Ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση του μετασχηματισμού του ενεργειακού χάρτη της Ελλάδας και της εδραίωσης του νέου γεωοικονομικού status quo στην Ανατολική Μεσόγειο έγινε με την υπογραφή σύμβασης για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης».
Στην εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυνε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. θέλοντας να επισημάνει το ειδικός βάρος της διαδικασίας τόσο για την ελληνική οικονομία, όσο και για τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για κίνηση υψηλής σημειολογικής αξίας, καθώς το Ελληνικό Δημόσιο παραχωρεί τα δικαιώματα στη γαλλική Total, την αμερικανική ExxonMobil και στα ΕΛΠΕ (Λάτσης-Υπερταμείο).
Πρόκειται για θαλάσσιες περιοχές έκτασης 20.058,4 τετρ.χλμ. δυτικά και 19.868,37 τετρ.χλμ. νοτιοδυτικά της Κρήτης, οι οποίες προκηρύχθηκαν το 2017, ύστερα από ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οι ίδιες οι εταιρείες.
Στην ανάδοχο κοινοπραξία μετέχουν οι Total (40%), ExxonMobil (40%) και Ελληνικά Πετρέλαια ΕΛΠΕ (20%), εκπρόσωποι των οποίων υπέγραψαν τις συμβάσεις, ενώ από την πλευρά του Δημοσίου οι υπογράφοντες είναι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Γιάννης Μπασιάς.
Συνεπώς, οι συμβάσεις, που θα κυρωθούν από την επόμενη Βουλή, εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό για την ισχυροποίηση εταιρικών δεσμών και την εμβάθυνση στρατηγικών συνεργασιών της Ελλάδας σε διακρατικό επίπεδο με ΗΠΑ και Γαλλία, χώρες που παίζουν αυτόνομα κεντρικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και διαθέτουν εκτόπισμα που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή.
Υπ’ αυτό το πρίσμα η υπογραφή των συμβάσεων τώρα, αν και θα κυρωθούν από την επόμενη βουλή, αποτελεί μήνυμα αφενός προς την επενδυτική κοινότητα αλλά και προς τους στρατηγικούς εταίρους της Ελλάδας, ότι οι συμφωνίες υλοποιούνται και το κράτος έχει συνέχεια.
Η ερευνητική περίοδος διαρκεί 8 χρόνια (με δυνατότητα παράτασης), διάστημα στο οποίο προβλέπεται υποχρεωτικά η διεξαγωγή σεισμικών και γεωχημικών ερευνών καθώς και μιας γεώτρησης βάθους 4.000 μέτρων (συμπεριλαμβανομένου του βάθους νερού).
Στα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος περιλαμβάνονται:
– Υποβολή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε κάθε φάση.
– Δημιουργία διακριτής Μονάδας Περιβάλλοντος η οποία λειτουργεί με ευθύνη των εταιρειών.
– Οι σεισμικές έρευνες, θα διεξάγονται υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο θα περιγραφεί σε κατάλληλο περιβαλλοντικό σχέδιο δράσης (ΠΣΔ ή Environmental Action Plan – EAP). Η αποδοχή του ΠΣΔ, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του και κατά συνέπεια για την έναρξη των ερευνών πραγματοποιείται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
– Απαιτείται πλήρης ανταπόκριση σε δεσμεύσεις και κατευθύνσεις διακρατικών συμβάσεων που έχει συνυπογράψει η Ελλάδα, όπως ιδίως η ACCOBAMS (Μεγάλα Κητώδη).
– Συντάσσεται περιβαλλοντική έκθεση βάσης η οποία συνυποβάλλεται μαζί με το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών
– Σε κάθε εκμετάλλευση προβλέπεται η ύπαρξη του Παρατηρητηρίου Υδρογονανθράκων στο οποίο συμμετέχουν άτομα από την τοπική αυτοδιοίκηση και τοπικούς παράγοντες.
Το Ελληνικό Δημόσιο θα εισπράξει σε κάθε περιοχή:
– κατά τη φάση έρευνας:
* 1.500.000 ευρώ με την υπογραφή της σύμβασης (Signature Bonus)
* στρεμματικές αποζημιώσεις (surface fees) περί τα 2.500.000 ευρώ κατά τις τρεις φάσεις έρευνας (σε διάρκεια 8 ετών)
– κατά τη φάση εκμετάλλευσης:
* καθ’ όλη τη διάρκεια αποδίδονται στο Δημόσιο μισθώματα (royalties)
* καταβάλλονται 200 ευρώ / τετρ.χλμ. της περιοχής εκμετάλλευσης ανά έτος
* επιπλέον ποσά ανάλογα με την παραγωγή μετρούμενη σε βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (μπόνους παραγωγής).
Επιπλέον, τόσο κατά τη φάση έρευνας, όσο και κατά τη φάση εκμετάλλευσης, ο ανάδοχος υποχρεούται να εκπαιδεύσει και να παρέχει τεχνική υποστήριξη στο προσωπικό του Δημοσίου και της ΕΔΕΥ. Για το σκοπό αυτό καταβάλλει το ποσό των 140.000 ευρώ ετησίως για κάθε εκμετάλλευση.
