Το σενάριο θερμού επεισοδίου επαναφέρει στο προσκήνιο ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, μιλώντας στο 3ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, θέση που διατύπωσε και η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη.
Ο Αμερικανός πρέσβης έχει διατυπώσει τη θέση αυτή κατ επανάληψη και πριν το επεισόδιο στα Ίμια, αναγνωρίζοντας τη δυναμική που δημιουργείται στο εσωτερικό της χώρας ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2019. Η δημόσια επαναλαμβανόμενη προειδοποίηση από πλευράς του Τζέφρι Πάιατ, όμως, έχει και ιδιαίτερους συμβολισμούς, μεταδίδει και υπόκωφα μηνύματα, η αποκωδικοποίηση των οποίων απαιτεί ιδιαίτερα φίλτρα.
Με δεδομένη την εφαρμογή νέου γεωοικονομικού δόγματος των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, που οδηγεί σε ανατροπή του γεωπολιτικού status quo στη Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ δίνουν βάση στην ενίσχυση των περιφερειακών δεσμών, στη βάση οικονομικών συνεργιών. Παράλληλα, προωθούν μετ επιτάσεως το δόγμα της ενεργειακής αυτονομίας της ΕΕ από τη Ρωσία, με στόχο την ενίσχυση της προμήθειας της ΕΕ φυσικού αερίου τόσο απευθείας από τις ΗΠΑ όσο και από συμμάχους τους, δίνοντας την Ουάσιγκτον de facto ρόλο ρυθμιστή και εγγυητή της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Σε αυτούς τους σχεδιασμούς υπάρχει ρόλος για την Τουρκία, μόνο, όμως, εφόσον απομακρυνθεί από τη Ρωσία, κάτι που όχι μόνο δεν συμβαίνει, αλλά αντιθέτως οι δεσμοί Άγκυρας και Μόσχας ατσαλώνονται πολιτικά, πριν εδραιωθούν οικονομικά.
Όπερ σημαίνει ότι οι ΗΠΑ χάνουν το ρόλο του ρυθμιστή των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ και καλούνται να αντιμετωπίσουν τον Ταγίπ Ερντογάν αυτόνομα, ενώ η ενεργειακά “πεινασμένη” Ευρώπη δείχνει διάθεση για επί μέρους συμφωνίες, προκειμένου να επιτύχει το στόχο της κάλυψης των αναγκών της. Συνεπώς, για την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή των αμερικανικών σχεδιασμών στην περιοχή απαιτείται η σύμπλευση της Τουρκίας, η οποία για να επιτευχθεί θα πρέπει να εγκλωβιστεί ο Ταγίπ Ερντογάν.
Κληθείς να σχολιάσει την τουρκική προκλητικότητα ο κ. Πάιατ, τόνισε ότι οι ΗΠΑ κατανοούν την ελληνική πλευρά και σε ότι αφορά στην παρεμπόδιση από την Τουρκία των εργασιών εξόρυξης στην Κυπριακή ΑΟΖ σημείωσε ότι η «η θέση των ΗΠΑ ήταν σαφής. Είναι θέμα αρχής ο λαός της Κύπρου να μπορεί να αναπτύξει τους πόρους στην υφαλοκρηπίδα της. Δεν είναι θέμα εταιρίας.
«Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ έχουν ζωτικά συμφέροντα να παραμείνει η Άγκυρα προσηλωμένη στη Δύση και την Ευρώπη»
υπογράμμισε για την εν γένει συμπεριφορά της Τουρκίας.
Αναφορικά με τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο ο Αμερικανός Πρέσβης ανέφερε ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν στενά την υπόθεση, αναφέροντας ότι κι ο ίδιος είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον βοηθό υπουργό Εξωτερικών.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί, ότι η στάση ΗΠΑ και ΕΕ απέναντι στην Τουρκία έχει ουσιώδεις διαφορές, ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση, ενώ παρά τις προσπάθειες χαλιναγώγησης του Ταγίπ Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος επιμένει σε κινήσεις που “ενοχλούν” τους εταίρους στο NATO υποστηριζόμενος από τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλοντας να διασφαλίσει τη σταθερότητα στην περιοχή έχει ανοίξει νέο δίαυλο επικοινωνίας με την Τουρκία, ενώ την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ επιμένουν να την κρατούν σε απόσταση, χωρίς ωστόσο να έχουν καταφέρει να ελέγξουν τα ξεσπάσματα του Ταγίπ Ερντογάν ακόμα και σε σημεία όπου δημιουργούν προβλήματα, όπως στην Αφρίν της Συρίας.
Κρίσιμο crash test για τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κύπρο θα είναι οι γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, όπου σύντομα ξεκινά η Exon. Με δεδομένη τη συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στην ENI και την τελική νίκη που πέτυχε με την αποχώρηση του γεωτρύπανου, η στάση απέναντι στην αμερικανική εταιρία δεν αναμένεται να είναι διαφορετική, εκτός εάν οι ΗΠΑ διαθέσουν πολεμικά πλοία για την διασφάλισή της περιοχής.