Η Ελλάδα είναι χώρα πρωτογενούς παραγωγής, με παράδοση στη γεωργία και μεγάλη γκάμα προϊόντων, ενώ σε αντιδιαστολή άλλες χώρες της Ευρώπης και της Δύσης. Αυτό τουλάχιστον μαθαίνουμε στα σχολεία και κάποιοι ακόμα και στο πανεπιστήμιο, απέχει όμως παρασάγγας από την πραγματικότητα, τουλάχιστον όπως αυτή καταγράφεται από τον Food Security Index της Inteligence Unit του Economist.
Το ερώτημα της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας γίνεται τώρα πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς ηγέτες των χωρών μιλούν για “πόλεμο” με τον covid-19, σε μια προσπάθεια να μεταδώσουν στους πολίτες την αίσθηση της κρισιμότητας των στιγμών και την επιτακτική ανάγκη τήρησης των περιοριστικών μέτρων. Η αντίδραση των πολιτών στις περισσότερες χώρες ήταν ίδια: Άδειασαν τα ράφια των καταστημάτων.
Υπάρχει όμως λογική πίσω από αυτή την κίνηση ή πρόκειται για ενστικτώδη αντίδραση με ρίζες στα πολεμικά και μεταπολεμικά χρόνια;
Η EIU διαμορφώνει τον Δείκτη Ασφάλειας Τροφίμων, στον οποίο κατατάσσονται 113 χώρες με βάση 34 διαφορετικά κριτήρια, όσον αφορά την δυνατότητα, ικανότητα και προσβασιμότητα των τροφίμων. Στον πίνακα αυτό, ηγείται η Σιγκαπούρη, ακολουθούν η Ιρλανδία και οι ΗΠΑ και τελευταίες κατατάσσονται η Βενεζουέλα, το Μπουρούντι και η Υεμένη.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 31η πρώτη θέση, με βαθμολογία 73,4 στη γενική κατάταξη και έπεται των περισσοτέρων ευρωπαϊκών και Δυτικών χωρών, με τις βαλκανικές και τη Τουρκία μόνο να υπολείπονται. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το πρόβλημα της Ελλάδας, σύμφωνα με τα κριτήρια της EIU είναι η διαθεσιμότητα των τροφίμων, όπου λαμβάνει βαθμολογία 64,9 και κατατάσσεται στην 33η θεση. Αντιθέτως η Ελλάδα είναι πολύ ψηλότερα στην ποιότητα των τροφίμων, όπου καταλαμβάνει την 11η θέση, με βαθμολογία 86. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση όσον αφορά δυνατότητα αγοράς τροφίμων (δηλαδή το κόστος), όπου η Ελλάδα υποχωρεί στην 39η θέση.
Συνεπώς, αντικειμενικά δεν υπάρχει φόβος έλλειψης τροφίμων, το υψηλό κόστος όμως και τα προβλήματα διαθεσιμότητας ενισχύουν τη δομημένη ανασφάλεια που έχει τις ρίζες σε προηγούμενες γενιές.
Αυτός φαίνεται ότι ήταν και ο λόγος που ανάγκασε πολλούς Έλληνες να καταφύγουν στα χωριά τους, αφού φόρτωσαν ασφυκτικά τα αυτοκίνητά τους με τρόφιμα και είδη κάθε ανάγκης. Υπάρχει ο φόβος της ακρίβειας, που είναι πολύ πιο πρόσφατος και η αίσθηση ασφάλειας που δημιουργεί η εγγύτητα στη γη και στα πατρογονικά εδάφη. Για πολλούς συνοδεύεται βέβαια και από τη ασφάλεια της ιδιοκτησίας ακινήτου ή/και γης.