Ιδιαίτερα σύνθετο και πολυπαραγοντικό παραμένει το σκηνικό των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, λίγο πριν την έναρξη της δεύτερης ημέρας της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τις πρώτες διερευνητικές επαφές να μην παράγουν ουσιαστικά αποτελέσματα, χωρίς ωστόσο να υπάρχει επαρκής ενημέρωση για τα όσα διημείφθησαν, καθώς η πρόσβαση των δημοσιογράφων στο χώρο δεν επιτρέπεται.
Οι ηγέτες, μιλώντας στους δημοσιογράφους μέσω τηλεδιασκέψεων, εμφανίζουν την εικόνα που επιθυμούν, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα άμεσης διασταύρωσης, καταγραφής των εξελίξεων στα παρασκήνια και μεταξύ των αντιπροσωπειών, γεγονός που περιορίζει την αντίληψη για τη δυναμική των συζητήσεων και τα παρεμπίπτοντα θέματα.
Έτσι, την ίδια στιγμή που το ΑΠΕ -και κατ επέκταση τα περισσότερα ελληνικά media- αναφέρονται σε “σκληρές διαπραγματεύσεις” και σκιαγραφούν εικόνα συγκρούσεων στη Σύνοδο Κορυφής, η DW μιλάει για συζητήσεις “σε χαμηλούς τόνους”, το france24 τις περιγράφει ως “περίπλοκες”, ενώ οι πιο δικτυωμένοι ρεπόρτερς του politico εστιάζουν στον βραχύ -λόγω Ρούτε- χρόνο των διαπραγματεύσεων της πρώτης ημέρας, οι οποίες διήρκεσαν μόλις 7 ώρες, με δύο ώρες διάλειμμα. Όσον αφορά στα ελληνικά media, τα περισσότερα υιοθέτησαν το δημοσίευμα του ΑΠΕ, με τους ρεπόρτερς της Καθημερινής να μην παρέχουν τη δική τους οπτική και τα φίλα προσκείμενα στην αντιπολίτευση μέσα ενημέρωσης, να επιλέγουν την πιο κριτική ματιά του politico.
Από πολιτικής άποψης, πρέπει να σημειωθεί ότι δηλώσεις έκαναν κυρίως οι… διαφωνούντες, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε και ο ομόλογός του της Πολωνίας, Ματέους Μοραβέτσκι. Δηλώσεις μέσω διαρροών έκανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην Τουρκία και στην επιμονή της Ελλάδας για επιδοτήσεις με ελάχιστους όρους.
Δεν υπάρχουν όμως δηλώσεις και διαρροές από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία, τις χώρες που υποστηρίζουν σθεναρά το Αναπτυξιακό Ταμείο.
Η διαμόρφωση αυτή, συντείνει στην αντίληψη ότι οι δημόσιες δηλώσεις αφορούν στη διακοίνωση του διαπραγματευτικού μετώπου, που επιτρέπει στους ηγέτες της ομάδας των “Frugal Four” να δείξουν στο πολιτικό τους ακροατήριο ότι επιμένουν και δεν συμβιβάζονται εύκολα.
Ο Ρούτε δήλωσε, ωστόσο, θα μπορούσε να υπαναχωρήσει από τη σκληρή θέση του, για ομόφωνη έγκριση των επιδοτήσεων, ανά χώρα, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με βάση την πρόοδο σε συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός άνοιξε παράθυρο συμφωνίας ζητώντας -εμμέσως πλην σαφώς- από τις άλλες χώρες να προσκομίσουν άλλες προτάσεις για τεχνικές ελέγχου, που θα εγγυώνται την προώθηση μεταρρυθμίσεων και για ένα πιο αυστηρό πλαίσιο.
Κλείνοντας την πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τον προϋπολογισμό, Γιοχάνες Χαν, έγραψε στο twitter ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο συμβιβασμού. Ο Ρούτε, βέβαια, περιορίζει το σενάριο αυτό σε κάτω από 50%, ενώ ο Κούρτς διαφωνεί με την αρχιτεκτονική του Προγράμματος Ανάκαμψης (συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου). Μεγάλη πιθανότητα να μην υπάρξει συμβιβασμός ούτε σήμερα, βλέπει ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβέτσκι, εντοπίζοντας το πρόβλημα στη διάσταση απόψεων των Frugal Four και του ευρωπαϊκού πυρήνα.
#EUCO: A day with difficult negotiations has just ended. But tomorrow is another day and still a chance for a compromise. Hope that the #European spirit will prevail- in the interest of all.
— Johannes Hahn (@JHahnEU) July 17, 2020
Κατά τη διάρκεια του δίωρου διαλείμματος χθες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συνομίλησε με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε αλλά και με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, όπως ενημέρωσε μέσω twitter ο εκπρόσωπος του κ. Μισέλ.
Από ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με το ΑΕΠ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει στην αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων. Επιπροσθέτως, η ελληνική πλευρά τάσσεται κατά του να επιμερισμού 70-30 , όπως η πλειονότητα των χωρών, υπογραμμίζοντας ότι είναι επιθυμητή η προβλεψιμότητα και όχι η αβεβαιότητα. Παράλληλα, σύμφωνα με πηγές, η Αθήνα είναι υπέρ μεγαλύτερης διάρκειας του προγράμματος, ενώ τονίζει ότι υπάρχει ήδη έτοιμο σχέδιο.
Αναφορικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η ελληνική πλευρά ζητεί να δοθεί έμφαση στο Ταμείο Ασφάλειας Συνόρων.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε ξεκάθαρες επιλογές για αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας, αν και το θέμα δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής, καθώς τα συμπεράσματα του πρόσφατου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων ήταν προφορικά και δεν εκδόθηκαν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τέλος, ζήτησε να συζητηθεί αναλυτικά η σχέση ΕΕ- Τουρκίας στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ωστόσο, πληροφορία που κυκλοφόρησε αναφορικά με πιθανή ειδική Σύνοδο για την Τουρκία, ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος τη διέψευσε.
Η νέα μέρα
Σήμερα Σάββατο, οι ηγέτες θα συνεχίσουν τις συζητήσεις με την Ολλανδία να διατηρεί τη σκληρή της στάση. Η Γαλλία ωστόσο επιδιώκει να ασκήσει πίεση λέγοντας ότι είναι κατά του να συνεχιστούν τα rebates.
Ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι παρότι δύσκολο, δεν είναι απίθανη μια συμφωνία μέχρι την Κυριακή.
