Παρέμβαση στο εκρηκτικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επιχειρεί ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης με ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του, στην οποία συστήνει την ενεργοποίηση του ανεκπλήρωτου όρου της συνθήκης του Ελσίνκι, του 1999, σύμφωνα με τον οποίο η Τουρκία υποχρεούται να επιλύει ειρηνικά τις διαφορές της με τις γειτονικές χώρες ή να προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο.
Ο πρώην πρωθυπουργός συστήνει στην κυβέρνηση να πιέσει τους εταίρους προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς εκτιμά ότι λόγω της διαρκώς τεταμένης κατάστασης, ο κίνδυνος ένα τυχαίο περιστατικό να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις είναι μεγάλος.
Η Ελλάδα θα πρέπει να προτρέψει τους εκπροσώπους της Ένωσης να διασφαλίσουν μέτρα προστασίας της χώρας μας.
αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός, ενώ συνεχίζει:
Σε αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνεται και ο ακόμη ανεκπλήρωτος όρος της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ελσίνκι (1999), δηλαδή ο όρος προς την Τουρκία να επιλύει ειρηνικά τις διαφορές της με τους γείτονες σε διμερές επίπεδο, και σε περίπτωση αδιεξόδου επίλυσής τους, να προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο για επίλυση.
Τέλος, κάνει ένα ακόμη βήμα ζητώντας και μηχανισμό επιτήρησης της εφαρμογής,
Θα πρέπει να συνοδεύεται και από περιοδικό έλεγχο ώστε να ελέγχεται η πρόοδος της εφαρμογής του.
διατυπώνοντας έτσι μια μαξιμαλιστική, διπλωματικά, προσέγγιση έναντι της Τουρκίας και θέλοντας να δώσει στίγμα συνολικής διεθνοποίησης του ζητήματος των διεθνών σχέσεων, ως αντίβαρο στις μονομερείς ενέργειες της Άγκυρας.
Η παρέμβαση του Κώστα Σημίτη, κινείται στη βάση της παραδοχής ότι η πρόκληση θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο είναι ιδιαίτερα πιθανή, έως και τυχαία, θέση που έχει εκφράσει και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ.
Κοινή συνισταμένη των εκτιμήσεων κυβέρνησης και πολιτικών και διπλωματικών παραγόντων, είναι ότι η βίαιη ανατροπή των ισορροπιών στο εσωτερικό της Τουρκίας και οι κινήσεις μετασχηματισμού του Ιράκ και της Συρίας υπό αμερικανική και ρωσική επιρροή αντίστοιχα εντείνουν τη νευρικότητα στην Άγκυρα, η οποία εξάγεται με τη μορφή προκλητικότητας στο Αιγαίο. Την κατάσταση επιβαρύνει η πρωτοβουλία της Κύπρου να επιταχύνει το θέμα της εξόρυξης υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ, σε συνδυασμό με την συσπείρωση δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο υπό την Αίγυπτο, η οποία αναλαμβάνει κομβικό ρόλο στην περιοχή, υπό το μανδύα των ΗΠΑ.
Η δήλωση του Κώστα Σημίτη:
«Στις 26 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί στη Βάρνα της Βουλγαρίας συνάντηση της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας. Στόχος της είναι η αποτίμηση των προσφάτων εξελίξεων και η προώθηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ένα σημαντικό θέμα στις σχέσεις της Ένωσης με την Τουρκία είναι η επικίνδυνη πορεία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Στο πεδίο αυτό κυριαρχεί αντιπαλότητα και κλιμακούμενη ένταση. Ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να προκαλέσει μία μη ελέγξιμη αναμέτρηση. Η ειρήνη στην περιοχή αφορά το σύνολο της Ένωσης. Μια χώρα υποψήφια, μέλος της Ένωσης, δεν μπορεί να αμφισβητεί τα σύνορα των μελών της Ένωσης και να ζητά την αναθεώρησή τους.
Η Ελλάδα θα πρέπει να προτρέψει τους εκπροσώπους της Ένωσης να διασφαλίσουν μέτρα προστασίας της χώρας μας.
Σε αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνεται και ο ακόμη ανεκπλήρωτος όρος της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ελσίνκι (1999), δηλαδή ο όρος προς την Τουρκία να επιλύει ειρηνικά τις διαφορές της με τους γείτονες σε διμερές επίπεδο, και σε περίπτωση αδιεξόδου επίλυσής τους, να προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο για επίλυση. Ο κανόνας αυτός θα πρέπει να ισχύσει, κάτω από τις σημερινές συνθήκες οπωσδήποτε στις σχέσεις της Τουρκίας με τα μέλη της Ένωσης. Θα πρέπει να συνοδεύεται και από περιοδικό έλεγχο ώστε να ελέγχεται η πρόοδος της εφαρμογής του.
Η ρύθμιση αυτή, είναι ο μόνος τρόπος να προστατευθεί η χώρα από κατασκευασμένες ή τυχαίες κρίσεις».
