Οι εποχές αλλάζουν και οι Αμερικανοί πρόεδροι φροντίζουν να γίνει αυτό αισθητό. Πως; Μα με έναν πόλεμο ή μια απειλή πολέμου, τουλάχιστον. Το 1992 και το 2001 παρακολουθήσαμε τις αμερικανικές επεμβάσεις στον Περσικό Κόλπο και το Αφγανιστάν από τις τηλεοράσεις. Σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ αναγγέλλει και ανακαλεί στρατιωτικά πλήγματα μέσω… twitter.
Όταν ο Τραμπ απαντούσε στον Κιμ μέσω twitter, αμφότεροι φαίνονταν γραφικοί, καθώς παρά τις διαρκείς πυρηνικές δοκιμές της Βόρειας Κορέας και τις υπερπτήσεις στρατηγικών βομβαρδιστικών B-2 κανείς δεν φοβήθηκε ότι ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος πυρηνικού πολέμου, αν και ορισμένα δημοσιεύματα το ισχυρίζονταν.
Σήμερα όμως, στρατηγικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι, καθώς προσπαθούν να προσδιορίσουν τις δυνάμεις που επιδρούν στις αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, αυτή τη φορά η απάντηση είναι αρκετά έξω από τα δικά τους νερά. Οι ΗΠΑ δεν αναζητούν εδάφη, δεν θέλουν ξένο πετρέλαιο, ούτε τα αποθέματα φυσικού αερίου άλλων χωρών, θέλουν να διαμορφώσουν τις συνθήκες για να προωθήσουν τα δικά τους.
Πριν από λίγο, οι ΗΠΑ προσέφυγαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μετά την κατάρριψη drone από πύραυλο του Ιράν, με τις δύο χώρες να διαφωνούν για την περιοχή όπου αυτό καταρρίφθηκε. Δηλαδή, αν το κατασκοπευτικό αεροσκάφος των 130 εκατ. δολαρίων όντος κατασκόπευε ή αν πραγματοποιούσε πτήση… ρουτίνας, σε περίοδο αυξημένης έντασης.
Τα πράγματα δεν είναι όμως τόσο απλά, καθώς στο μεταξύ ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε και ακύρωσε -από μεγαλοψυχία- τριπλό πλήγμα των ΗΠΑ κατά του Ιράν, το οποίο κατά δήλωσή του -στο twitter- θα στοίχιζε τη ζωή σε 150 ανθρώπους. Ο Τραμπ, μέσω twitter δήλωσε ότι το πλήγμα αυτό θα ήταν δυσανάλογα βαρύ, σε σύγκριση με την κατάρριψη ενός drone.
Είναι άραγε πιο τρομακτικό ότι ο κόσμος βρίσκεται για ακόμη μια φορά στο χείλος του πολέμου, ότι όλα αυτά κοινοποιούνται μέσω twitter, ή ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ πληροφορείται τις εν δυνάμει ανθρώπινες απώλειες ενός πλήγματος 10 λεπτά πριν αυτό συμβεί, “από έναν στρατηγό” όπως χαρακτηριστικά έγραψε στο…twitter;
Απαντήσεις δεν υπάρχουν, όσο κι αν γιγαντώνονται οι ερωτήσεις. Καταγράφονται, όμως, αποτελέσματα και αυτά είναι ακόμα και χωρίς πλήγμα μετρήσιμα στους δείκτες των αγορών, τις τιμές μετοχών και εμπορευμάτων. Εκεί μετρά ο Τραμπ τον αντίκτυπο της δύναμης των ΗΠΑ, εκεί καθρεφτίζει την πολιτική του.
Τί έδειξαν λοιπόν οι αγορές τις τελευταίες ημέρες: Κατ’ αρχήν οι επενδυτές στη Wall Street δεν τρόμαξαν, αντιθέτως, ο δείκτης φόβου -μεταβλητότητας του S&P- ο VIX αντί να εκτοξευθεί στα ύψη, υποχώρησε, κίνηση που προκαλεί προβληματισμό, πολιτικά, αλλά αιτιολογείται χρηματιστηριακά, καθώς είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις-ανακοινώσεις της Fed για μείωση επιτοκίων σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης με το Ιράν. Έτσι το γεωπολιτικό ρίσκο είχε γίνει απριόρι offset με πολιτική παρέμβαση.
Αντιστοίχως και τα χρηματιστήρια σε ΗΠΑ και Ευρώπη, όπου είχε προ ημερών κάνει δηλώσεις ο Μάριο Ντράγκι, κατάφεραν επίσης να απορροφήσουν τους κραδασμούς των δηλώσεων Τραμπ.
Από τα γραφήματα προκύπτει ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες λειτούργησαν ως αντιβαλλιστικοί πύραυλοι, ως άλλοι patriot.
Πετρέλαιο
Η εικόνα όμως εντελώς διαφορετική στο πετρέλαιο και τον χρυσό, όπου οι απειλές πολέμου και νέων εντάσεων προκάλεσαν εισροή κεφαλαίων, όπως είθισται, τάση που ενισχύθηκε από την υποχώρηση του δολαρίου έναντι του ευρώ, τις τελευταίες ημέρες, με αποτέλεσμα το πολύτιμο μέταλλο να σκαρφαλώσει σε υψηλά άνω των 12 μηνών και το πετρέλαιο να “πεταρίσει” παρά τη μεγάλη υπερπροσφορά που δημιουργεί η δυναμική είσοδος των ΗΠΑ στην αγορά.
Ισοτιμία Ευρώ/Δολάριο
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου, όμως βολεύει τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Σαουδική Αραβία, τους πρώτους γιατί το σχιστολιθικό πετρέλαιο που παράγουν απαιτεί υψηλότερες τιμές για να είναι βιώσιμο και τους δεύτερους γιατί ενώ χάνουν μερίδιο αγοράς, μπορούν να αντισταθμίσουν μερικώς από την αύξηση των τιμών καθώς και από την απομόνωση του Ιράν, της Βενεζουέλας και τα προβλήματα στη Λιβύη.
Χρυσός
Τούτων δοθέντων, εφόσον το παράδοξο της παράλληλης ανόδου χρηματιστηρίων, ομολόγων και πετρελαίου και χρυσού συνεχιστεί, το σενάριο μιας πολεμικής σύρραξης αποδυναμώνεται. Τώρα, μένει να δούμε αν η αντίδραση των αγορών θα έχει διάρκεια ή θα είναι βραχύβια και αν θα οδηγήσει τις τιμές σε επίπεδο που να η περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης να είναι όχι μόνο στρατηγικά αλλά και οικονομικά απρόσφορη.
Τα στοιχεία και οι επιθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ, όμως, κατατείνουν σε έναν άλλου είδους ανταγωνισμό, των κεντρικών τραπεζών, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιο ιδιαίτερα επικίνδυνη σύρραξη…ισοτιμιών.
