Τον πανικό που έχει καταλάβει την Ευρώπη και την ελληνική κυβέρνηση για το προσφυγικό-μεταναστευτικό επιχειρεί να εκμεταλλευτεί η Τουρκία, καθώς παρά το μπαράζ μηνυμάτων χθες από τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και την Αθήνα, για την εδραίωση νέας εταιρικής σχέσης και την “επικαιροποίηση” της συμφωνίας για το προσφυγικό η Άγκυρα επέμεινε στη λύση της δημιουργίας ζώνης ασφαλείας στα σύνορα με τη Συρία.
Ενδεικτικό της τουρκικής στάσης είναι ότι το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu δεν ανέδειξε την επίσκεψη του ευρωπαϊκού κλιμακίου υπό τον Δημήτρη Αβραμόπουλου και με τη συμμετοχή του υπουργού Εσωτερικών της Γερμανίας Χόρστ Ζέεχοφερ και του Γιώργου Κουμουτσάκο. Ενώ πρόσφορο έδαφος δεν βρήκε ούτε η ανακοίνωση δημιουργίας εργοστασίου της VW, αλλά ούτε στο μήνυμα του Μαργαρίτη Σχοινά για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό.
Κατά την επίσκεψη του ευρωπαϊκού κλιμακίου ο Ζέεχοφερ ευχαρίστησε δημοσίως την Τουρκία για τις υπηρεσίες που προσφέρει στο προσφυγικό ανοίγοντας θέμα ενίσχυσης της βοήθειας, σε βαθμό που η αντιπολίτευση στη Γερμανία τον κατηγορεί για “υποκλίσεις στον δικτάτορα”.
Οι δηλώσεις του Ζέεχοφερ δεν είναι το ισχυρότερο μήνυμα επαναπροσέγγισης της Γερμανίας με την Τουρκία, καθώς λίγο πριν την επίσκεψη του κλιμακίου, χθες, η DW επιβεβαίωνε με δημοσίευμά της την εδραίωση εργοστασίου της VW στη Σμύρνη, επένδυση που αποτιμάται στο 1 δισ. και αποτελεί παράλληλα τη βάση για την επικαιροποίηση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρίας.
Την ώρα που το ευρωπαϊκό κλιμάκιο επισκέπτονταν την Τουρκία από τις Βρυξέλλες, ο Έλληνας αντιπρόεδρος της Κομιισιόν, που θα εποπτεύει και το το χαρτοφυλάκιο του μεταναστευτικού, Μαργαρίτης Σχοινίας, έθεσε θέμα άμεσης επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα ότι η αλλαγή στάσης της ΕΕ είναι ευρεία και ομόθυμη.
Κατά τη διαδικασία διορισμού του ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου, ο υποψήφιος Αντιπρόεδρος της Κομισιόν επισήμανε ότι στις δύο εβδομάδες που απομένουν (για τη θητεία αυτής της Κομισιόν) οι δύο πλευρές θα ξαναδούν “θετικά” τη Συμφωνία σε σημείο “ που θα ξεπερνά λόγια και απειλές”.
Ο Μ.Σχοινάς τόνισε ότι δεν μπορεί να μπει σε λεπτομέρειες διότι αυτές αποτελούν αντικείμενο της επίσκεψης Αβραμόπουλου – Ζήχοφερ στην Άγκυρα.
Ο κ. Σχοινάς ξεκαθάρισε ότι
“αφετηρία της απάντησης θα πρέπει να είναι η παραδοχή ότι η Τουρκία φιλοξενεί πάνω απο 3 εκ. Σύρους πρόσφυγες, ότι είναι ένα βάρος που έχει να αναλάβει και να της αναγνωριστεί, όπως πρέπει να αναγνωριστεί το ίδιο και για τον Λίβανο και την Ιορδανία που έχουν αναλάβει δυσανάλογο βάρος”,
όπως είπε.
Μεταξύ άλλων, ο Μαργαρίτης Σχοινάς τόνισε ότι είναι σημαντικό να καταλάβει η Τουρκία το πως θα φέρει εις πέρας το κομμάτι που της αναλογεί και η ελληνική πλευρά να αναλάβει το δικό της κομμάτι, όπως για παράδειγμα τις μη γρήγορες επιστροφές. Ξεκαθάρισε τέλος ότι η Ελλάδα δεν θα αφεθεί μόνη της.
Από ελληνικής πλευράς ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη με αρμοδιότητα το Μεταναστευτικό, Γιώργος Κουμουτσάκος, στη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Σοϊλού, τον υφυπουργό Εσωτερικών, Ισμαήλ Τσατακλί, και τον υφυπουργό Εξωτερικών, Γιαβούζ Κιράν, κατόπιν πρωτοβουλίας της τουρκικής πλευράς, έθεσε εκ νέου το θέμα της συγκράτησης των ροών στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.
«Σε αυτήν, την πρώτη επικοινωνία, η ελληνική πλευρά επανέλαβε μετ’ επιτάσεως τη θέση της, ότι όλα τα μέρη οφείλουν να κάνουν αυτό που τους αναλογεί. Η Τουρκία να εκριζώσει τα δίκτυα διακινητών και να αποτρέψει αποτελεσματικά τη δημιουργία νέων μεταναστευτικών οδών προς την Ευρώπη. Η Ελλάδα να ενισχύσει τις επιστροφές προς την Τουρκία, όπως έχει ήδη αποφασίσει η ελληνική κυβέρνηση. Τέλος, η Ευρώπη να αναγνωρίσει το βάρος των περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών που έχει δεχθεί η Τουρκία στο έδαφός της»,
αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Επίσης, αναφέρεται ότι συμφωνήθηκε, η διαμόρφωση διαύλου απ´ευθείας επικοινωνίας σε πολιτικό επίπεδο, ο οποίος θα λειτουργεί εκ παραλλήλου με το δομημένο υπηρεσιακό και επιχειρησιακό διάλογο.
Λίγο πριν από τη επίσκεψη το θέμα της δημιουργίας εργοστασίου της VW στη Σμύρνη που ήρθε για πρώτη φορά στο προσκήνιο τον Ιούλιο απασχολούσε τα γερμανικά, τουρκικά και διεθνή media, ενώ αρκετές ήταν οι αναφορές και στα ελληνικά media.
«Το ότι η VW επενδύει στην Τουρκία θα ωφελήσει το σύνολο της τουρκικής οικονομίας»,
εκτιμά ο Αλπέρ Καντσά, πρόεδρος του τουρκικού συνδέσμου προμηθευτών αυτοκινητοβιομηχανιών Taysad. O ίδιος κάνει λόγο για ένα «ισχυρό μήνυμα». Υπό ομαλές οικονομικές συνθήκες ο όμιλος Volkswagen πουλάει ετησίως περί τα 170.000 οχήματα στην Τουρκία. Με το νέο εργοστάσιο η VW διασφαλίζει αυτό το μερίδιο στην αγορά και αυτό είναι προς όφελος και των δυο χωρών, επισημαίνει ο Καντσά.
Η νέα μονάδα θα κατασκευαστεί στη Μανίσα, κοντά στη Σμύρνη, και θα απασχολεί περίπου 4.000 εργαζόμενους ενώ θα διαθέτει ετήσια δυναμικότητα 300.000 οχημάτων. Οι εργασίες κατασκευής θα ξεκινήσουν το 2020 και η έναρξη της παραγωγής προβλέπεται για το 2022. «Τα οικονομικά χαρακτηριστικά της περιοχής είναι ιδανικά για ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων», εκτιμά ο Καντσά. Στο υπερσύγχρονο εργοστάσιο θα κατασκευάζονται τα μοντέλα VW Passat και Skoda Superb τα οποία προορίζονται κυρίως για τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Καθοριστικό ρόλο στην απόφαση της Volkswagen να επιλέξει την Τουρκία φαίνεται πως έπαιξε η κρατική επιδότηση. Ο Αλπέρ Καντσά ισχυρίζεται πάντως ότι η Άγκυρα δεν προσέφερε συγκεκριμένα επενδυτικά κίνητρα για να προσελκύσει τον όμιλο. Η Τουρκία δίνει κίνητρα και επιδοτήσεις σε όλους ανεξαιρέτως τους επενδυτές και συνεπώς σε κάθε αυτοκινητοβιομηχανία, λέει ο ίδιος, υπονοώντας ότι δεν υπήρξε προνομιακή μεταχείριση της Volkswagen.
Ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Τελείως διαφορετική είναι η ανάγνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ευρωβουλευτές των Χριστιανοδημοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων στηλιτεύουν την απόφαση της VW και κατηγορούν την Τουρκία ότι με τις υποσχεθείσες υψηλές επιδοτήσεις παραβίασε τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την τελωνειακή ένωση με την ΕΕ, αποκτώντας έτσι αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ευρωπαϊκών χωρών που ήταν επίσης υποψήφιες για την κατασκευή του νέου εργοστασίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι για μεγάλο διάστημα η Βουλγαρία -σε μια πρώιμη φάση και η Σερβία- συγκαταλεγόταν στα φαβορί. Ωστόσο, αν και έχει εξίσου χαμηλούς μισθούς με την Τουρκία, ως χώρα μέλος της ΕΕ, η Βουλγαρία δεσμεύεται από το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τις κρατικές επιδοτήσεις.
Με επιστολή τους προς την Κομισιόν την οποία επικαλείται η Berliner Morgenpost, επτά ευρωβουλευτές των προαναφερθέντων κομμάτων βάζουν στο τραπέζι το ενδεχόμενο διεξαγωγής έρευνας στο πλαίσιο της επιτροπής Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας. Η συνυπογράφουσα ευρωβουλευτής των γερμανών Πρασίνων φον Κράμον-Ταουμπάντελ απευθύνει την ίδια ώρα έκκληση στο εποπτικό συμβούλιο της VW να αναιρέσει την απόφασή του. Με την επιλογή της Τουρκίας η VW ενισχύει το «αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν» και στέλνει ένα «καταστροφικό μήνυμα» στην συνυποψήφια Βουλγαρία, λέει η ίδια και προσθέτει: «Η VW δεν φαίνεται να έχει διδαχθεί τίποτα από τα τελευταία σκάνδαλα».
