Ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της χάραξης του East Med, στο πλαίσιο του ανατολικού ενεργειακού διαδρόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της εμπέδωσης του νέου γεωοικονομικού δόγματος των ΗΠΑ στην Ανατολική ΄Μεσόγειο και Μέση Ανατολή γίνεται σήμερα στην Αθήνα με την τρίτη υπογραφή του project σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας.
Αν και ο East Med υπεγράφη πρόσφατα στο Ισραήλ σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και με την παρουσία του Μάικ Πομπέο, η νέα τελετή που διοργανώνεται στην Αθήνα έχει περισσότερο γεωστρατηγικό χαρακτήρα παρά διαδικαστικό, καθώς έρχεται μετά την προσπάθεια της Τουρκίας να ανακόψει χάραξη του, με την υπογραφή Μνημονίου οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων μεταξύ της Άγκυρας και της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης (GNA).
Ωστόσο, ένα μείζον πρόβλημα παραμένει, αν και γίνονται εργώδεις προσπάθειες για την υπέρβασή του, καθώς η Ιταλία, μέσω της οποίας θα διανέμεται το φυσικό αέριο στην κεντρική Ευρώπη, δεν είναι ακόμα έτοιμη να δεσμευτεί για τον IGB Poseidon, που είναι η απαραίτητη προέκταση του East Med.
Η Ρώμη, παρ΄όλα αυτά, εκφράζει τη στήριξη της στη συμφωνία, μέσω επιστολής που έστειλε ο Ιταλός υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Στέφανο Πατουανέλι, στον Έλληνα υπουργό Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη.
«Θα ήθελα να εκφράσω τις πιο θερμές μου ευχές για την επιτυχία της πρωτοβουλίας, την οποία η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει και στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI (Project of Common Interest)»,
αναφέρει, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του ο κ. Πατουανέλι.
Το μείζον γεωπολιτικό μήνυμα που στέλνει η υπογραφή του East Med αφορά την Άγκυρα και στόχο έχει να αποδείξει ότι οι ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο μπορούν μόνο να επισπεύσουν και όχι να ανακόψουν την υλοποίηση των ενεργειακών σχεδιασμών της ΕΕ. Την ώρα που στην Αθήνα θα υπογράφεται η συμφωνία για τον East Med, όμως, στην Άγκυρα το βαθιά διχασμένο Κοινοβούλιο θα ψηφίζει την ανάπτυξη τουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη.
Μάλιστα, με νέες δηλώσεις του. ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας, Φουάτ Οκτάι, υποστήριξε ότι η Άγκυρα μπορεί να μη στείλει στρατό στη Λιβύη, εφόσον οι δυνάμεις του Χαφτάρ σταματήσουν την επέλασή τους προς την Τρίπολη. Πρόκειται βέβαια για “παγίδα” που στόχο έχει να ανασχέσει τη δυναμική ανατροπή της κυβέρνησης GNA, σε περίπτωση που καταρρεύσει υπονομεύεται ακόμα και η περιορισμένη αξιοπιστία των Μνημονίων με την Τουρκία.
Προσύμφωνο και υπεραξία για ΔΕΠΑ και Energean
Πάντως, το νέο αυτό βήμα, που οριστικοποιεί τη συμφωνία για τη χάραξη του East Med, δημιουργεί άμεσα πρόσθετη υπεραξία για τις εταιρίες που εμπλέκονται στην κατασκευή και έχουν τα δικαιώματα διανομής του φυσικού αερίου. Έτσι. η ΔΕΠΑ, που βαίνει προς ιδιωτικοποίηση και η Energean Oil (που μεταξύ άλλων διαχειρίζεται τα πετρέλαια του Πρίνου), αποτελούν τους βασικούς ωφελούμενους. Οι εταιρίες έχουν προγραμματίσει την υπογραφή μεταξύ τους προσυμφώνου.
Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου, με το Προσύμφωνο Συνεργασίας γίνεται «το πρώτο μεγάλο βήμα για την εμπορική βιωσιμότητα του αγωγού φυσικού αερίου EastMEd» καθώς η ΔΕΠΑ θα μπορεί να δεσμεύει και να προμηθεύεται ποσότητες φυσικού αερίου από την Energean.
«Το αμοιβαίο ενδιαφέρον των δύο εταιριών, ΔΕΠΑ και Energean αφορά στην εμπορική συνεργασία προμηθευτή και αγοραστή με τη διακίνηση και εμπορία ισραηλινού φυσικού αερίου που ήδη υφίσταται, όπως και αυτού που θα εξορυχθεί μεταγενέστερα στην Ισραηλινή ΑΟΖ», προστίθεται.
Η ΔΕΠΑ θα μπορεί να αγοράζει ποσότητες φυσικού αερίου από την Energean Oil & Gas που δραστηριοποιείται στο Ισραήλ. Αυτές οι ποσότητες ανέρχονται περίπου στο 20% της αρχικής δυναμικότητας του δικτύου και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη των ισραηλινών αποθεμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται ή θα εντοπισθούν στην ΑΟΖ του Ισραήλ.
Τα χαρακτηριστικά του αγωγού
Μήκος: 1.872 χλμ., εκ των οποίων 1.335 χλμ. περίπου υποθαλάσσιο τμήμα και 537 χλμ. περίπου χερσαίο.
Αρχική Δυναμικότητα: 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (ΔΚΜ) φ.α. ετησίως.
Επέκταση Δυναμικότητας: έως 20 ΔΚΜ φ.α. ετησίως.
Προϋπολογισμός (για την αρχική δυναμικότητα): 5,2 δισ. ΕΥΡΩ.
Ο αγωγός Eastern Mediterranean Pipeline («EastMed») αποσκοπεί στην απευθείας διασύνδεση των κοιτασμάτων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας.
Εκτείνεται σε μήκος περίπου 1.900 χιλιομέτρων, με σχεδιαζόμενη δυναμικότητα 10 ΔΚΜ φ.α. ετησίως, ξεκινώντας από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μέχρι το σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ.
Το έργο αποτελείται από τα παρακάτω επιμέρους τμήματα:
• 165χλμ, περίπου υποθαλάσσιου αγωγού από την Λεκάνη της Λεβαντίνης μέχρι την Κύπρο.
• 732χλμ περίπου υποθαλάσσιου αγωγού από την Κύπρο έως την Κρήτη.
• 421χλμ. περίπου Υποθαλάσσιου αγωγού από την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο.
• 292 χλμ περίπου για τη διάσχιση της Πελοπόννησο μέχρι τα παράλια του Πατραϊκού κόλπου
• 17 χλμ. περίπου υποθαλάσσιου αγωγού για τη διάσχιση του Πατραϊκού κόλπου.
• 245 χλμ για τη διάσχιση της Δυτικής Ελλάδας μέχρι το Φλωροβούνι Θεσπρωτίας.
Στο Φλωροβούνι προβλέπεται η διασύνδεσή του με τον υποθαλάσσιο αγωγού φ.α. Ελλάδας – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ, μήκους 210 χλμ περίπου. Το κόστος κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ ανέρχεται σε 0.9 δισ. ΕΥΡΩ.
Από το καλοκαίρι του 2014, την ανάπτυξη του αγωγού EastMed έχει αναλάβει και διεκπεραιώνει η ελληνική εταιρεία «Υποθαλάσσιος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδος – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ Α.Ε.», στην οποία συμμετέχουν ισοµερώς η ΔΕΠΑ και η Ιταλική EDISON.
Το κόστος του αγωγού Eastmed μέχρι την Ιταλία έχει υπολογισθεί σε περίπου 6 δισ. $.
Ωστόσο, με τη συνεχή τεχνολογική εξέλιξη, η δυναμικότητα του αγωγού ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω, μεταφέροντας με οικονομίες κλίμακας ποσότητες πέραν των 10 ΔΚΜ ετησίως του αρχικού σχεδιασμού του, γεγονός το οποίο θα αλλάξει άρδην την οικονομική δυναμική του έργου.
Η τελετή
Η Διακυβερνητική Συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ θα υπογραφεί την Πέμπτη, 2 Ιανουαρίου, στις 18:30, στο Ζάππειο.
Τη συμφωνία θα υπογράψουν ο Κωστής Χατζηδάκης, ο Κύπριος ομόλογός του Γιώργος Λακκοτρύπης και ο Ισραηλινός Yuval Steinitz. Στο περιθώριο της τελετής, στις 15:45, οι τρεις υπουργοί θα έχουν συνάντηση.
Το παρών θα δώσουν ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο αγωγός EastMed παρουσιάζει «ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον και πλεονεκτήματα για τη χώρα μας σε σχέση με τις εναλλακτικές λύσεις για τη διοχέτευση του αερίου της ΝΑ Μεσογείου»
Το υπουργείο παραθέτει μια σειρά λόγων που όπως υποστηρίζει δείχνουν τα οφέλη για την Ελλάδα. Μεταξύ αυτών, όπως υποστηρίζει το ΥΠΕΝ, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε ευρωπαϊκό διαμετακομιστικό κόμβο, ανοίγει ενεργειακός διάδρομος που θα καλύψει μελλοντικά και τα κοιτάσματα του ελλαδικού χώρου, διασφαλίζεται παροχή φυσικού αερίου σε περιοχές της Ελλάδας που δεν έχουν πρόσβαση στο εθνικό δίκτυο (π.χ. Κρήτη, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα).
