Πολλαπλά χτυπήματα σε περιφερειακές χώρες φαίνεται ότι δέχεται η ελβετική φαρμακευτική Novartis η οποία βρίσκεται υπό διερεύνηση για προβληματικές πρακτικές, διαρροή προσωπικών δεδομένων ασθενών σε δοκιμαστικές θεραπείες ακόμα και δωροδοκίες.
Η εταιρία έχει στο παρελθόν πληρώσει αρκετά εκατομμύρια για να κλείσει υποθέσεις και να αποφύγει διασυρμό, ωστόσο αυτή τη φορά φαίνεται τα χτυπήματα είναι καλύτερα προετοιμασμένα και η διαχείριση της κρίσης δεν θα είναι μόνο θέμα media και δικαιοσύνης αλλά ευρύτερο.
Ερωτηματικά εγείρονται από τις πολλές υποθέσεις και τα πλήγματα αλλά την εστίαση σε θεματα χρηματισμού και προσωπικών δεδομένων, αλλά όχι στην έκθεση μεγάλων δικτύων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κοστοβόρες δικαστικές δαμάχες.
Ιαπωνία, Ταϊβάν, Κίνα, Τουρκία, ΗΠΑ και τώρα Ελλάδα, μια πρόχειρη γεωγραφία των χτυπημάτων που έχει δεχθεί η Novartis αποδεικνύει ότι πρόκειται είτε για προειδοποιητικές βολές, είτε για σχέδιο αποδόμησης. Ωστόσο η εξέταση της κατάστασης δεν είναι ούτε απλή, ούτε εύκολη, καθώς οι φαρμακευτικές εταιρίες έχουν ένα ιδιαίτερα περίεργο τρόπο να διακινούν φάρμακα και κεφάλαια καθώς και ένα ακόμα πιο… «περίεργο» σύστημα πωλήσεων.
Την υπόθεση καθιστά ακόμη δυσκολότερη η ταυτόχρονη δραστηριοποίηση σε πολλές χώρες με διαφορετικά φορολογικά και νομικά καθεστώτα καθώς και τα κεφάλαια που διοχετεύονται για έρευνα και ανάπτυξη και για διαφήμιση.
Στην Ελλάδα οι φαρμακευτικές εταιρίες έχουν βρεθεί κατ επανάληψη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος με πολλούς υπουργούς Υγείας να καταγγέλουν τεχνητές ελλείψεις τεχνητό πληθωρισμό τιμών, transfer pricing και πολλά ακόμα. Ωστόσο οι υποθέσεις δεν πήραν σχεδόν ποτέ την οδό του ακροατηρίου των δικαστηρίων και ο θόρυβος στα media κόπασε πολύ σύντομα.
Ακόμα και τώρα που το σκάνδαλο έφτασε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα δελτία ειδήσεων κανείς δεν μιλά για την ουσία και όλοι περιορίζονται στο αστυνομικό σκέλος της απόπειρας αυτοκτονίας του πρώην μεγαλοστελέχους της εταιρίας.
Ο ελληνικός φάκελος Novartis
«Γρήγορη και σε βάθος» θα είναι η δικαστική έρευνα για το σκάνδαλο της φαρμακευτικής εταιρίας Novartis, σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Υπενθυμίζεται ότι στις 14 Δεκεμβρίου 2016, ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής διαβίβασε στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, δημοσιεύματα του Τύπου που αναφερόντουσαν στο σκάνδαλο της Novartis και στο χρηματισμό δημοσίων λειτουργών και ζητούσε τη διερεύνηση της βασιμότητας των καταγγελιών και την απόδοση ευθυνών, εφόσον αυτές υπάρξουν.
Έτσι, μετά από την εντολή του υπουργού Δικαιοσύνης, για διερεύνηση των καταγγελιών για χρηματισμό δημοσίων λειτουργών από τη Novartis «οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές», σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων οι δικαστικές αρχές έκαναν έρευνα στα γραφεία της Novartis στην Ελλάδα χωρίς να ανακοινώσουν ευρήματα ή κατασχέσεις.
«Πολυεθνικά… σκάνδαλα»
Στις 11 Αυγούστου του 2016 απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε βάρος έξι κορυφαίων στελεχών της Novartis στη Νότιο Κορέα, με στοιχεία που συλλέχθηκαν από παράλληλη διερεύνηση υποθέσεων στις ΗΠΑ, την Τουρκία και την Κίνα.
Η υπόθεση ξεκίνησε και εκεί από ανώνυμες καταγγελίες και emails, ενώ οι αρχές απήγγειλαν κατηγορίες στον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας, ο οποίος όμως φαίνεται μάλλον ως ο αποδιοπομπαίος τράγος.
Το 2015 η Novartis χρειάστηκε να πληρώσει 390 εκατ. δολάρια για να κλείσει αντίστοιχη υπόθεση στις ΗΠΑ, ενώ τον Μάρτιο του 2016 κατέληξε σε ακόμα έναν συμβιβασμό με 25 εκατ. με την επιτροπή κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ.
Στη «μικρή» υπόθεση η Novartis κατηγορήθηκε ότι πλήρωσε τα έξοδα γιατρών και των οικογενειών τους για να ταξιδεύσουν στις ΗΠΑ και να παραβρεθούν σε ιατρικό συνέδριο και τους πλήρωσε ακόμα και τα ημερήσια έξοδά τους, πρακτική που απαγορεύεται στις ΗΠΑ αλλά χρησιμοποιείται ευρέως υπό κάλυψη.
Στην Κίνα η Novartis κατέληξε σε συμβιβασμό με τις αρχές μετά από ανώνυμο email που αποδείκνυε πως η εταιρία δωροδόκησε αξιωματούχους για να πάρει εγκρίσεις, μέσω εταιρίας συμβούλων το 2013 και το 2014.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο η Novartis δωροδοκούσε γιατρούς και κρατικούς λειτουργούς για να πετύχει να αγοραστούν τα δημόσια νοσοκομεία τα φάρμακά της.
Στην Ιαπωνία κατηγορείται για «πειραγμένα» δεδομένα για το φάρμακο Diovan, ενώ υπάρχει σε εξέλιξη έρευνα και απόκρυψη παρενεργειών και πολύ προβληματικής ανταπόκρισης ασθενών.
Μικρής κλίμακας πλήγμα σημειώθηκε και στην Πολωνία όπου υπάλληλος της Novartis αποδέχθηκε ότι προσπάθησε να δωροδοκήσει γιατρό.
Στην Τουρκία η εταιρία πλήρωσε, σύμφωνα με το Reuters, 85 εκατ. για να κλείσει αντίστοιχη υπόθεση δωροδοκίας.