Κινητικότητα που προκαλεί υποψίες, εγείρει ερωτηματικά και προβληματίζει παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες στα δυτικά Βαλκανια, καθώς από τη μια η πλειοψηφούσα στο βόρειο Κόσοβο σερβική κοινότητα βρίσκεται σε αναβρασμό και από την άλλη ο πρώην σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ, Στηβ Μπάνον είχε επαφές με τον ακροδεξιό σερβοβόσνιο πρωθυπουργό της Republica Srpska, μια εκ των δύο κοινοτήτων που απαρτίζουν τη Βοσνία Ερζεγοβίνη.
Τόσο το Κόσοβο όσο και η Βοσνία Ερζεγοβίνη και η πΓΔΜ κινούνται με ταχέα βήματα προς το NATO, διαμορφώνοντας περιβάλλον δυσανεκτικό στη ρώσικη επιρροή, το οποίο νομοτελειακά θα επηρεάσει και τη Σερβία, η οποία αν και επιμένει στο δόγμα της στρατιωτικής ουδετερότητας, συνεχίζει να κινείται σε ευρωπαϊκή τροχιά.
Οι χώρες αυτές όμως αποτελούν διζωνικές-δικοινοτικές ομοσπονδίες, που συνεπάγεται ότι πάντα υφίσταται το στοιχείο του εθνικού ανταγωνισμού εκ των ενόντων. Εκεί, επενδύουν -κατά πάγια τακτική- όσοι ανά τους καιρούς επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Η Ρωσία, όμως, εκμεταλλεύεται και προωθεί και την τουρκική επιρροή στην περιοχή, η οποία όντας ανταγωνιστική ως προς τη δική της, επιτυγχάνει τον τελικό σκοπό: Από τη μια η Μόσχα ενισχύει το εθνικιστικό χαρακτηριστικό Σέρβων και Σλάβων δια της Εκκλησίας, ενώ η Αγκυρα πράττει το ίδιο με τους Αλβανούς μέσω του μουσουλμανισμού.
Αν σε αυτά προστεθεί η δυναμική εμφάνιση του ακροδεξιού-λαϊκιστή Στηβ Μπάνον στα Βαλκάνια και η εντεινόμενη κινητικότητα στην ακροδεξιά, τότε διαμορφώνεται ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό σκηνικό, ευεπίφορο μάλιστα σε εμπρηστικές παρεμβάσεις.
Αρχικά, στο Κόσοβο υπάρχει έντονη φημολογία για επικείμενες ταραχές και προβοκάτσιες που θα πυροδοτήσουν έξαρση βίας τόσο από τη σέρβικη όσο και από την αλβανική μειονότητα, ενώ άλλοι κάνουν λόγο ακόμα και για σενάρια εισβολής των σερβικών ειδικών δυνάμεων “ROSU”.
Την υποβόσκουσα ένταση αποκάλυψε, με ανάρτησή στο twitter, ο ηγούμενος της μονής Visoki Decani, Άμποτ, ο οποίος μετέδωσε τις φήμες με στόχο να προλάβει τις εξελίξεις.
Many disturbing information circulating today in Kosovo among them the news of an imminent scenario of a mutually staged incident in North Kosovo which would provoke reactions on both sides & plunge #Kosovo into a partition scenario. @NATO_KFOR remains resolute to preserve peace.
— Dečani Monastery (@SavaJanjic) July 31, 2018
Ενώ η μονή απευθύνει έκκληση στη διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ να μην επιτρέψουν την αποσταθεροποίηση της περιοχής:
Strongly hope the international community especially US & EU will not allow irresponsible individuals & groups on both ethnic sides to provoke violence in which innocent people might suffer and valuable monuments disappear as in 2004 riots #Kosovo. That’ll be a terrible setback.
— Dečani Monastery (@SavaJanjic) July 31, 2018
Ερωτηθείς σχετικά ο αρχηγός του στρατηγείο του NATO στη Νάπολι, ναύαρχος, Τζέιμς Φόγκο, έδειξε γνώστης της υπόθεσης επισημαίνοντας ότι στις δημοκρατίες υπάρχουν προβλήματα που επιλύονται, δηλώνοντας ωστόσο ετοιμότητα και επάρκεια δυνάμεων.
COM JFC Naples, Adm. Foggo was welcomed by COMKFOR, MG Cuoci, at Camp Nothing Hill. Addressing the media, Adm. Foggo reiterated the statement of #NATO SG that NATO is resolutely invested in helping maintain security in the greater Southeastern European region and Western Balkans pic.twitter.com/Be3zP6fkMk
— @NATO – KFOR (@NATO_KFOR) July 31, 2018
Ένταση στο Κόσοβο είχε προκληθεί το 2004 με αποτέλεσμα ταραχές στους δρόμους και τον εγκλωβισμό ελληνικής περιπόλου από Αλβανούς έξω από σερβική ορθόδοξη εκκλησία στη Μιτροβίτσα.
Σε κάθε περίπτωση, τα σενάρια αναταραχών έρχονται σε μία περίοδο που Βελιγράδι και Πρίστινα πιέζονται να επιλύσουν χρονίζοντα προβλήματα ώστε να προχωρήσει η διαδικασία ένταξης και των δύο χωρών στην ΕΕ. Την προηγούμενη, μάλιστα, εβδομάδα, η Κομισιόν ενέκρινε την άρση της βίζας για τους πολίτες του Κοσόβου, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους και για την εκπλήρωσή της, προαπαιτούμενο ήταν η έγκριση της συμφωνίας επανακαθορισμού των συνόρων με το Μαυροβούνιο.
Από την άλλη πλευρά το NATO, που έχει ρόλο εγγυητή της ασφάλειας και της σταθερότητας στο Κόσοβο, δηλώνει ετοιμότητα για δράση σε περίπτωση κοινωνικών αναταραχών στην περιοχή.
Learn more about exercise Silver Sabre, a @NATO_KFOR led biannual exercise, with a focus on Crowd and Riot control techniques. pic.twitter.com/Epmf3CxKhZ
— SHAPE Public Affairs (@SHAPE_NATO) May 3, 2018
Οι πιέσεις για την αναγνώριση του Κοσόβου από τη Σερβία, όμως, αναβιώνουν συζήτηση για ανταλλαγές περιοχών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, σενάριο που έχει διατυπωθεί πολλάκις αλλά επισήμως δεν τέθηκε ποτέ σε διαπραγμάτευση.
Το κλίμα όμως αυτό δεν είναι αποκομμένο από τις εξελίξεις στο Σκοπιανό, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία. Η Ρωσία είναι προφανές ότι επιχειρεί να ενεργοποιήσει, όπως και στην Ελλάδα, δυνάμεις και βραχίονες που θα ανακόψουν την προοπτική διεύρυνσης του ρόλου του NATO στην περιοχή.
Οι μνήμες από την απόπειρα πραξικοπήματος και δολοφονίας του πρωθυπουργού του Μαυροβουνίου από ρωσόφιλους υπερεθνικιστές είναι ακόμη νωπές, όπως και η οργάνωση αναταραχών στα Σκόπια.
Ασύνδετη από αυτά δεν είναι η παρουσία του πρώην συμβούλου του Ντόναλντ Τραμπ, ακροδεξιού, Στηβ Μπάνον, ο οποίος αφού εκδιώχθηκε από τον Λευκό Οίκο έχει δημιουργήσει ίδρυμα με έδρα τις Βρυξέλλες για τη στήριξη της ακροδεξιάς και των λαϊκιστών στην Ευρώπη.
Ακόμα όμως και εκτός Λευκού Οίκου ο Στηβ Μπάνον είναι προφανές ότι προωθεί την ατζέντα της αντιπαγκοσμιοποίησης, ευθυγραμμιζόμενος με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Οι συναντήσεις του Στηβ Μπάνον με τον πρωθυπουργό της Republika Srpska ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, κίνηση που καταδεικνύει τους ισχυρούς δεσμούς και αποτελεί προοίμιο για επικείμενες εξελίξεις.
