H μάστιγα των διαδηλώσεων πλήττει και τη Σερβία προκαλώντας ανησυχία στον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ο οποίος βλέπει την αντιπολίτευση να επιχειρεί να διαμορφώσει ευρύ μέτωπο αμφισβήτησής του, σε μια περίοδο που η Δύση πιέζει για ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, στη σκιά του εντεινόμενου και πολύμορφου γεωπολιτικού ανταγωνισμού NATO-Ρωσίας και ενώ ο ρόλος των ΗΠΑ παραμένει αμφιλεγόμενος.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι, πως θα αντιδράσει ο Βούτσιτς στις κινητοποιήσεις της «Συμμαχίας για τη Σερβία – (SZS)» που έχει ηγέτη τον φιλελεύθερο τον Ντράγκαν Τζίλας πρώην δήμαρχο Βελιγραδίου και πρώην πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος (DS). Η SZS αποτελείται από ετερόκλητα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις πολιτών – σοσιαλδημοκράτες, εθνικιστές, ρωσόφιλους, συντηρητικούς, δεξιούς – κατηγορεί τον Βούτσιτς για αυταρχισμό και ζητάει «ελεύθερες εκλογές».
Η «Συμμαχία για τη Σερβία» ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018 και ανακοινώθηκε από τον Ντράγκαν Τζίλας ως κίνημα απέναντι στο κυβερνών Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα – CHC/SNS). Η πολιτική συμμαχία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τους Μπόσκο Ομπράντοβιτς (Dveri), Βουκ Γιέρεμιτς (Λαϊκό Κόμμα -NS), Ζόραν Λούποβατς (Δημοκρατικό Κόμμα – DS), Μπόρκο Στεφάνοβιτς (Levica Srbija), Μίλαν Σταμάτοβιτς (Zdrava Srbija), Νεμπόισα Ζελένοβιτς (Μαζί για τη Σερβία), Τζάνκο Βεσελίνοβιτς (Κίνημα Ανατροπής), Ζέλικο Βεσελίνοβιτς (πρόεδρος Ενωμένων Συνδικαλιστικών Ενώσεων) και Σλάβισα Ρίστικ (Κίνημα «Πατρίδα» για Κόσοβο και Μετόχια).
Οι μαζικές κινητοποιήσεις εμφανίζονται να δίνουν ώθηση στη «Συμμαχία για τη Σερβία -(SZS)» και ενδέχεται η συνέχισή τους να αυξήσει τον όγκο των διαδηλωτών. Ο Βούτσιτς δεν επιθυμεί μια τέτοια εξέλιξη και φοβάται μήπως μέσα στον επόμενο εξάμηνο η δυναμική της αντιπολίτευσης γίνει μη αναστρέψιμη. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις διαφορετικών εταιρειών δείχνουν ότι η SZS συγκεντρώνει ποσοστά 13% με 20%. Η αντιπολίτευση επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση και να αυξήσει τα ποσοστά της.
Το πρόσφατο παράδειγμα του κινήματος “κίτρινα γιλέκα”, οι διαδηλώσεις στην Αλβανία κατά του Ράμα και οι εντάσεις σε Βουλγαρία και Ρουμανία, αποτελούν ενδείξεις ευρύτερης κινητικότητας, η οποία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να εξελιχθεί αποσταθεροποιητικά.
Οι εξελίξεις στη Σερβία, αν και φαίνονται αποκομμένες, θα πρέπει να εξετάζονται πάντα υπό το πρίσμα των ευρύτερων διεργασιών στα Δυτικά Βαλκάνια και του γεωπολιτικού μπρα-ντε-φερ της Ρωσίας με την ΕΕ, το NATO, τις ΗΠΑ και άλλους παράγοντες, δεδομένου ότι η χώρα αποτελεί συμπαγή πολυσήμαντο κόμβο.
Ωστόσο, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς μπορεί να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση προκηρύσσοντας σύμφωνα με πηγές του Crisis Monitor στο Βελιγράδι πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο του 2019 ώστε να διεξαχθούν το Μάρτιο του ίδιου έτους. Ο Σέρβος πρόεδρος θα επικαλεστεί σημαντικούς εθνικούς λόγους, τις εντάσεις με το Κόσοβο και θα προσπαθήσει να «πιάσει» την αντιπολίτευση στον «ύπνο» που επικεντρώνεται κυρίως σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης.
Μια προκήρυξη πρόωρων εκλογών παραπέμπει σε διττό στόχο για τον Σέρβο πρόεδρο: (α) του δίνει την ευκαιρία να αναδείξει ακόμη περισσότερο τη διαμάχη Σερβίας – Κοσόβου, με τη δικαιολογία της απόφασης για την ίδρυση Κοσοβάρικων Ενόπλων Δυνάμεων και το μέλλον της σερβικής μειονότητας του Βόρειου Κοσόβου και (β) στέλνει μήνυμα στη δύση ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για να προετοιμάσει τη σερβική κοινή γνώμη για μια ενδεχόμενη ομαλοποίηση.
Η αντιπολίτευση από την πλευρά της αποτελεί μια ετερόκλητη συμμαχία πολιτικών κομμάτων, παρουσιάζει προβλήματα συνοχής, εσωτερικές διαμάχες που στην πορεία ενδέχεται να γίνουν πιο έντονες και λειτουργήσουν αρνητικά.
Συμμαχία για τη Σερβία – SZS |
|||
| Κόμμα | Ηγέτης | Πολιτικός προσανατολισμός | Έδρες |
| Demokratska stranka | Zoran Lutovac | Σοσιαλδημοκρατία/ Χριστιανοδημοκρατικοί | 13 / 250 |
| Srpski pokret Dveri | Boško Obradović | Ρωσόφιλοι/ Συντηρητικοί/ Δεξιοί | 7 / 250 |
| Narodna stranka | Vuk Jeremić | Φιλελεύθεροι | 3 / 250 |
| Zajedno za Srbiju | Nebojša Zelenović | Σοσιαλδημοκράτες | 1 / 250 |
| NP Otadžbina | Slaviša Ristić | Συντηρητικοί/ Εθνικιστές | 1 / 250 |
| Zdrava Srbija | Milan Stamatović | Εθνικιστές/Ρωσόφιλοι | 0 / 250 |
| Levica Srbije | Borislav Stefanović | Σοσιαλδημοκράτες/ Αριστεροί | 0 / 250 |
| Pokret za Preokret | Janko Veselinović | Σοσιαλιστές | 0 / 250 |
| USS Sloga | Željko Veselinović (Συνδικαλιστής) | Σοσιαλδημοκρατία | 0 / 250 |
| neformalna grupa građana | Dragan Đilas | Φιλελεύθεροι | 0 / 250 |
Ομάδες πολιτών-κινήματα
| Pirotska nova snaga | Dimitrije Vidanović |
| Pokret za porodicu | Milosav Stamenov |
| Mladi Milanovca | Kristina Milošević |
| Pokret za naš grad | Nebojša Zdravković |
| Izbor postoji | Irena Živković |
| Glasno za omladinu | Vladimir Stojičević |
| Pokret veterana Srbije | Željko Vasiljević |
| Socijalistički pokret Srbije | Dragoslav Mršević |
| Protiv diktature | |
| Neformalna organizacija | |
| Pokret za bezbednu Srbiju | Lepomir Bakić |
| Zelena ekološka partija | Dejan Bulatović |
| Prethodno deo Građanskog bloka 381 |
