Ενώ η Βηρυτός ακόμα μετράει τις πληγές, καθώς σωστικά συνεργία από πολλές χώρες του κόσμου συνδράμουν τα τοπικά στην αναζήτηση ανθρώπων που έχουν θαφτεί κάτω από τα ερείπια, με την οικονομία σε πλήρη διάλυση, ένα αρκετά μεγάλο δίχτυ διεθνούς βοήθειας, φαίνεται έτοιμο να απλωθεί γύρω από τον Λίβανο. Η κατάσταση όμως παραμένει εκρηκτική, καθώς η ήδη εξεγερμένη κοινωνία, τώρα πονά, ενώ η ανταγωνιστική δραστηριοποίηση ξένων παραγόντων στη χώρα -και υπό το πρόσχημα της παροχής βοήθειας- δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερα ξεσπάσματα.
Με 135 επιβεβαιωμένους νεκρούς -μεταξύ των οποίων μια ελληνο-λιβανέζα-, τουλάχιστον 80 αγνοούμενους, πάνω από 5,000 τραυματίες τις υποδομές να παραπαίουν και τον κορονοϊό να θερίζει, η Βηρυτός κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ενώ ο στρατός έχει αναλάβει τον έλεγχο.
Την ίδια στιγμή, έχει ήδη ξεκινήσει η έρευνα για τους υπευθύνους, ενώ οι αρχές διερευνούν παράλληλα ακόμα και το σενάριο της επίθεσης ή δολιοφθοράς, αν και κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από τα έως τώρα δημοσίως διαθέσιμα στοιχεία, παρά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Αξιωματούχοι του λιμανιού και σχετικών υπηρεσιών έχουν ήδη τεθεί σε κατ οίκον περιορισμό, ενώ αναζητείται και αρχικός κάτοχος του φορτίου με το λίπασμα, ένας Ρώσος που διαμένει στο Μαρί της Κύπρου και από τον οποίο κατασχέθηκε προ 6ετίας.
Πριν από έξι μόλις μήνες, αξιωματούχοι που επιθεώρησαν το σημείο είχαν προειδοποιήσει πως εάν η τεράστια ποσότητα νιτρικής αμμωνίας δεν απομακρυνθεί, θα μπορούσε να ανατιναχθεί ολόκληρη η πόλη.
Η αποκάλυψη αυτή έφερε κύμα οργή στους Λιβανέζους, οι οποίοι είχαν κάνει μία άτυπη «αναστολή» των διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης εξαιτίας της πανδημίας, τη στιγμή που η χώρα βρίσκεται σε βαθύτατη κρίση χρέους εδώ και μήνες.
Η οικονομία της χώρας έχει καταρρεύσει από καιρό. Από τον Μάρτιο βρίσκεται σε καθεστώς χρεοκοπίας, το ΔΝΤ βρισκόταν στο τελευταίο στάδιο των διαπραγματεύσεων και οι κοινωνία στους δρόμους για πολλούς μήνες, ζητώντας παραίτηση της κυβέρνησης. Το κίνημα ανατροπής της υποστηριζόμενης από την Χεζμπολά κυβέρνησης, τύγχανε διεθνούς και αμερικανικής στήριξης.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι στον Λίβανο είχε βρει καταφύγιο και φυγάς, από την Ιαπωνία, πρώην CEO της Nissan, Κάρλος Γκοσν.
Διεθνής στήριξη
Σήμερα, αναμένεται στη Βηρυτό ο Γάλλος πρόεδρος, Εμάνουελ Μακρόν, καθώς η Γαλλία αναδεικνύεται σε μείζονα χώρα παροχής βοήθειας προς τον Λίβανο, καθώς ξεδιπλώνει τη στρατηγική εδραίωσης ως αυτόνομος πόλος και εκφραστής της ΕΕ στη Μέση Ανατολή.
Χθες, στη Βηρυτό μετέβη κλιμάκιο της ΕΜΑΚ, από την Ελλάδα, με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη, έμπρακτη απόδειξη της αλληλεγγύης της Ελλάδας σε μια χώρα της περιοχής, όπου η ελληνική κοινότητα παίζει μείζονα ρόλο.
Μεταξύ άλλων, ο Γιάνες Λέναρσιτς, Ευρωπαίος Επίτροπος Διαχείρισης Κρίσεων, ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργοποίησε τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ε.Ε. μετά από αίτημα των αρχών του Λιβάνου και «ήδη η Ολλανδία, η Ελλάδα και η Τσεχία έχουν επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους στην κρίσιμη επιχείρηση στη Βηρυτό. Η Γαλλία, η Πολωνία και η Γερμανία προσέφεραν επίσης βοήθεια μέσω του Μηχανισμού και ακόμη περισσότερα κράτη-μέλη μπορούν να προσφέρουν στήριξη».
Η Γερμανία δήλωσε έτοιμη να στείλει ξεχωριστά ομάδα 47 διασωστών, ενώ η Γαλλία, το Κατάρ, το Ιράκ και το Κουβέιτ θα αποστείλουν προμήθειες. Η Βρετανία υποσχέθηκε ένα πακέτο ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 5 εκατ. στερλινών. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, δήλωσε ότι θα πάνε στη Βηρυτό διασώστες και γιατροί, ενώ πλοίο του πολεμικού ναυτικού βρίσκεται ήδη στην περιοχή για να παράσχει βοήθεια.
Ενεργό συμβολή στην αντιμετώπιση των αναγκών αναπτύσσουν μια σειρά από χώρες, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, που έχει προσφερθεί να κατασκευάσει νοσοκομείο εκστρατείας. Επίσης, το τουρκικό Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας (IHH) συμμετέχει στις έρευνες για τους επιζώντες στη Βηρυτό.
Η Κύπρος απέστειλε δύο ελικόπτερα και 10 άνδρες των υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης, αλλά και οκτώ ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους για τον εντοπισμό εγκλωβισμένων. Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι τις επόμενες μέρες θα αποσταλεί κι άλλη βοήθεια, διασώστες, γιατροί, είδη πρώτης ανάγκης και τρόφιμα.
Η Βρετανία υποσχέθηκε ένα πακέτο ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 5 εκατ. στερλινών. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, δήλωσε ότι θα πάνε στη Βηρυτό διασώστες και γιατροί, ενώ πλοίο του πολεμικού ναυτικού βρίσκεται ήδη στην περιοχή για να παράσχει βοήθεια.
Η Νορβηγία προσφέρει 2,74 εκατ. δολάρια και 40 τόνους ιατροφαρμακευτικό υλικό, ενώ η υπουργός Εξωτερικών, Ίνε Έρικσεν, που ανακοίνωσε ότι το κτίριο της πρεσβείας υπέστη ζημιές, είπε πως το Όσλο επιφυλάσσεται να παράσχει κι άλλη βοήθεια όταν έχουν καταγραφεί πλήρως οι ανάγκες.
Ακόμα και το Ισραήλ, με το οποίο ο Λίβανος βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, δήλωσε διαθεσιμότητα για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ Μπενιαμίν Νετανιάχου απηύθυνε συλλυπητήρια.
Έλλειψη τροφίμων
Με δεδομένο ότι ένα μεγάλο μέρος των αποθεμάτων σιτηρών και τροφίμων της Βηρυτού, αλλά και του Λιβάνου, εν γένει, διατηρούνταν σε αποθήκες και σιλό στην περιοχή του Λιμανιού και ότι το ίδιο το λιμάνι ήταν η βασική πύλη εισόδου, ενώ η οικονομία είχε ήδη διολισθήσει στη χρεοκοπία πριν την έκρηξη, το νόμισμα είχε καταρρεύσει και πληθωρισμός έτρεχε σχεδόν με 90%, η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα 12 ώρες μετά την έκρηξη είναι απελπιστική.
Η έλλειψη τροφίμων πρόδηλη, η αδυναμία πρόσβασης στις αγορές προφανής και η έλλειψη ικανών οικονομικών μέσων για την κάλυψη ακόμα και των εσωτερικών αναγκών επικείμενη. Τούτων δοθέντων, η διεθνής βοήθεια αποτελεί τη γραμμή ζωής όχι μόνο για την πόλη της Βηρυτού, που έχει τεθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αλλά για για ολόκληρο τον Λίβανο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων θα αποστείλει 23 τόνους βοήθεια, στην οποία θα περιλαμβάνονται ιατροφαρμακευτικό υλικό για την αντιμετώπιση τραυμάτων, γάζες και επιδέσμους, ενώ η Τουρκία έχει προσφερθεί να κατασκευάσει νοσοκομείο εκστρατείας. Επίσης, το τουρκικό Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας (IHH) συμμετέχει στις έρευνες για τους επιζώντες στη Βηρυτό.
Βοήθεια προσφέρουν και οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Αυστραλία, η οποία προσφέρει 1,1 εκατ. στερλίνες, τα οποία θα μοιραστούν στον Ερυθρό Σταυρό και στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα για να καλυφθούν ανάγκες σε τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική βοήθεια.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το Ειδικό Δικαστήριο για τον Λίβανο έκανε γνωστό σήμερα ότι αναβάλει την ανακοίνωση της απόφασής του, στη δίκη για τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι. Η απόφαση για τους τέσσερις κατηγορουμένους ήταν προγραμματισμένο να ανακοινωθεί την Παρασκευή, 7 Αυγούστου. Όλοι τους κατηγορούνται για συμμετοχή στη βομβιστική επίθεση που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο Χαρίρι, το 2005.
Η ανακοίνωση της απόφασης μετατέθηκε για τις 18 Αυγούστου «σε ένδειξη σεβασμού για τα αμέτρητα θύματα», ανέφερε το δικαστήριο που εδρεύει στην Ολλανδία.
Η Αίγυπτος, δύο πολίτες της οποίας έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της έκρηξης, έχει υποσχεθεί να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στον Λίβανο.
Στη Λωρίδα της Γάζας, οι Παλαιστίνιοι πραγματοποιούν αιμοδοσία για να βοηθήσουν τον Λίβανο να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα έλλειψης αίματος λόγω των χιλιάδων τραυματιών. Την αιμοδοσία διοργάνωσε η Ερυθρά Ημισέληνος και συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό που θα αναλάβει να μεταφέρει το αίμα στη Βηρυτό.
Η Ουγγαρία προσφέρει 1 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις διάσωσης αλλά και ανοικοδόμησης, μέσω του προγράμματος «Η Ουγγαρία βοήθα», που προσφέρει χρήματα και βοήθεια σε χριστιανικές εκκλησίες και θρησκευτικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Τα χρήματα θα δοθούν στην εκκλησία των Μαρωνιτών του Λιβάνου.
Η επόμενη ημέρα
Οι ζημιές που προκάλεσε η έκρηξη ενδέχεται να ανέλθουν σε 10 με 15 δισεκατομμύρια δολάρια, εκτίμησε ο κυβερνήτης της Βηρυτού, ενώ σημείωσε πως ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει τόσο τις άμεσες όσο και τις έμμεσες απώλειες που σχετίζονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Στη χώρα βρισκόταν ήδη κλιμάκιο του ΔΝΤ, που είχε ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση για την παροχή οικονομικής στήριξης και την προώθηση μεταρρυθμίσεων.
Μετά την έκρηξη όμως, η κατάσταση διαφοροποιείται άρδην. Το ΔΝΤ δεν μπορεί παρά να συμβάλλει σε ένα σκέλος της κρίσης, ενώ απαραίτητη θεωρείται η εμπλοκή της Παγκόσμιας Τράπεζας και ενδεχομένως άλλων τοπικών παραγόντων, στη Μέση Ανατολή.
Το μέγεθος της διεθνούς κινητοποίησης για τη στήριξη του Λιβάνου είναι ενδεικτικό των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συμφερόντων που διακυβεύονται και των προσπαθειών να σταθεροποιηθεί η χώρα και να εδραιωθεί η συμμετοχή στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας.
Η τραγωδία, σε αυτή τη φάση, επισκιάζει το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής που έχει υποστεί η χώρα, τις κοινωνικές αναταραχές που από καιρό βρίσκονται σε εξέλιξη και που οδηγούσαν σε αναδιάταξη της ισορροπίας δυνάμεων στο εσωτερικό.
Χωρίς ρεύμα και πολιτική σταθερότητα
Ο Λίβανος βρίσκεται σε πολιτική δίνη μετά τις εκλογές του 2018. Ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Χαρίρι, απήχθη από τη Σαουδική Αραβία, εν συνεχεία παραιτήθηκε, μετά από παρέμβαση του προέδρου Αούνν -που πρόσκειται στη Χεζμπολά- απέσυρε την παραίτησή του.
Διαδηλώσεις ξέσπασαν στις 17 Οκτωβρίου του 2019, προκαλώντας την παραίτηση του Χαρίρι, απηχώντας τα αιτήματα των διαδηλωτών ζήτησε τον διορισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών.
Στις 19 Δεκεμβρίου του 2019 τέως υπουργός Παιδείας του Λιβάνου, Χασάν Ντιάμπ, αναδείχθηκε εντολοδόχος πρωθυπουργός, αναλαμβάνοντας να σχηματίσει κυβέρνηση. Τελικά, στις 21 Ιανουαρίου, κατάφερε να καταλήξει σε υπουργικό συμβούλιο 20 ατόμων, με τη στήριξη της Χεζμπολά και της Ελεύθερης Πατριωτικής Κίνησης.
Παρ’ όλα αυτά, οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν. Τον Μάριο η κυβέρνηση Ντιάμπ δεν κατάφερε να αποπληρώσει ομόλογα που έληγαν, με αποτέλεσμα δύο οίκοι αξιολόγησης να θέσουν τον Λίβανο σε καθεστώς περιορισμένης χρεοκοπίας και ένας ακόμη να τον υποβαθμίσει προ μερικών ημερών.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η χώρα δεν διαθέτει 24ωρη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος από το 1975!
