Σχέδιο για διαμόρφωση αυτόνομων κέντρων προσφύγων υπό την επιτήρηση του ΟΗΕ ακόμα και εκτός ευρωπαϊκού εδάφους στα οποία θα προωθούνται οι πρόσφυγες που θα περισυλλέγονται από θάλασσες και συνοριακά περάσματα έθεσε επί τάπητος χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, λίγο πριν τη σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής από την Άγκελα Μέρκελ και ενώ το προσφυγικό επανέρχεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας ζητώντας επιτακτικά λύση και απειλώντας ευθέως την πολιτική σταθερότητα και ομαλότητα στην ΕΕ, καθώς εργαλειοποιείται από ευρωσκεπτικιστές και εθνικολαϊκιστές.
Το σχέδιο αναμένεται να συζητηθεί στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που έχει προγραμματιστεί για την Κυριακή, ωστόσο η υλοποίησή του εκτιμάται ότι θα προκαλέσει πολυεπίπεδες αντιδράσεις και θα δημιουργήσει επίσης πηγές έντασης και πολιτικής αντιπαράθεσης.
Στη αυτή τη φάση το προσφυγικό επαναφέρουν στο προσκήνιο η Λέγκα του Βορρά στην Ιταλία, το CSU στη Γερμανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και ο… Ντόναλντ Τραμπ, ανατρέποντας την μέχρι πρότινος ιεράρχηση των θεμάτων στην κοινή γνώμη.
Σύμφωνα με το Reuters το σχέδιο Τουσκ αναφέρεται σε «πλατφόρμες αποβίβασης» σε χώρες εκτός Ε.Ε., στις οποίες θα μεταφέρονται οι διασωθέντες από τα ναυάγια της Μεσογείου, προβλέπει το προσχέδιο της συμφωνίας που παρουσίασε χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Στα κέντρα αυτά θα γίνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε όσους δικαιούνται άσυλο στην Ε.Ε. και σε όσους μεταναστεύουν μόνο για οικονομικούς λόγους.
Σύμφωνα με τα κείμενα που έχουν δει οι συντάκτες του Reuters, τα κέντρα αυτά θα λειτουργούν με τη συνεργασία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, χωρίς να διασαφηνίζει αν οι οργανισμοί αυτοί έχουν συμφωνήσει. Επίσης δεν διευκρινίζεται η χωροθέτηση των κέντρων αυτών, αν και ως πιθανές χώρες συζητούνται η Αλβανία και η Τυνησία. Πίσω από την πρόταση αυτή συντάσσονται οι «σκληροί», όπως η Ουγγαρία και η Αυστρία, αλλά και χώρες που έχουν πιο ήπια στάση, όπως η Γαλλία. «Δεν θέλουμε στρατόπεδα συγκέντρωσης», είπε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι. «Θέλουμε κέντρα στα οποία οι άνθρωποι θα μπορούν να βρουν στέγη και φάρμακα και δεν θα υπάρχει βία κατά των γυναικών».
Ενδιαφέρον έχει και άρθρο του Aυστραλού δημοσιογράφου Φέργκους Πις στους Financial Times, όπου προειδοποιεί ότι τα σχέδια αυτά ακολουθούν τον ολισθηρό δρόμο της Αυστραλίας, που στέλνει τους πρόσφυγες στο νησί Ναούρου. «Πρώτον, η κατάσταση των προσφύγων τυγχάνει πολύ λιγότερης προσοχής όταν αυτοί βρίσκονται μακριά από τους δημοσιογράφους και το κοινό. Δεύτερον, όταν η βία γίνεται αντιληπτή, δικαιολογείται ως αποτροπή που σώζει ζωές. Το 2015, ο τότε πρωθυπουργός Τόνι Αμποτ χαρακτήρισε “πλαστή” έκθεση που απαριθμούσε περιστατικά βίας εναντίον παιδιών σε τέτοια κέντρα», έγραψε ο Πις.
Από τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, πάντως, καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει ιδιαίτερα υψηλή πυκνότητα μεταναστών, εν αντιθέσει με χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.