Η Τουρκία, πρώτα εξέδωσε NAVTEX που παρατείνει τις έρευνες του Oruc Reis μέχρι τις 27 Αυγούστου, από τις 23 που έληγαν. Σε αυτή απάντησε η Αθήνα με αντι-NAVTEX και νέα οδηγία προς ναυτιλωμένους για δέσμευση της περιοχής προκειμένου να πραγματοποιηθούν ασκήσεις με πραγματικά πυρά. Εν συνεχεία, επανέρχεται η Τουρκία με αντι-NAVTEX, απαντώντας στην ελληνική και νέα NAVTEX για τουρκικές ασκήσεις αλλά σε παρακείμενη και οριακά επικαλυπτόμενη περιοχή.
Παράλληλα με αυτές τις κινήσεις, δηλώσεις πραγματοποίησαν τόσο ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, όσο και ο Ταγίπ Ερντογάν. Από ελληνικής πλευράς οι αντιδράσεις ήρθαν από τα χείλη του κυβερνητικού εκπροσώπου, χωρίς παρέμβαση του υπουργείου Εξωτερικών ή άλλου κυβερνητικού παράγοντα, καταδεικνύοντας έτσι ότι πρόκειται για τη στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο μεταξύ η Τουρκία, προωθώντας την εκεχειρία στη Λιβύη, ανάγκασε την Ελλάδα να λάβει δημοσίως θέση υπέρ της πρωτοβουλίας, υπό την πίεση της ΕΕ και μετά από τη συμφωνία της Αιγύπτου, έπειτα από διαβουλεύσεις με τις ΗΠΑ. Έτσι, το ελληνικό ΥΠΕΞ χαιρέτησε την ανακοίνωση κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη, αφήνοντας στον Χάφταρ μόνο του.
Στην παγίδα του Χομπς…για λίγο ακόμα
Η προφανής έλλειψη εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας σε όλα τα επίπεδα στις διμερείς σχέσεις έχει οδηγήσει τα επιτελεία των δύο χωρών στην “παγίδα του Χομπς”, με αποτέλεσμα κάθε μια να πραγματοποιεί προληπτικά χτυπήματα, υπό το φόβο ότι η άλλη θα πράξει το ίδιο. Στη θεωρία, αλλά και κατά πάγια πρακτική η έξοδος των δύο χωρών από αυτό τον φαύλο κύκλο είναι αποτέλεσμα, είτε παρέμβασης τρίτων, είτε μυστικής διπλωματίας σε επίπεδο ηγετών, όπως συνέβη στην κρίση των πυραύλων της Κούβας ή νωρίτερα τον Ιούλιο στο Βερολίνο.
Το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί είναι ιδιαίτερα ρευστό και οι ισορροπίες εύθραυστες, καθώς ο όγκος των πληροφοριών που διαχειρίζονται τα επιτελεία αυξάνεται, η ποιότητά τους υποβαθμίζεται και η κρίση εμπιστοσύνης υπονομεύει και τους λιγοστούς ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Πλέον, οι κινήσεις σε επίπεδο σημειολογίας δεν εκλαμβάνονται στην ονομαστική τους αξία και τα μηνύματα θεωρούνται εκ των πραγμάτων διαστρεβλωμένα.
Διπλωματικά, η Τουρκία φαίνεται ότι θέλει να αποφύγει διάλογο υπό γερμανική επιδιαιτησία, ενώ φαίνεται να προκρίνει τις διμερείς διαπραγματεύσεις, ή έστω πολυμερείς με χώρες της περιοχής, έναντι των οποίων θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει την ισχύ της και το γεωπολιτικό σκηνικό γα να επιβάλλει τη βούλησή της.
Ενδιαφέρον έχει πάντως και μια ακόμη παράμετρος, καθώς η Τουρκία στη NAVTEX που έχει εκδώσει αναφέρεται σε ασκήσεις με συμμαχικά πλοία, σε περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας: Ποιές χώρες θα αποστείλουν πλοία για ασκήσεις με το τουρκικό πολεμικό ναυτικό σε μια πραγματικά καυτή περιοχή, ρισκάροντας ή επιδιώκοντας εμπλοκή σε θερμό επεισόδιο.
Από διπλωματική σκοπιά, η Άγκυρα φαίνεται να ασκεί πιέσεις σε χώρες εντός του NATO αλλά της Βορείου Αφρικής σε μια προσπάθεια να ανεβάσει την ένταση, να καταδείξει την περιφερειακή απομόνωση της Ελλάδας και να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει θερμό επεισόδιο, τουλάχιστον στην περιοχή της NAVTEX για στρατιωτικές ασκήσεις. Ταυτόχρονα, αυξάνοντας τη διμερή ένταση περισσότερο και χωρίς δικλείδες ασφαλείας στην περιοχή της ερευνητικής NAVTEX επιχειρεί να “σπρώξει” την Ελλάδα σε ατύχημα ή λάθος χειρισμούς και να της χρεώσει ευθύνες.
Το σκηνικό που έχει δημιουργηθεί αναγκάζει τις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Armyvoice, να στείλουν το αντιτορπιλικό “Τσώρτσιλ” σε περακείμενη των ελληνοτουρκικών NAVTEX περιοχή, για να κατοπτεύσει την κατάσταση.
Πάντως, η κρίση αυτή ακολουθεί την ακύρωση της ΔΕΘ, στην οποία τιμώμενη χώρα ήταν η Γερμανία και αναμενόταν επίσκεψη της Άγκελα Μέρκελ, ενώ βρίσκει τον Έλληνα πρωθυπουργό σε διακοπές, τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας καθοδόν για Αθήνα και Άγκυρα την Τρίτη, 25 Αυγούστου. Τέλος, έπεται σύνοδος υπουργών Εξωτερικών στο Βερολίνο στις 27-28 Αυγούστου.
Blame game από τον Ερντογάν
Υπ’ αυτό το πρίσμα ερμηνεύονται -μάλλον- καλύτερα οι δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, με τις οποίες αρχίζει το blame game προληπτικά…:
«Από εδώ και πέρα η Ελλάδα θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τυχόν ένταση στην περιοχή» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος λίγο αργότερα καθιστώντας υπεύθυνη την Αθήνα «για τη ζημιά που μπορεί να προκληθεί».
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μια ημέρα πριν από τη νέα διπλωματική προσπάθεια του Βερολίνου για αποκλιμάκωση της έντασης έριξε λάδι στη φωτιά, ισχυρίστηκε πως η Ελλάδα «δεν έχει δικαίωμα έκδοσης NAVTEX» και επανέλαβε πως το «Ούρουτς Ρέις» και τα πλοία που το συνοδεύουν «δεν πρόκειται να υποχωρήσουν».
Με νέα παράνομη NAVTEX η Τουρκία επιχειρεί να δεσμεύσει περιοχή νοτίως Κρήτης και δυτικά της περιοχής της ελληνικής NAVTEX (490/20) με το πρόσχημα των ασκήσεων του ναυτικού της με πολεμικά πλοία συμμαχικών χωρών! Η άσκηση θα γίνει αύριο και μένει να δούμε ποιοι είναι οι σύμμαχοι της με τους οποίους θα κάνει ασκήσεις.
