Σε ιδιαίτερα κρίσιμη φάση βρίσκεται η Τουρκία καθώς αυτή την περίοδο καθορίζεται η στάση διεθνών σχηματισμών και δυνάμεων απέναντι στο Δημοψήφισμα ανεξαρτησίας που ετοιμάζουν οι Κούρδοι του Ιράκ και το οποίο αποτελεί προοίμιο ανακατατάξεων στην περιοχή, οι οποίες μπορούν να φτάσουν ακόμα και σε αλλαγή συνόρων, εγείροντας φόβο διαμελισμού της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι δηλώσεις-μήνυμα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος επανέφερε θέμα γκρίζων ζωνών και διαφιλονικούμενων περιοχών στο Αιγαίο.
Σε κάθε περίπτωση, αν και επί της ουσίας ζήτημα απώλειας τουρκικών εδαφών δεν τίθεται, η δημιουργία κουρδικού κράτους στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας και ιδιαίτερα στην πλούσια σε πετρέλαια περιοχή της Μοσούλης και του Κιρκούκ αποτελούσε casus belli για την Άγκυρα και γεννούσε ανησυχίες στις υπόλοιπες χώρες της περιοχής.
Παράλληλα ενισχύονται και οι Κούρδοι της Συρίας οι οποίοι έχουν άρρηκτους δεσμούς με το PKK, που για την Τουρκία αλλά τις χώρες της Interpol αποτελεί τρομοκρατική οργάνωση, και απολαμβάνουν πλέον τη στήριξη και κάλυψη των ΗΠΑ, ενώ έχουν προσεγγίσει και τη Ρωσία, καθώς η συνδρομή των Κούρδων πολιτοφυλάκων στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στη Ράκκα κρίθηκε αναγκαία και αποδείχθηκε καθοριστική.
Σε αυτό το πλαίσιο η πολιτικά και διπλωματικά διεθνώς απομονωμένη τουρκική κυβέρνηση αναζητά διεξόδους και διεθνή στήριξη και νομιμοποίηση για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερα αντίξοων συνθηκών στα ανατολικά της. Ωστόσο, όντας σε σύγκρουση με Γερμανία, ΗΠΑ και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το πεδίο ελιγμών της Άγκυρας είναι ασφυκτικά περιορισμένο.
Αν και σε πρώτη ανάγνωση η δημιουργία ενός κουρδικού κράτους ή δυο σε Βόρειο Ιράκ και Βόρεια Συρία, στα ερείπια των συγκρούσεων είναι πάγιο, διαρκές και δίκαιο αίτημα των Κούρδων, κάτι τέτοιο θα άνοιγε σειρά νέων μετώπων και αβεβαιοτήτων, ενώ μέχρι τη σταθεροποίησή του θα αποτελεί πηγή προβλημάτων.
Το μείζον ζήτημα είναι όμως ότι ενδεχόμενη μεταβολή συνόρων στα ανατολικά της Τουρκίας ή ενδεχομένως και της Τουρκίας, θα αποτελούσε διεθνή νομική και διπλωματική και κατ επέκταση γεωστρατηγική βόμβα μεγατόνων. Η τουρκική μεθόριος με τη Συρία αποτελεί τμήμα που κέρδισε ο Κεμάλ Αττατούρκ στις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη της Λωζάνης και συνεπώς κάθε ανατροπή του υφιστάμενου status quo εμπεριέχει κίνδυνο de facto ακύρωσής της.
Κάτι τέτοιο όμως θα αποτελούσε μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα καθώς στη συγκεκριμένη συνθήκη βασίζεται η διεθνώς αποδεκτή κυριαρχία της στο Αιγαίο. Στο γεγονός ενδεχόμενης de fact αμφισβήτησης της συνθήκης η Τουρκία θα εγείρει ακαριαία απατήσεις πέρα από κάθε λογική και φαντασία, καθιστώντας το Αιγαίο αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Εγείροντας ζήτημα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο ο Μελβούτ Τσαβούσογλου επιχειρεί να πιέσει την Αθήνα ώστε να μεταφέρει την πίεση στην Ευρώπη και το NATO και να μπορέσει η Άγκυρα να σπάσει τη de fact διεθνή απομόνωση που της έχει επιβληθεί και να κερδίσει μια καρέκλα στο τραπέζι της διαμόρφωσης της επόμενης ημέρας στη Συρία και το Ιράκ.
Δεν είναι άλλωστε τυχαία η αναβάθμιση σε αρχηγό στρατού του αρχηγού της τουρκικής στρατοχωροφυλακής που είναι επιφορτισμένη με το κουρδικό, καθώς και η συγκέντρωση πυροβολικού και τεθωρακισμένων στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, ως πρώτη πράξη της νέας ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων.
Οι προκλητικές δηλώσεις Τσαβούσογλου
Το σκηνικό αυτό που διαμορφώνεται ανέδειξαν με γλαφυρότητα οι προσεκτικά διατυπωμένες δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ, Αχμέτ Τσαβούσογλου για το Αιγαίο και την ερμηνεία της συνθήκης της Λωζάνης, σε απάντηση ερωτήσεων στο τουρκικό Κοινοβούλιο.
Η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχτεί de facto καταστάσεις στο Αιγαίο, δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, απαντώντας σε επερώτηση στην τουρκική εθνοσυνέλευση, λέγοντας ότι η Τουρκία επιθυμεί να βρεθεί δίκαιη λύση σε όλα τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι υπάρχουν σειρά αλληλένδετων προβλημάτων στο Αιγαίο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
«Μεταξύ των προβλημάτων αυτών είναι και το καθεστώς κυριαρχίας ορισμένων νησίδων και βραχονησίδων και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα, καθορισμένα από μια διεθνή συμφωνία, η οποία να είναι σε ισχύ ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα»
δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο Μελβούτ Τσαβούσογλου.
Όπως ανέφερε, οι διεθνείς συνθήκες που αφορούν την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου είναι η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και η Συνθήκη των Παρισίων του 1947, και σημείωσε πως οι συνθήκες αυτές περιέχουν αναλυτικές λεπτομέρειες σχετικά με την κυριαρχία και τον αφοπλισμό των νησιών.
«Υπό την έννοια αυτή, το πρόβλημα αφορά την ερμηνεία των άρθρων που αναφέρονται στις συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων»,
είπε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι τα ζητήματα στο Αιγαίο συζητούνται στο πλαίσιο των υφιστάμενων διαύλων επικοινωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
«Η χώρα μας επιθυμεί να βρεθεί δίκαιη λύση σε όλα τα προβλήματα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά δικαιώματα και συμφέροντά της»,
ανέφερε.
Σύμφωνα με τον κ. Τσαβούσογλου, από το 1996 το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών φέρνει στην επικαιρότητα τα ζητήματα αναφορικά με το Αιγαίο και τις θέσεις του για λύση με διάφορες ανακοινώσεις.
«Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε εξαγγείλει ότι δεν πρόκειται να δεχτούμε ντε φάκτο καταστάσεις που θα επιχειρήσει να δημιουργήσει η Ελλάδα πάνω σε γεωγραφικούς σχηματισμούς με αμφισβητούμενο καθεστώς και ότι οι πρωτοβουλίες αυτές δεν μπορούν να έχουν κάποιο αποτέλεσμα από νομική άποψη. Παράλληλα με τις εξαγγελίες αυτές, οι απόψεις μας διατυπώνονται σε κάθε επίπεδο προς τις ελληνικές αρχές, ενώ διαβιβάζονται από το Υπουργείο Εξωτερικών διαβήματα διαμαρτυρίας με σκοπό να καταγραφεί και γραπτώς η στάση μας»,
